Icma.az
close
up
RU
NASA xəbərdarlıq etdi: Çinin layihəsi dünyanın fırlanma sürətini azaldıb

NASA xəbərdarlıq etdi: Çinin layihəsi dünyanın fırlanma sürətini azaldıb

Qaynarinfo portalından verilən məlumata görə, Icma.az xəbər yayır.

NASA-nın apardığı yeni araşdırmalar göstərir ki, insanlar tərəfindən həyata keçirilən iri layihələr planetimizin dinamikasına gözlənilməz təsirlər göstərə bilər. 

Qaynarinfo xəbər verir ki, Çində inşa edilən və dünyanın ən böyük hidroelektrik layihəsi olan "Üç Boğaz" bəndinin yer kürəsinin fırlanma sürətini gündə 0,06 mikrosaniyə azaltdığı aşkar edilib. Bu təsir, bəndin nəhəng su anbarının yerin kütləsini yenidən "paylayaraq" onun fırlanma sürətinə təsir göstərməsi ilə əlaqələndirilir.

Bəndin dünyanın fırlanmasına təsiri necə olur?

"Üç Boğaz" bəndinin su anbarı 40 milyard kubmetr su tuta bilir. Bu nəhəng su kütləsi planetdə kütlənin əhəmiyyətli dərəcədə yenidən paylanmasına səbəb olur. Su toplandıqca yer səthindəki ağırlıq paylanması dəyişir. Bu dəyişiklik planetin fırlanma formasına və nəticədə sürətinə təsir edir.

NASA-nın alimlərindən olan Benjamin Fong Çao bu vəziyyəti belə izah edir:

"Yer sistemində kütlənin yenidən paylanması onun fırlanmasına təsir göstərir. Gündə 0,06 mikrosaniyəlik gecikmə kiçik görünsə də, bu, kütlə paylanmasının ölçülə bilən nəticəsidir".

Alimin sözlərinə görə, əgər kütlə qütblərə doğru yaxınlaşarsa, dünyanın fırlanma sürəti artır, əksinə ekvatora doğru hərəkət edəndə isə azalır.

Qlobal təsirlərə malik mühəndislik möcüzəsi

Yanqtszı çayı üzərində yerləşən, 185 metr hündürlükdə və 2 kilometr uzunluqda olan "Üç Boğaz" bəndi insanlığın ən böyük mühəndislik uğurlarından biri hesab olunur. Bu bənd 22.500 meqavat elektrik enerjisi istehsal etmək gücünə malikdir və 2020-ci ildə 112 teravat-saat elektrik istehsalı ilə rekord qırıb. Bununla belə, bəndin təsiri təkcə enerji istehsalı ilə məhdudlaşmır. Yer kürəsinin fırlanma sürətinə də təsir göstərir.

Yer kürəsinin fırlanma qabiliyyəti, onun kütləsinin fırlanma oxuna görə necə paylandığı ilə bağlıdır. Kütlə ekvatora doğru yönələndə planetin fırlanma sürəti azalır, əksinə qütblərə doğru hərəkət etdikdə isə sürət artır. "Üç Boğaz" bəndinin nəhəng su anbarı, insan mühəndisliyinin bu həssas tarazlığa necə təsir göstərə biləcəyinin əhəmiyyətli bir nümunəsidir.

Uzunmüddətli təsirlər və məsuliyyət

"Üç Boğaz" bəndi insanın böyük miqyaslı layihələr həyata keçirmək bacarığını nümayiş etdirməklə yanaşı, uzunmüddətli ekoloji problemlər və dayanıqlı inkişaf suallarını da gündəmə gətirir. Dünya fırlanma sürətindəki bu kiçik miqyaslı azalma, insan fəaliyyətləri ilə planet sistemləri arasındakı kompleks əlaqəni açıq şəkildə göstərir. Benjamin Fong Çao bildirib ki, bəndin yerin fırlanma sürətinə təsiri qaçınılmaz olduğu qədər kiçik və fərq edilməsi çətindir.

Bu cür nəhəng layihələrin daha geniş təsirlərinin diqqətlə qiymətləndirilməsi və dayanıqlı şəkildə həyata keçirilməsi zəruridir. Bu, insan fəaliyyətlərinin təbii proseslər üzərindəki təsirlərini azaltmaq baxımından vacibdir.

Aydın

Sonrakı hadisələr barədə daha çox məlumat almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:89
embedMənbə:https://qaynarinfo.az
archiveBu xəbər 09 Yanvar 2025 23:57 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

19 Oktyabr 2025 04:03see263

Pezeşkian bu türk ölkəsinə səfər edəcək

19 Oktyabr 2025 02:00see236

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

19 Oktyabr 2025 19:14see179

Trampdan sonra Vens də İsrailə gedir

18 Oktyabr 2025 16:58see176

Bakının bir çox yollarında nəqliyyatın sıxlığı müşahidə olunur SİYAHI

20 Oktyabr 2025 08:25see170

Gürcüstandan çıxarılan Azərbaycan vətəndaşlarının sayı açıqlanıb

18 Oktyabr 2025 20:59see169

Qızıl altı min dollara qədər bahalaşa bilər

18 Oktyabr 2025 15:58see152

Abakar Abakarov İstanbulda ölü tapıldı

18 Oktyabr 2025 19:41see136

Azərbaycanın “AI 92” markalı benzini idxal və ixrac etdiyi ölkələr SİYAHI

18 Oktyabr 2025 17:24see133

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see132

Rəştdən Həştərxana birbaşa uçuşlar başladı

19 Oktyabr 2025 19:10see131

Yəmən sahillərində tanker partladı: 24 ekipaj üzvü...

19 Oktyabr 2025 01:17see128

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see127

Yer kürəsində oktyabr ayının üçüncü maqnit qasırğası başlayıb

19 Oktyabr 2025 04:50see126

Əməliyyat otaqlarında niyə yalnız yaşıl və mavi geyimlərə icazə verilir?

19 Oktyabr 2025 04:05see126

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

19 Oktyabr 2025 18:49see126

Həkimlər soyuq mövsümdə immuniteti gücləndirməyin yollarını açıqlayıblar

19 Oktyabr 2025 07:43see126

Netanyahudan Rəfah keçid məntəqəsinin açılması barədə məlumata REAKSİYA

19 Oktyabr 2025 00:16see123

Ferhat Göçer Bakıda!

18 Oktyabr 2025 17:07see123

Luvr muzeyində Azərbaycan nəfəsi: Parisdə gənc rəssam Diana Quliyevanın əsərləri sərgilənir Foto

19 Oktyabr 2025 09:10see120
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri