Nautilus qabığına bənzər yüngül burulğan yaradılıb…

…Harvard Mühəndislik və Tətbiqi Elmlər Məktəbinin (SEAS) amerikalı alimləri strukturlaşdırılmış işığın inqilabi tipini - adi optik burulğanlar kimi fırlanan, həm də müxtəlif ərazilərdə müxtəlif sürətlə uçuş zamanı formasını dəyişən “optik rotatum” hazırlayıblar.

SİA-nın məlumatına görə, tədqiqat “Science Advances” (SciAdv) elmi jurnalında dərc olunub.

…"Rotatum" adı klassik mexanikadan götürülmüşdür - bu, zamanla fırlanma momentinin dəyişməsini təsvir edir. Standart burulğan şüalarından fərqli olaraq, bu yüngül tıxac təbii naxışları xatırladan mürəkkəb spiral trayektoriyada inkişaf edir: nautilus qabıqları, günəbaxan toxumu nümunələri və hətta Fibonaççi ardıcıllığını…

…Bu, işığın tamamilə yeni davranışıdır. O, sadəcə spiral şəklində hərəkət etmir, həm də mikrohissəcikləri idarə edə bilən unikal qüvvələr yaradaraq daim dəyişir.

Bunu tədqiqata rəhbərlik edən professor Federiko Kapasso izah edib.

Komanda işığa idarə olunan qütbləşmə və orbital bucaq impulsunu vermək üçün metasəthlərdən - nanostrukturlu ultra nazik linzalardan istifadə edib. Əsas irəliləyiş, şüanın yayıldığı zaman məkan momentini rəvan dəyişmək qabiliyyətinin əlavə edilməsidir.

Maraqlıdır ki, effekt yığcam maye kristal displeydən və aşağı intensivlikli şüadan istifadə etməklə əldə edilir ki, bu da texnologiyanı həcmli lazer qurğularından daha əlçatan edir. Mütəxəssislərin fikrincə, fırlanma momentinin dəqiq tənzimlənməsi kolloid hissəcikləri və bioloji nümunələri görünməmiş dəqiqliklə hərəkət etdirməyə imkan verəcək, dizaynın sadəliyi isə sənaye və laboratoriyalarda tətbiqi sürətləndirəcək.

Tədqiqatçılar ümid edirlər ki, onların işi təkcə fizikləri deyil, həm də riyaziyyatçıları işıq burulğanlarını təbiət hadisələri ilə əlaqələndirən universal qanunauyğunluqları öyrənməyə ruhlandıracaq.

Nazlı Almuradova