Icma.az
close
up
RU
Menu

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

Bakının bir çox yollarında nəqliyyatın sıxlığı müşahidə olunur SİYAHI

Rəştdən Həştərxana birbaşa uçuşlar başladı

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

Tramp görüşü zamanı daim Zelenskiyə söyüş söyürdü

“Amazon”, “Snapchat” və “Zoom”da problem yarandı

Həkimlər soyuq mövsümdə immuniteti gücləndirməyin yollarını açıqlayıblar

Körpələrdə genetik xəstəliklərin aşkarlanması üçün ölkəyə 300 mindən çox test gətiriləcək

On dörd yaşlı futbolçu qız məktəbdəki zorakılığa görə intihar edib FOTO

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

Yer kürəsində oktyabr ayının üçüncü maqnit qasırğası başlayıb

Ərdoğandan Şimali Kiprdə keçirilən prezident seçkilərinin ilkin nəticələrinə reaksiya

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

Əməliyyat otaqlarında niyə yalnız yaşıl və mavi geyimlərə icazə verilir?

Luvr muzeyində Azərbaycan nəfəsi: Parisdə gənc rəssam Diana Quliyevanın əsərləri sərgilənir Foto

“Mən ABŞ ı təhlükəyə ata bilmərəm...”

Mütəxəssislər xəbərdarlıq edir: 50 yaşdan sonra bu qidalar məhdudlaşdırılmalıdır

Sofiya Universitetində “Azərbaycan suveren dövlətçilik yolunda” sərgisinin açılışı

Elmar Məmmədyarovdan açıqlama: “Kimin qarın ağrısı varsa, adımı hallandırır”

Likiyanın incisi: Qədim Myra şəhərinin sirləri

Likiyanın incisi: Qədim Myra şəhərinin sirləri

Bizimyol portalından alınan məlumata görə, Icma.az xəbər verir.

Türkiyə başdan-başa bir tarix xəzinəsidir. Gəzməklə qurtarmayacaq, görməklə doymayacaq bir xəzinəyə sahibdir qardaş Türkiyə. Hər daşı bir tarix olan, hər şəhərində qədim bir tarixi özündə yaşadan çoxsaylı tarixi məkanlara sahibdir. Ümumdünya Turizm Təşkilatının hesabatına görə Türkiyəyə səfər edən turistlərin təqribən 50 faizi tarixi abidələri ziyarət edir. Bugünkü yazımızda Türkiyə ərazisində olan daha bir qədim yaşayış məskəni olan qədim Likiya şəhəri haqqında məlumat verəcəyik.

Miladdan sonra 141-ci ildə dünyanın ən əhəmiyyətli coğrafi məkanlarından biri Likiyada insanlıq tarixinin gördüyü ən acı faciələrindən biri baş verir. Likiya böyük bir zəlzələyə şahid olur. Bir çox yerlər xüsusilə sahildəki ticarət şəhərləri yerlə yeksan olur. Roma ilə Misir arasında əhəmiyyətli ticarət keçid zonası, gəmilərin lövbər saldığı şəhər uzun müddət dağılmış vəziyyətdə qalır. Lakin Romalılar buradan vaz keçə bilmirlər. Elə buna görə də şəhərə hər cür yardım və dəstək göstərərək bölgəni yenidən ayağa qaldırırlar. Miladdan əvvəl 142-ci ildə Romalılar şəhərə vergi toplamaq üçün gəldiyində maneələrlə üzləşir və Kokar çaydan şəhərə daxil olmaq üçün bölgəyə hərəkət edir. Bunu görən Myralılar bizansın osmanlı donanmasına etdiyi kimi Kokar çayın girişinə zəncir vururlar. Lakin romalılar buna məhəl qoymadan şəhərə daxil olmağa nail olurlar.

142-ci ildə bölgə tamamilə romalıların nəzarətinə keçir. Şəhərdə vergi verilməyə başlanır və romaya bağlılıq yaranır. Likya birliyinin sayılıb seçilən şəhərlərindən olan Myra miladdan əvvəl 2-ci əsrdə inkişaf etməyə başlayır, buradakı likiyalı zənginlərin yardımları ilə şəhərdə tikililər inşa olunmağa başlanır. Bunlardan biri Licinius Langusun yüz min dinara tikdirdiyi teatr və sütunlu girişdir. Miladdan sonra 13-cu ildə İmperator Hadrianus bu bölgəyə gəlmədən əvvəl müxtəlif yerlərdə taxıl ambarları inşa etdirməyi əmr eidr. Əslində bu bir Roma siyasəti idi. Misirdən gələn taxıl toplanır, ambarlara yığılır daha sonra Romaya daşınırdı.

Günümüzdə antik şəhərdə olan nadir tikili Hadrianus ambarı o zaman inşa edilib. Taxıl ambarının düz girişində ikinci qapının yanında iki misir tanrısını qabartması var. Qabartmanın sağ tərəfində ayaqüstə Serapis, sol tərəfdə isə yatmış İsis rəsmi təsvir olunub. Rəsmin altında bu qabartma haqqında yazılır: “Ambarın sahibi Herakl yuxusunda bu iki tanrını gördüyü üçün qabartmanı burda həkk etdirir”. Myra sözunun mənası məhlul sözündən götürülüb. Antik dövrlərdə işlədilən məhlul çüxurda bitən bir ağacın şirəsindən əldə olunur və musəvi ibadətxanalarında və xristian məkanlarında gözəl iyi yaymaq məqsədilə istifadə olunurmuş.

Likyanın ən əhəmiyyətli şəhərlərindən biri Demre yəni Myranın məşhurlarını saymaqla bitməz. Bütün bu şəxslər əsasən din adamı olub. Lakin bunlardan ikisi dünyada məşhur olan iki addır. Bunlardan biri qərb dünyasına xristianlığı tanıdan şəxs Əziz Paulus. O, Romaya gələrək Myranı ziyarət edir daha sonra burada xristianlıqı rəsmi din olaraq qəbul edir. Hz. İsadan sonra Xristianlıq üçün çox əhəmiyyətli bir şəxs hesab olunur. Hz. İsa Xristianlığı tapmış ola bilər, amma, Əziz Paulus olmadan xristianlığın yayılma imkanı yox idi. Kiçik Asiya, Makedoniya və Yunanıstanı gəzərək buralarda kilsələr qurub, xristianlığı yaymışdır. Halbuki, o, əvvəlcə yəhudi idi. Sonra xristianlığı qəbul edib. İncil və Xristiyanlıqla əlaqədar ən köhnə və ən etibarlı qaynaqlar Paulusdan geriyə qalan məktublardır.Beləliklə Romaya psikoposluq verilir. Buna görə də myra xristian dünyasında çox böyük əhəmiyyətə malik olur.

Şəhərin digər əhəmiyyətli yerlərindən biri antik teatrdır. Anadoluda yerləşən ən görkəmli Roma teatrlarından biri olan bu yerdə “tanrı sənə təşəkkür edirəm” sözləri və məzarlardan birinin girişində qabartmalı “Maskos Demostrosyosun qızı Filistanı sevir” yazısı diqqəti çəkən məqamlardandır. 1840-cı ildə İngilis araşdırmaçı və yazıçı Çarls antik şəhərə gəlir. Şəhərə valeh olan Çarls dəftərçəsinə yazır. “Böyük bir zəfər qazandığımı düşünürəm. Bu günədək görmədiyim gözəllikdə qaya məzarları və Roma teatrına rast gəldim. Lakin bunların hamısından ən maraqlısı qaya məzarları üzərinə həkk olunmuş yazılar, kitabələr, rəngli qabartmalardır. Bütün bunlardan başqa burada heç bir yerdə görmədiyim dağların üzərində arı pətəyi formasında olan qaya məzarlarının olması başqa bir aləmdir”.

Qeyd etdiyimiz kimi dağların yuxarısından arı pətəyi kimi yuxarıdan aşağıya doğru genişlənən Myra Likiyanın 6 ən böyük şəhərlərindən olub. O dövrlərdə şəhərdəki valyuta yəni dəmir pullar üzərində ana ilahə qabartmaları əks olunub. Antik mənbələrdə myranın miladdan əvvəl 1-ci əsrə aid olması, qaya məzarlarının və valyutalardan bəhs olunması şəhərin miladdan əvvəl 5-ci əsrə aid olduğunu sübut edir. Bəzi qaynaqlarda vurğulanır ki, şəhər 7-ci əsrdən başlayaraq 9-cu əsrə qədər ərəblərin axınına məruz qalmış, 809-cu ildə Harun Əl Rəşidin komandirlərindən biri Myranı zəbt eidr. Ərəblərin axını ilə myra çayının tez-tez daşması, buna görə də gələn torpaqla bəzi tikililərin dolması və yaranan zəlzələlər şəhərin tərk edilməsinə və myranın kənd olmasına səbəb olmuşdur. Günümüzdə şəhərdə roma dövründən qalan şəhər divarları, hellenistik zamana və miladdan əvvəl 5-ci əsrə aid olan divar qalıntıları aşkarlanmışdır. Onu da qeyd edək ki, Myranın su ehtiyacı demrə dərəsinin axdığı vadi kənarındakı qayaya açılan kanallarla təmin olunurdu. Günümzdə bu kanalları görmək mümkündür.

Antik şəhərdə turistlərin ən çox ziyarət etdiyi yerlərdən biri bəlkə də ən maraqlısı Əziz Nikolaus yəni Santa Klausun adına inşa edilmiş ən qədim kilsədir. Bura Apollon özəlliklərini xatırladır. Divarda Uşaqları, dənizçiləri qoruyan, itən insanların, yaxud itən əşyaların tapılmasına kömək edən simvolik rəsimlər əks olunur. Dildən-dilə dolaşan deyimlərdə belə məlum olur ki, Əziz Nikolaus öldükdən sonra bu kilsədə dəfn edilib. Miladdan sonra 9-cu əsrdə bölgəni işğal edən ərəblər kilsəni talan edərək, Əziz Nikalousun olduqu təxmin edilən tabutu yandırmışdılar. Lakin 1087-ci ildə bir qrup italyan tacirin bura gələrək həqiqi tabutu tapıb içinə baxdıqlarında myur məhlulunun içində yatan əziz nikolausun sümüklərini tapırlar. Və onun cəsədini indiki İtaliyanın cənub-şərqində yerləşən Adriatik dənizi kənarında liman şəhəri olan Baridə müqəddəs bir sahədə dəfn edirlər. Hətta belə güman olunur ki, günümüzdə Antalya muzeyində əziz nikolausun sümüklərinə rast gəlmək olur. Haqqında söylənilənlər nə qədər mübahisəli olsada ortada belə bir həqiqət var əziz nikolaus min illərdir Anadolu coğrafiyasında tanınır və hörmət edilir. Bu gün bu antik kəndləri çoxsaylı turist ziyarət edir. Turistlər bu antik şəhərin qalıqlarını gəzməklə tarixlə baş-başa qalırlar. Yolunuz Türkiyəyə düşsə bu tarixi ərazini ziyarət edin.

Hadisənin gedişatını izləmək üçün Icma.az saytında ən son yeniliklərə baxın.
seeBaxış sayı:56
embedMənbə:https://bizimyol.info
archiveBu xəbər 21 İyul 2025 17:24 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

19 Oktyabr 2025 04:03see278

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

19 Oktyabr 2025 19:14see183

Bakının bir çox yollarında nəqliyyatın sıxlığı müşahidə olunur SİYAHI

20 Oktyabr 2025 08:25see178

Rəştdən Həştərxana birbaşa uçuşlar başladı

19 Oktyabr 2025 19:10see140

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see134

Tramp görüşü zamanı daim Zelenskiyə söyüş söyürdü

19 Oktyabr 2025 23:19see131

“Amazon”, “Snapchat” və “Zoom”da problem yarandı

20 Oktyabr 2025 14:39see130

Həkimlər soyuq mövsümdə immuniteti gücləndirməyin yollarını açıqlayıblar

19 Oktyabr 2025 07:43see130

Körpələrdə genetik xəstəliklərin aşkarlanması üçün ölkəyə 300 mindən çox test gətiriləcək

19 Oktyabr 2025 20:14see129

On dörd yaşlı futbolçu qız məktəbdəki zorakılığa görə intihar edib FOTO

19 Oktyabr 2025 04:02see129

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

19 Oktyabr 2025 18:49see128

Yer kürəsində oktyabr ayının üçüncü maqnit qasırğası başlayıb

19 Oktyabr 2025 04:50see128

Ərdoğandan Şimali Kiprdə keçirilən prezident seçkilərinin ilkin nəticələrinə reaksiya

20 Oktyabr 2025 00:57see128

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see128

Əməliyyat otaqlarında niyə yalnız yaşıl və mavi geyimlərə icazə verilir?

19 Oktyabr 2025 04:05see127

Luvr muzeyində Azərbaycan nəfəsi: Parisdə gənc rəssam Diana Quliyevanın əsərləri sərgilənir Foto

19 Oktyabr 2025 09:10see126

“Mən ABŞ ı təhlükəyə ata bilmərəm...”

19 Oktyabr 2025 19:18see124

Mütəxəssislər xəbərdarlıq edir: 50 yaşdan sonra bu qidalar məhdudlaşdırılmalıdır

19 Oktyabr 2025 07:08see121

Sofiya Universitetində “Azərbaycan suveren dövlətçilik yolunda” sərgisinin açılışı

19 Oktyabr 2025 06:45see120

Elmar Məmmədyarovdan açıqlama: “Kimin qarın ağrısı varsa, adımı hallandırır”

19 Oktyabr 2025 21:04see119
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri