Müstəqil xarici siyasət və iqtisadi güc: İnkişafın yeni mərhələsi

Mahir Süleymanlı

Milli Məclisin deputatı

Prezident İlham Əliyev yanvarın 20-də Davosda Çinin CGTN (China Global Television Network) telekanalına müsahibəsində ölkəmizin son illər ərzində əldə etdiyi uğurları, beynəlxalq arenada tutduğu mövqeyi və gələcək perspektivləri geniş şərh edib.

Dövlət başçısı vurğulayıb ki, Azərbaycan üçün son illərin ən mühüm nailiyyəti ərazi bütövlüyünün və suverenliyinin tam bərpası oldu: “Biz bunu beynəlxalq hüququn norma və prinsiplərinə əsaslanaraq, BMT Nizamnaməsinə və BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələrinə uyğun olaraq həyata keçirdik. Demək olar ki, 30 il ərzində bu, bizim milli ideyamız idi və biz hədəfimizə nail olmaq, ədaləti bərpa etmək üçün bütün səylərimizi səfərbər etdik. Əfsuslar olsun ki, beynəlxalq hüququn normaları işləmədi və beynəlxalq təşkilatlar yardımçı olmadılar. Çünki çoxsaylı beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən qəbul edilmiş qətnamələr, sadəcə, kağız üzərində qalmışdı. Biz bunu özümüz həll etməli, ədaləti özümüz bərpa etməli olduq...”.

Ölkəmizin ərazi bütövlüyünün bərpası yalnız hərbi-siyasi Qələbə deyil, həm də xalqın milli mənliyi və azadlıq ideallarının təsdiqi idi. Bu prosesdə Azərbaycan həm də beynəlxalq hüququn prinsiplərini müdafiə edərək, dünyaya ədalətli bir həll yolunun mümkün olduğunu göstərdi. Lakin beynəlxalq təşkilatların qətnamələrinə əməl olunmaması Azərbaycanın öz qüvvəsi ilə həll yolu tapmasını zəruri etdi. Bu, dünyada beynəlxalq hüququn tətbiqi və təşkilatların effektivliyi ilə bağlı ciddi suallar doğurur.

Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpası ilə yanaşı, iqtisadi inkişaf da dövlətimizin uğurlarından biridir. Cənab İlham Əliyevin dediyi kimi, Azərbaycan güclü və özünü təmin edən bir iqtisadiyyat qurub: “Ümumi daxili məhsula (ÜDM) nisbətdə xarici borcun səviyyəsi çox aşağıdır, cəmi 6,9 faizdir. Buna əsaslanaraq biz regionda bağlantılar yaradan genişmiqyaslı layihələr həyata keçirmişik və aid olduğumuz Cənubi Qafqaz və Xəzər regionunda etibarlı mövqe tutmuşuq. Əlbəttə ki, milli maraqlarımızı, həyat tərzimizi və müstəqil siyasətimizi qəti şəkildə müdafiə etmişik və çoxlu uğur qazanmışıq...”.

Bu faktlar ölkəmizin iqtisadi sabitliyini və müstəqil siyasət yürütdüyünü göstərir. İqtisadi uğurlar sayəsində Azərbaycan regionda genişmiqyaslı layihələr həyata keçirə bilmişdir. Dövlətimizin iqtisadi modeli təkcə neft və qaz sektoruna deyil, həm də kənd təsərrüfatı, turizm, logistika və digər sahələrə əsaslanır. Ölkəmizin regionda nəqliyyat və enerji dəhlizləri yaratmaqla həm öz iqtisadiyyatını diversifikasiya etməsi, həm də beynəlxalq ticarətə töhfə verməsi təqdirəlayiqdir. Məsələn, Şərq-Qərb və Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizləri, Xəzər regionunda enerji və nəqliyyat layihələri Azərbaycanın regionda etibarlı bir tərəfdaş kimi mövqeyini gücləndirir. Bundan əlavə, Azərbaycanın iqtisadi sabitliyi və az xarici borc səviyyəsi dünya iqtisadi böhranları zamanı ölkəmizin davamlılığını göstərir. Bu, Azərbaycanın gələcək inkişafı üçün möhkəm bir əsas yaradır.

Dövlətin xarici siyasəti qarşılıqlı əməkdaşlıq və heç bir ölkənin daxili işlərinə qarışmamaq prinsiplərinə əsaslanır və bu yanaşma beynəlxalq hüquq normalarına uyğun həyata keçirilir. Prezident İlham Əliyevin qeyd etdiyi kimi, Azərbaycan 120 ölkəni birləşdirən, BMT Baş Assambleyasından sonra ikinci böyük beynəlxalq təsisat olan Qoşulmama Hərəkatına 4 il ərzində uğurla sədrlik edib. Bu, ölkəmizin beynəlxalq arenada etibarlı bir tərəfdaş kimi mövqeyini daha da möhkəmləndirmiş və Azərbaycanın qlobal məsələlərdə fəal iştirakını nümayiş etdirib.

Bundan əlavə, 2023-cü ildə Azərbaycanın BMT-nin İqlim Dəyişikliyi üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər Konfransının 29-cu sessiyası - COP29-na ev sahibliyi etməsi beynəlxalq tərəfdaşlarla əməkdaşlığın dərinləşməsinə, həmçinin qlobal problemlərin həllinə töhfə verir. Bu mötəbər tədbir yalnız ekoloji məsələlər üzrə əməkdaşlıq deyil, həm də Azərbaycanın dünya birliyində rolunu gücləndirən bir addımdır.

Dövlət başçısının müsahibəsində xüsusi diqqət yetirdiyi məsələlərdən biri də Azərbaycanın Çinlə strateji tərəfdaşlığıdır. 2024-cü ildə bu dövlətlər arasında strateji tərəfdaşlıq üzrə müvafiq Bəyannamənin qəbul edilməsi ikitərəfli əlaqələrin yeni mərhələyə qədəm qoyduğunu göstərir. Bu tərəfdaşlıq təkcə siyasi və iqtisadi sahələrdə deyil, həm də beynəlxalq təşkilatlarda əməkdaşlığın genişləndirilməsi istiqamətində əhəmiyyətli bir təşəbbüsdür.

Çinlə əməkdaşlıq Azərbaycanın “Bir yol, bir kəmər” kimi qlobal layihələrdə daha fəal iştirak etməsinə şərait yaradır. Bu layihələr ölkəmizin regionda və dünyada nəqliyyat və ticarət marşrutlarında mərkəzi rol oynamasına imkan verir. Bundan əlavə, Çin ilə strateji əlaqələrin genişləndirilməsi Azərbaycanın texnoloji və infrastruktur inkişafında əhəmiyyətli rol oynayır.

Prezident İlham Əliyevin müsahibəsində qeyd etdiyi kimi, bizim hədəfimiz Azərbaycanın dünyanın siyasi və iqtisadi xəritəsində öz yerini tutmasından ibarət idi. Bu məqsədə nail olmaq üçün ölkəmiz həm regionda, həm də qlobal miqyasda sabit və balanslı bir siyasət yürüdür. Azərbaycanın beynəlxalq təşkilatlarda fəal iştirakı, qlobal məsələlərdə təşəbbüskar mövqeyi və regional layihələri bu istiqamətdə atılmış mühüm addımlardır.

Gələcəkdə Azərbaycanın enerji, nəqliyyat, texnologiya və ekologiya sahələrində daha da irəli getməsi gözlənilir. Ölkəmizin regionda və dünyada tərəfdaşlıq imkanlarını genişləndirməsi, həmçinin qlobal məsələlərdə fəal iştirakı Azərbaycanın beynəlxalq arenada mövqeyini daha da gücləndirəcək.

Misilsiz tarix nailiyyətlər dövlətimizin sülh və sabitlik, həmçinin milli maraqların müdafiəsi prinsipləri əsasında qurulan siyasətinin nəticəsidir. Bu uğurlar Prezident, Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan xalqının birlik və həmrəyliyi sayəsində əldə edilmişdir.