Mayalılar heç vaxt dünyanın sonunu proqnozlaşdırmayıb Təqvim sirri nədir?

2012-ci il bir sıra mühüm hadisələrlə yadda qaldı: "Tənha Corc" adlı nəsli kəsilmiş tısbağa öldü, NASA-nın "Curiosity" marsoxodu Marsa endi və Feliks Baumqartner kosmosun sərhədindən paraşütlə atladı. Bununla yanaşı, həmin il böyük apokaliptik həyəcanla da xatırlandı, çünki bəziləri Maya təqviminin bəzi şərhlərinə əsasən, 21 dekabr tarixində dünyanın sonunun gələcəyini gözləyirdi. 

Qaynarinfo xəbər verir ki, "IFLScience" portalının yazdığına görə, mayalar heç vaxt dünyanın sonunu proqnozlaşdırmayıblar. Arxeoloji tədqiqatlar göstərir ki, onlar dünyanın davamlı mövcudluğunu gözləyiblər.

Maya təqvimi 2012-ci ilin sonunda böyük bir dövrü başa vururdu ki, bu da həmin tarixin zamanın sonu kimi səhv yozulmasına səbəb olmuşdu. Mayalar vaxt hesablamasının ustaları olblar və iki əsas təqvimdən istifadə ediblər: Haab (365 günlük) və Tsolkin (260 günlük). Bu təqvimlər sinxron şəkildə işləyib və hər 52 ildən bir üst-üstə düşüb. Daha uzun müddətli zaman ölçüləri üçün mayalar uzun hesab təqvimi hazırlayıblar. Bu təqvim 13 dövrə, yəni baktuna bölünüb. 2012-ci ildə 13-cü baktunun başa çatması böyük bir dövrün sonu hesab olunurdu, lakin bu, dünyanın sonu mənasını vermirdi.

Maya təqviminə görə, hər bir dövrün sonunda yeni dövr başlayır və qədim mayaların uzun hesabın sonunda fəlakətli hadisələr gözlədiyini göstərən heç bir sübut yoxdur.

13-cü baktuna edilən ən məşhur istinadlardan biri VII əsrə aid Tortugero 6 abidəsindəki yazıdır. Burada müharibə və yaradıcılıqla əlaqələndirilən Bolon Yokte adlı tanrının qayıdışı qeyd olunur. Bu yazı daha sonra apokaliptik nəzəriyyələrin yaranmasına səbəb olan çoxsaylı yozumlara səbəb olub. Lakin arxeoloqların araşdırmaları göstərib ki, bu yazı sadəcə mühüm bir hadisəni sənədləşdirir və dünyanın sonunu proqnozlaşdırmır.

Mayalar üçün 2012-ci il dünyanın sonunu deyil, yeni bir dövrün başlanğıcını təmsil edib. Onların mədəniyyətində nə qiyamət günü, nə planetin məhvi, nə də yadplanetlilər tərəfindən xilas olmaq anlayışı var idi. Hətta mayyaların min illərlə gələcəyə aid astronomik cədvəllər hazırladıqları məlum olub ki, bu da onların vaxtın sonsuz dövrlərə bölünməsinə inandıqlarını təsdiqləyir.

Beləliklə, mayalar əslində dünyanın heç vaxt sonunun gəlməyəcəyini hesab edir və təqvimləri yalnız vaxtın sonsuz dövrlərini izləmək üçün bir vasitə kimi istifadə ediblər.

Aydın