Mobil operatorlar bizdən icazəsiz cibimizə girir Qanunsuzluq

Operatorun abonentdən icazəsiz xidmət paketlərini aktivləşdirmək hüququ varmı?

Mobil operatorların aylıq internet paketləri onların xidmətlərindən istifadə edənlər üçün başağrısına çevrilir. Pulsuz “WhatsApp” tətbiqinin yaranması ilə mobil telefon müştəriləri üçün bu operativ xidmətin imkanlarından istifadə etmək daha ucuz və rahatdır.

Nəticədə abunəçilər üçün mobil rabitə xidmətləri əvvəlki aktuallığını itirir. Messencerlər tədricən telefon danışıqlarını əvəz edir, populyar “WhatsApp”, “Facebook” və “Telegram” messencerləri də daxil olmaqla trafik istehlakı yalnız artır.

Bazar analitiklərinin fikrincə, hazırda kommunikasiyanın strukturu dəyişir. Bu, təkcə Azərbaycanda baş vermir - mətn mesajlarına, video zənglərə, səsli mesajlara keçid prosesi bütün dünyada adi məsafədən rabitə formatını sıxışdırır.

Dəyişən ünsiyyət mədəniyyəti öz təsirini göstərir: indi yalnız ən yaxın adamlar xəbərdarlıq etmədən telefonla zəng edə bilər. Digər tərəfdən, beynəlxalq zənglərin aktuallığı artır - bu halda mobil rabitə çox bahadır.

Nəticədə operatorların gəlirləri aşağı düşür və onlar bu problemi müxtəlif yollarla həll etməyə çalışırlar: tarifləri qaldırmaq, açıq mobil xəttdən istifadə müddətini azaltmaq, hətta istifadəçilərdən xəbərsiz internet paketlərini aktivləşdirmək.

Sonuncu “taktika” getdikcə genişlənir. Yerli mobil operatorların müştəriləri mobil rabitə şirkətlərinin qanunsuz addımlarından şikayət edirlər.

Operatorlar istifadəçiləri müxtəlif internet paketlərinə bağlayır, onların balansından pul çıxarırlar. AYNA.AZ-ın redaksiyasına da oxşar şikayətlər daxil olub. Azərbaycanın aparıcı mobil operatoru olan “Azercell”in abunəçilərindən birinin sözlərinə görə, o, 1,5 GB internetin daxil olduğu 6 manatlıq paketə qoşulub. Ancaq indi abunəçilər əlavə pul ödəməyə məcburdurlar - bu vəsaitlər onların xəbəri və razılığı olmadan 25 dəqiqə danışıq vaxtı və 250 MB interneti özündə birləşdirən 2 manatlıq məcburi paket üçün hesabdan silinir.

“Müştəri yeni pullu xidmətə qoşulmağa razılıq vermədiyi halda, bu, necə mümkün ola bilər?! Daha doğrusu, şirkətdən tarifi dəyişməsi ilə bağlı SMS bildiriş göndərdilər. Eyni zamanda, heç kim bu xidmətə ehtiyacım olub-olmadığını və bunun üçün artıq ödəməyə hazır olub-olmadığımı soruşmur. Belə çıxır ki, 6 manatlıq paketdən və danışıq dəqiqəsi 8 qəpik olan telefon danışıqlarından əlavə, yeni tarifə görə mən əlavə 2 manat ödəməli olacağam”, - deyə vətəndaş bildirib.

İstifadəçilərin xəbəri və razılığı olmadan pullu xidmətlərə qoşulması problemi geniş vüsət alır və təkcə “Azercell” istifadəçiləri üçün xarakterik deyil. Tətbiq olunan məhsuldan öz istəyinizlə imtina etmək çox vaxt mümkün deyil. Bunun üçün yerli mobil operatorların müştəriləri təşkilatların yerli ofislərinə baş çəkməlidirlər. Sosial şəbəkələrdəki şərhlərə görə, bu biznesin digər nümayəndələri ilə əlaqə saxlamaq demək olar ki, mümkün deyil. Abunəçilərə qayğıkeş “kampaniyalar”, “hədiyyələr” və avtomatik yenilənən ödənişli paketlərdən qurtulmağın yolları barədə məlumat verilmir.

“Azercell” özü abunəçilərin mobil operatorun məhsullarına icazəsiz qoşulmasını müştərilərlə bağlanmış müqavilə ilə izah edir ki, bu da belə imkanı nəzərdə tutur. Bu halla bağlı AYNA.AZ-a danışan Azad İstehlakçılar Birliyinin (AİB) rəhbəri Eyub Hüseynov deyib ki, belə bir ehtimal istisna edilmir və mobil operatorlar həqiqətən də müştəri ilə müqaviləyə bu cür bir bənd daxil edə bilər: “Bununla belə, istehlakçının maraqlarına zidd olan hər hansı addım qanunvericiliyə ziddir. “İstehlakçıların hüquqlarının müdafiəsi haqqında” qanunda göstərilir ki, müqavilə hər iki tərəfin mənafeyini və hüquqlarını əks etdirmirsə, belə bir sənədin hüquqi qüvvəsi yoxdur”.

“Mümkündür ki, şirkət müştərilərlə müqaviləyə belə bir bənd daxil edib, çünki yerli mobil operatorlar yerli bazarda inhisar üstünlüklərinə malikdir və öz şərtlərini diktə edirlər. Ona görə də abonentlərlə müqavilələrdə belə bir bəndin olması tamamilə mümkündür”, - deyə həmsöhbətimiz vurğulayıb.

O, təəssüflə qeyd edib ki, belə hallarda məhkəmələr istehlakçının tərəfində olmur və istehlakçıların hüquqlarının müdafiəsi ilə bağlı dövlət siyasəti arzuolunandan çox uzaqdır: “1995-ci ildə “İstehlakçı hüquqları haqqında” qanunun özü qəbul olundu. Bu il martın əvvəlində parlamentdə Ombudsmanın hesabatı oxundu və bu hesabatda istehlakçılar haqqında bir kəlmə də olsa, deyilmədi ki, bu da bizim qurum tərəfindən tənqidlə qarşılandı”.

“Müsbət cəhətlər də var: bu yaxınlarda istehlakçıların hüquqlarını müdafiə edən dövlət qurumu Prezidentə tabe olan ayrıca orqana çevrildi. Bu baxımdan biz vətəndaşların istehlakçı hüquqlarının müdafiəsi sahəsində daha çox işlər gözləyirik. O cümlədən mobil operatorlara münasibətdə, çünki bu şirkətlərin xidmətləri abunəçinin xəbəri və razılığı olmadan tətbiq edilə bilməz”, - deyə Hüseynov fikrini yekunlaşdırıb.