Quş və balıqlarda tapılan “əbədi kimyəvi maddələrin” səviyyələri

Norveç və Danimarka alimləri deyirlər ki, quşların qaraciyərində PFAS kimyəvi maddələrinin səviyyəsi əvvəlki səviyyələrdən 180 dəfə yüksəkdir

...Köçəri quşlar ekosistemlərdə əsas rol oynayır, lakin onların populyasiyaları sürətlə azalır. Tədqiqat göstərir ki, PFAS kimyəvi maddələrinə məruz qalma bunda bir amil ola bilər.

SİA-nın xarici qaynaqlardan əldə etdiyi məlumata görə, Norveç və Danimarka alimləri köçəri quşların və qabıqlı balıqların orqanizmlərində PFAS (per- və polifluoroalkil birləşmələri) zəhərli maddələrinin konsentrasiyasının artdığını müəyyən ediblər.

“Əbədi kimyəvi maddələr” kimi tanınan belə kimyəvi maddələr təbiətdə parçalanmır və ətraf mühitdə toplanır, heyvanlar və insanlar üçün təhlükə yaradır.

...Tədqiqatın nəticələri Journal of Hazardous Materials (JHM) jurnalında dərc olunub.

Qeyd edilməlidir ki, PFAS xizək mumu, teflon və alov gecikdiricilər kimi sənayedə geniş istifadə olunan sintetik kimyəvi maddələr qrupudur. Onlar parçalanmaya davamlıdırlar və bədəndə yığılaraq ciddi xəstəliklərə səbəb ola bilərlər.

Alimlər Şərqi Asiya-Avstralaziya uçuş yolu boyunca toplanmış 25 quş və 30 molyuskdan qaraciyər və qan nümunələrini analiz ediblər.

Yeni analiz metodundan istifadə edərək, quşların qaraciyərində PFAS konsentrasiyalarının əvvəlki təxminlərdən 180 dəfə yüksək olduğunu müəyyən etdilər. Köçəri quşlar ekosistemlərdə əsas rol oynayır, lakin onların populyasiyaları sürətlə azalır.

Tədqiqat göstərir ki, PFAS-a məruz qalma bunda bir amil ola bilər.

Əli Babayev