Qədim Roma divarlarının davamlılığının sirri açılıb

Qədim Roma sənətkarları mühəndislik nailiyyətləri, o cümlədən su kəmərlərinin tikintisi və inanılmaz dərəcədə möhkəm beton konstruksiyaların yaradılması ilə məşhur idilər. İki min illik qübbəsi olan Panteon kimi abidələr hələ də gözəl şəkildə qorunub saxlanılır.

AzPost bildirir ki, uzun illərdir ki, alimlər Roma betonunun davamlılığının sirrini açmaq üçün mübarizə aparırlar. Əsas fərziyyə puzolanın – vulkanik külün söndürülmüş əhənglə birlikdə istifadəsi idi. Bununla belə, Massaçusets Texnologiya İnstitutunun (MIT) rəhbərlik etdiyi beynəlxalq komandanın apardığı əsaslı tədqiqatlar qədim inşaatçılar tərəfindən istifadə edilən daha mürəkkəb texnologiyanı ortaya çıxarıb.

Əvvəllər materialın strukturunda ağ daxilolmalar komponentlərin ehtiyatsız qarışdırılmasının nəticəsi kimi qəbul edilirdi. MIT professoru Admir Masik bu versiyaya qarşı çıxıb. “Əgər Romalılar tikinti materiallarını yaratmaqda bu qədər diqqətli olsaydılar, niyə onun pis qarışdırılmasına icazə verərdilər? Burada açıq-aydın başqa bir şey var” – deyə o bildirib.

Qədim Roma şəhəri Privernumdan nümunələrin təhlili göstərib ki, əhəng təkcə sönmüş formada deyil, həm də sönməmiş əhəng şəklində (kalsium oksidi) istifadə olunurdu. Çox güman ki, yüksək temperaturda pozzolana və su ilə birləşdirilib, bu üsul “isti qarışdırma” adlanır. İşin nəticələri Science Advances jurnalında dərc olunub.

Bu yanaşma nəinki sərtləşməni sürətləndir, həm də betona təmir üçün istifadə etmək imkanı verib. Çatların əmələ gəlməsi zamanı su əhənglə reaksiyaya girərək, qüsurları dolduran kalsium karbonat əmələ gətirir. Laboratoriya sınaqları təsdiqləyib ki, Roma resepti ilə hazırlanmış beton 14 gün ərzində tam bərpa olunur, müasir ekvivalent isə zərəri saxlayıb.

Alimlər hesab edirlər ki, qədim texnologiyanın tətbiqi ekoloji cəhətdən təmiz və super möhkəm tikinti materialları yaratmağa imkan verəcək.

AzPost.az

Paylaş