Pulun xoşbəxtlik gətirmədiyi və qəribə idarə olunan ölkə Butan Krallığı haqqında bilmədikləriniz VİDEO

Himalay dağlarının qoynunda yerləşən, Cənubi Asiyanın kiçik, lakin fərqli ölkələrindən biridir. Əhalisi təxminən 800 min nəfərdir.

Burada uğur pul və ya sənaye ilə deyil, xoşbəxtliklə ölçülür. 1970-ci illərdən başlayaraq Butan hökuməti “Milli Xoşbəxtlik İndeksi”ni tətbiq edib. Bu anlayış təkcə rifah deyil, insanın mənəviyyatı, psixoloji durumu, təbiətlə harmoniyası və cəmiyyətə bağlılığı kimi göstəricilərlə ölçülür. Hər il ölkədə bu sahələrlə bağlı sosioloji sorğular keçirilir, nəticələrə əsasən dövlət siyasəti formalaşdırılır. Məsələn, əgər insanlar stres yaşadığını bildirirsə, hökumət dərhal iş saatlarını azaldır və ya meditasiya proqramları təklif edir.

Butan 2011-ci ildə BMT-yə xoşbəxtliyin də qlobal inkişaf göstəricisi kimi qəbul olunması üçün rəsmi təklif göndərən ilk ölkə olub. Bu təklif sonradan BMT-nin “xoşbəxtlik günü” elan etməsi ilə nəticələndi.

Televiziya və internet ölkədə yalnız 1999-cu ildə leqallaşdırılıb. Rəqəmsal mühitə daxil olmaqda bu qədər gecikmələri, onların ifadəsi ilə desək, “zehni sakitliyi qorumaq üçün düşünülmüş addım” olub.

Türistlər Butana səfər etmək üçün gündəlik 100 ABŞ dolları rüsum ödəyirlər. Bu rüsumun müəyyən hissəsi təhsil, səhiyyə və ətraf mühitin qorunmasına yönəldilir. Uşaqlar və regional turistlər üçün güzəştlər də nəzərdə tutulub.

Ərazi baxımından kiçik olsa da, ölkənin 70%-dən çoxu meşələrlə örtülüdür və bu nisbətin qanunla qorunması tələb olunur. Ətraf mühitə o qədər ciddi yanaşırlar ki, Butan dünyada karbon izi mənfi olan yeganə ölkədir.

Şəhərlərdə reklam lövhələri yoxdur. Hətta bəzi rayonlarda plastik torbalar da qadağandır. Yol infrastrukturu zəifdir, amma Butanlılar bunu problem saymır – tələsmək onların fəlsəfəsinə ziddir.

Cinayət səviyyəsi son dərəcə aşağıdır. Küçələrdə silahlı polis və əsgər nadir hallarda görünür. Bəzi bölgələrdə buddist rahiblər məktəblərdə dərs deyir, dövlət isə bu dini-mənəvi harmoniyanı saxlamaq üçün təhsil proqramlarını uyğunlaşdırır.

Ölkə konstitusiyalı monarxiya ilə idarə olunur. Hazırkı kral Xesar Namqyel Vanqçuk xalq arasında çox populyardır. O, tez-tez sadə geyimdə küçələrdə görünür və insanlar onu “xalqın kralı” adlandırır.

Butan haqqında suallar çoxdur: bu ölkə geridə qalıbmı, yoxsa sadəcə öz yolunu gedir? Bu sükut sakitliyin göstəricisidirmi, yoxsa qapalılığın? Bu qəribə model davamlı olacaqmı? Yoxsa bütün dünya səhv yoldadır?

Ölkə.az