Milli Peyk İnnovasiya Müsabiqəsi: noyabrda məktəblilərimiz ilk dəfə peyklərini kosmosa göndərəcəklər REPORTAJ

Bakı, 13 oktyabr, Pərvanə Qafarova, AZƏRTAC

Azərbaycanda ilk dəfə təşkil edilən Milli Peyk İnnovasiya Müsabiqəsi uğurla başa çatıb.

AZƏRTAC xəbər verir ki, Azərbaycan Milli Peyk İnnovasiya Müsabiqəsi çərçivəsində 672 məktəblinin hazırladığı “PocketSat” peyklərinin ABŞ-ın “SpaceX” şirkətinin “Falcon 9” daşıyıcı raketi ilə orbitə çıxarılması planlaşdırılır.

Müsabiqənin ikinci mərhələsinin qalibi olmuş 4 komanda – “Women in Tech” təşkilatı və 288, 187, 297 nömrəli tam orta məktəblərin komandaları üçün nəzəri və praktiki məzmunlu 5 günlük vörkşop təşkil olunub.

Proqram çərçivəsində şagirdlər kosmik sektorun əsasları, peyk prototiplərinin hazırlanması, buraxılışa hazırlıq mərhələləri, doğrulama testləri və sahibkarlıq bacarıqları ilə tanış olub, elmi biliklərini praktiki tətbiqlərlə birləşdirmək imkanı qazanıblar. Bu vörkşop Azərbaycanda ilk dəfə keçirilən Milli Peyk İnnovasiya Müsabiqəsinin yekun mərhələsini təşkil edir. Layihə “Azərkosmos”un nəzdində fəaliyyət göstərən KOSMİK Akademiyanın təşkilatçılığı ilə Məktəbəqədər və Ümumi Təhsil üzrə Dövlət Agentliyi, Azərbaycan Respublikasının Təhsil İnstitutu, İnnovasiya və Rəqəmsal İnkişaf Agentliyi, Braziliya Kosmik Agentliyi və “IDEIA Space” şirkətinin dəstəyi ilə həyata keçirilir.

“Azərkosmos”un nəzdində fəaliyyət göstərən KOSMİK Akademiyanın rəhbəri İmran Muxtarov AZƏRTAC-a müsahibəsində bildirib ki, əsas məqsəd ölkədə milli kosmik ekosistemin qurulması və inkişaf etdirilməsi, kosmik diplomatiyanın təşviqi və kosmik maarifləndirmənin genişləndirilməsidir. “Bu istiqamətdə önəmli layihələrdən biri məhz Azərbaycan Milli Peyk İnnovasiya Müsabiqəsidir. Müsabiqə çərçivəsində 41 dövlət və özəl məktəbdən 672 şagird iştirak edib. Altı mərhələdən ibarət olan müsabiqənin yekunu kimi, ilk dəfə milli peyk Azərbaycan məktəbliləri tərəfindən hazırlanaraq Yer ətrafı orbitə çıxarılacaq. Biz bu layihədə Braziliya Kosmik Agentliyi, “IDEIA Space” şirkəti və “SpaceX” ilə əməkdaşlıq edirik. Noyabr ayında ilk milli məktəbli peykinin orbitə buraxılması planlaşdırılır. Layihənin əsas məqsədi Azərbaycanda gələcəyin kosmik mühəndislərinin yetişdirilməsi, innovativ texnologiyalara marağın artırılması və strateji kadr potensialının gücləndirilməsidir”.

“IDEIA Space” şirkətinin icraçı direktoru Leonardo Souza qeyd edib ki, bu müsabiqə kosmik təhsilin gücünü nümayiş etdirən mühüm təşəbbüsdür:

“Azərbaycanlı şagirdlər və müəllimlər Braziliya metodologiyası ilə işləyərək real peyklər hazırlayırlar. Noyabrın 10-da məktəblilərin ilk peyki “SpaceX” şirkətinin “Falcon9” daşıyıcı raketi ilə kosmosa göndəriləcək. Biz artıq bu layihənin təsirini görürük – yüzlərlə məktəbli kosmik mühəndislik üzrə biliklər əldə edir, qadınlardan ibarət komandalar real peyklərin hazırlanmasında iştirak edir. Onların bu prosesdə necə həyəcan və qürur hissi yaşadıqlarının şahidi olmaq çox təsirlidir”.

Leonardo Souza əlavə edib ki, müsabiqə çərçivəsində şagirdlər kosmik missiyanın mahiyyətini, peyklərin funksiyalarını, sistem mühəndisliyini və digər mühüm mövzuları öyrəniblər: “Bu layihə uşaqlarda kosmik mühəndislik düşüncəsinin formalaşmasına, gələcəkdə elm, mühəndislik və texnologiya sahələrinə marağın artmasına şərait yaradır. Bu günün şagirdləri sabahın kosmik mütəxəssislərinə çevriləcək”.

Müsabiqə çərçivəsində, həmçinin “Təlimçilər üçün təlim” (TOT) proqramı həyata keçirilib. Braziliya Kosmik Agentliyi və “IDEIA Space” şirkətinin mütəxəssislərinin iştirakı ilə keçirilən proqramda 82 müəllim iştirak edib. Onlara peyk alt-sistemləri, kosmik təhlükəsizlik, dizayn düşüncəsi və layihələrin hazırlanması ilə bağlı biliklər verilib. Bu biliklər müəllimlərə şagirdlərin komanda şəklində innovativ layihələrini daha səmərəli yönləndirməyə imkan yaradacaq.

Layihə Azərbaycan məktəblilərinin beynəlxalq kosmik texnologiyalara inteqrasiyası, qabaqcıl biliklərin təhsilə tətbiqi və gənclərin gələcəyin kosmik mütəxəssislərinə çevrilməsi baxımından mühüm əhəmiyyət daşıyır. Bundan əlavə, bu təşəbbüs Azərbaycanın qlobal kosmik sahədə mövqeyinin möhkəmləndirilməsinə töhfə verəcək.

Xatırladaq ki, müsabiqənin tərəfdaşları sırasında “PAŞA Holdinq” də var.