Makronun Afrika siyasəti iflasa uğrayıb: Fransanın regiondan çəkilməsi Parisin zəifləməsini simvollaşdırır

Müstəmləkəçiliyin sona çatması ilə dünya siyasi mənzərəsi əhəmiyyətli şəkildə dəyişdi və bu, yeni müstəqil ölkələrin yaranmasına səbəb oldu. Köhnə müstəmləkə gücləri, xüsusilə Fransa, öz təsirlərini qorumaq və yeni şəraitə uyğunlaşmaq üçün müxtəlif strateji yanaşmalar tətbiq etməyə başladılar. Bu prosesdə, Afrika qitəsində Fransa, keçmiş müstəmləkələrinə olan iqtisadi və siyasi təsirini davam etdirmək məqsədilə bir sıra ikitərəfli müqavilələr imzaladı. Lakin zamanla, Fransa əleyhinə baş qaldıran etirazlar, E.Makronun siyasəti və müstəqil ölkələrin suverenlik tələbləri, bu hegemonluğun sona çatmasına gətirib çıxardı. 

Politoloq Yusif Bağırzadə Sherg.az-a açıqlamasında Fransanın Afrika siyasətindəki uğursuzluqları və bu uğursuzluqların beynəlxalq müstəvidəki nəticələrindən söz açıb:

"İkinci Dünya Müharibəsindən sonra dünyada müstəmləkələrin çöküşü ilə yeni müstəqil ölkələr yarannağa başladı və təqribən 60-cı illərdən etibarən Fransa da öz müstəmləkə siyasətini dəyişməyə məcbur edildi. Uzun illər ərzində müstəmləkəsi altında saxladığı ölkələrlə ikitərəfli müqavilələr bağlayaraq yerli bazarlarda müəyyən imtiyazlar əldə etdi. Fransaya yaxınlığı ilə seçilən avtoritar liderlər dövlət başına gətirildi və onların vasitəsilə ölkələrin faydalı qazıntıları Fransa tərəfindən yenidən ələ keçirildi. Başqa sözlə Fransa ölkələr arasında ikitərəfli müqavilələr adı altında faktiki olaraq yenə də müstəmləkə siyasətini davam etdirdi".

Ekspert Mərkəzi Afrika Respublikasının, Kamerunun, Tunisin, Qabonun, Çadın, Zairin, Ruandanın, Somalinin, Cibutinin, Konqonun, Malinin, Qərbi Saxaranın, Serra-Leonun, Liviya kimi ölkələrin uzun illər ərzində rəsmi Parisin cinayətlərinə şahidlik etdiyinə diqqət çəkib:

"2020-ci ildən sonra bir sıra Afrika ölkələrində Fransa əleyhinə etiraz aksiyaları keçirilməyə başladı. Onlar Fransa ordusunun ölkələrindən çıxarılmasını və indiyə qədər olan müqavilələrə xitam verilməsini, eləcə də yeni müqavilələrin bağlanmamasını tələb etməyə başladılar. Nəticədə uzun sürən nəticəsiz cəhdlərə baxmayaraq Fransa qoşunlarını Mali, Niger, Burkina Faso, Mərkəzi Afrika Respublikasından və digər yerlərdən geri çəkmək məcburiyyətində qaldı. 

Fransanın regiondan çəkilməsi, o cümlədən BMT daxilində onu müttəfiqlərdən və tərəfdaşlardan, mühüm təsir mənbəyindən məhrum edir və Parisin zəifləməsini simvollaşdırır. Bütün bunlar

Makronun Afrika siyasətinin iflasa uğradığının göstəricisidir. Məhz onun yalnış siyasəti nəticəsində Afrika ölkələri ilə olan 70 illik imtiyazlı əlaqələr tamamilə məhv edilib".

Politoloq bu uğursuzluğun birbaşa olaraq Fransanın xarici siyasətdəki səhvləri ilə əlaqədar olduğunu bildirib: 

"Fransız diplomatiyası Afrikadakı mühüm dəyişikliklərə - qloballaşmanın artması, orta sinfin yaranması və gənclər arasında suverenlik arzusunun güclənməsi kimi proseslərə adekvat reaksiya verə bilmədi. Eləcə də Rusiyanın hərbi və Çinin iqtisadi gücünü lazımi səviyyədə qiymətləndirə bilmədi. 

Bütün bunlar Fransanın Afrika regionundakı təsirinin zəifləməsinə və nəticə olaraq həmin əraziləri təkcə hərbi cəhətdən deyil, həm də iqtisadi müstəvidə tərk etməsinə səbəb oldu. Belə ki, Afrika ölkələri artıq Fransa şirkətləri ilə yeni müqavilələr bağlamaqdan da imtina edirlər və bu da fransız şirkətlərinin, sərmayələrinin Afrika ölkələrindən kütləvi şəkildə çıxmasına səbəb olub". 

Müsahibimiz sonda Makronun ambisiyalarının Fransanın Afrikadakı mövcudluğunun sonunu gətirdiyini vurğulayıb.