Qaraçılar haqqında maraqlı FAKTLAR

Avropanın hər yerinə, oradan da Amerikaya qədər uzanan, lakin zaman-zaman cəmiyyətdən təcrid olunan bir xalq var: qaraçılar.

BAKU.WS bu xalqa dair maraqlı və az bilinən faktları, onların keçmişini və bu gününü araşdırıb.

Qaraçı xalqının mənşəyi eramızın ilk minilliyində Hindistanın şimal-qərb bölgələrinə – Racasthan və Pəncab əyalətlərinə dayanır. Tarixi mənbələrə görə, onlar 9–10-cu əsrlərdə Hindistanı tərk edərək Yaxın Şərqə, daha sonra isə Balkan yarımadası və Avropaya doğru köç ediblər. Orta əsrlərdə müxtəlif Avropa ölkələrində məskunlaşan bu xalq zamanla fərqli dillər, adətlər və həyat tərzi ilə tanınıb.

Hazırda qaraçı xalqının sayı dünyada 12 milyondan çoxdur. Əsasən Avropa ölkələrində – Rumıniya, Bolqarıstan, Macarıstan, Slovakiya, Serbiya, İspaniya, Fransa və Almaniyada geniş yayılıb. Bununla yanaşı, ABŞ, Braziliya və Latın Amerikası ölkələrində də böyük Roma icmaları mövcuddur.

Qaraçılar "Roma", "Sinti", "Kalderash", "Lom", "Dom", "Manuş" kimi müxtəlif alt qruplara ayrılırlar. Hər qrupun dili, adət-ənənəsi və həyat tərzi bir qədər fərqlidir.

Qaraçı xalqı özlərinə məxsus "Romani" adlı dillə danışır. Bu dil qədim Hind-Ari dillərinə bağlıdır və zamanla yaşadıqları ölkələrin təsiri ilə fərqli dialektlərə bölünüb.

Qaraçılar tarixən musiqi, rəqs, falçılıq, əl işləri və ticarətlə məşğul olublar. Flamenko musiqisinin inkişafında ispan qaraçılarının rolu böyük olub.

"Flamenko" musiqisinin yaranmasında İspaniyadakı qaraçıların xüsusi rolu olduğu qeyd olunur.

Avropada bir çox qaraçı icmaları hələ də təhsil, səhiyyə və məşğulluq imkanlarından tam yararlana bilmir. Onlar sosial təcrid və ayrı-seçkiliklə tez-tez qarşılaşırlar.