Osmanlıya qarşı çıxan fələstinlilər: Fakt, mif, yoxsa siyasi ritorika?

Tarixdə olan Fələstin-Osmanlı münasibətləri ilə bağlı mübahisəli iddialar yenidən gündəmdədir.

Son günlərdə sosial mediada Fələstin-Osmanlı münasibətlərinə dair yayılan iddialar müzakirə mövzusuna çevrilib. Paylaşılan mətnlərdə, XIX və XX əsrlərdə Fələstinli ərəblərinin Osmanlı imperiyasına qarşı xəyanət etdiyi, yəhudilərə torpaq satdığı, İngilis və Fransız qüvvələri ilə əməkdaşlıq etdiyi irəli sürülür.

Sfera.az xəbər verir ki, bununla bağlı şair, yazıçı və jurnalist Kərim Kərimli də öz fikirlərini bölüşüb. 

K.Kərimli tarixi faktlara istinadən qeyd edir ki, 1830-cu illərdə Fələstində 9000 nəfər yəhudi yaşadığı halda, 1882-ci ildə bu say 50 minə çatıb.

Sayı artan yahudilərin böyük hissəsi məhz yerli ərəblərin satdığı torpaqlarda məskunlaşıblar:

"Həmin dövrdə Osmanlı Sultanı II Əbdülhəmidin yəhudilərə torpaq satışını qadağan etməsinə baxmayaraq, bu prosesin qarşısını almaq mümkün olmayıb". 

K.Kərimli fələstin ərəblərinin Osmanlı dövlətinin mövqeyinə qarşı başqa istiqamətlərdə də fəaliyyət göstərdiyini bildirib:

"Tarixi mənbələrdə yer alan başqa bir iddiaya görə, 1915-ci ildə Süveyş kanalında Osmanlının apardığı əməliyyat zamanı bəzi Fələstinli ərəblər Osmanlı ordusuna arxadan hücum edərək on minlərlə türk əsgərinin ölümünə və əsir düşməsinə səbəb olublar.

1917-ci ildə isə bəzi Fələstinli ərəblərin İngiltərə ilə əməkdaşlıq etdiyi və Qüdsün İngilis komandanı general Edmund Allenbiyə təslim edildiyi iddialar arasındadır. Sosial mediada paylaşılan bəzi arxiv fotoşəkilləri bu hadisələrlə əlaqələndirilir".

K.Kərimli Fələstin ərəblərinin Azərbaycana qarşı əks mövqe tutduğunu da xatırladıb:

"Tənqidlər bununla bitmir. 1970-80-ci illərdə Fələstin Azadlıq Təşkilatının PKK və ASALA kimi terror təşkilatları ilə əməkdaşlıq etdiyi, bəzi Fələstin liderlərinin Qarabağ münaqişəsi zamanı Ermənistanın mövqeyini dəstəklədiyi bildirilir. 

2015-ci ildə Fələstin rəhbərliyinin qondarma erməni soyqırımı ilə bağlı xatirə markası buraxması da bu tənqidlərin davamı olaraq göstərilir".

Bəsti Rəfizadə

Sfera.az