Qütb ayıları niyə donmur? Yeni araşdırma sirri açdı

Qütb ayıları -40 dərəcə Selsiyə qədər aşağı temperaturda yaşaya bilən və tez-tez Arktika okeanının dondurucu sularına dalan möcüzəvi canlılardır. Şimal qütbündə sağ qalmağı bacaran bu nadir növ, buzlu sulardan çıxdıqdan sonra belə donmur.

Qaynarinfo xəbər verir ki, bu xüsusiyyət uzun illərdir bir çox suallara səbəb olub. İndi isə yeni bir araşdırma qütb ayılarının niyə donmadığını üzə çıxara bilər.

İlk kəşf: İnfraqırmızı kameralar və soyuq kürk

"Discover Wildlife" nəşri bildirir ki, bu araşdırma Bergen Universitetindən professor Bodil Holstun bir televiziya proqramı izləyərkən infraqırmızı kameraların qütb ayılarını görə bilməməsi ilə başlayıb. Kürklərinin həddindən artıq soyuq olduğunu müşahidə edən professor, ayıların niyə donmadığını araşdırmağa qərar verib. 

Daha sonra Dublin "Trinity College"dən doktorant Culyan Karolan qütb ayılarının buzlu şəraitdə necə sağ qaldığını öyrənmək üçün bir tədqiqat qrupu yaradıb.

Sebum sirri: Təbii dəri yağı

"Science Advances" jurnalında dərc olunan nəticələrə görə, bu sualın cavabı qütb ayılarının kürklərinin altındakı vəzilərdən ifraz olunan təbii dəri yağı, yəni sebum ilə bağlıdır. Bu yağlı təbəqə suyu itələyən qarışıq olan xolesterin, diasilqliserol və yağ turşularından ibarətdir. Təbii yağ suyun kürkdən tez axıb getməsini təmin edərək bədənin donmasının qarşısını alır. 

Tədqiqatçılara görə, donmuş kürk soyuğu içəridə saxlayaraq izolyasiyanı zəiflədir və bu da ayıların isti qalmasını çətinləşdirərdi. Bu səbəbdən də sebum həyatda qalmaq üçün olduqca vacib rol oynayır.

Təbii yağın gizliliyə və ovda təsiri

Bu təbii yağ ayıların quru qalmasını təmin etməklə yanaşı, gizli hərəkət etmələrinə də kömək edir. Qütb ayılarının əsas qida mənbələrindən biri olan fokları izləyə bilmələri üçün fərq edilməmələri vacibdir. Bədənin ifraz etdiyi təbii yağ qütb ayılarına buz üzərində səssizcə hərəkət edərək fokları izləmək imkanı yaradır.

Görünür ki, yerli qütb icmaları qütb ayısı kürkünün bu özünəməxsus xüsusiyyətlərini uzun müddətdir bilirlər. Tədqiqatçılar ovçuların ov alətlərində qütb ayısı kürkündən istifadə etdiklərinə dair bir neçə tarixi qeydə rast gəliblər. Hazırda isə alimlər qəhvəyi ayı kimi digər ayı növlərinin kürklərində də oxşar xüsusiyyətlərin olub-olmadığını araşdırırlar.

Aydın