Sağlam qida kifayət etmir ruh da doymalıdır Psixoloqdan QIZIL TÖVSİYƏ

Tənha və ümidsiz insanlar tez xəstələnir və daha az yaşayır

Özünüzü bədbəxt və tənha hiss etmək sizi siqaret çəkməkdən daha zərərli və daha çox yaşlandırır.

Uzun və sağlam bir ömür yaşamaq üçün nə etmək lazım olduğunu düşünərkən, çoxumuz dərhal bədənimizi yaxşı işlək vəziyyətdə saxlamaq barədə düşünürük.

Məsələn, bu, sağlam yemək, idman etmək və spirtli içki, siqaret çəkməməkdən ibarətdir. Yeni bir araşdırma göstərdi ki, uzunömürlülük üçün psixi və sosial vəziyyətimizə də diqqət yetirməliyik.

Nevroloq Aleksandra Alekina bədbəxtlik hissinin insanı məhv etməsindən danışıb.

"Bədbəxtlik və ya tənhalıq kimi psixoloji faktorlar insanı 1,65 yaş qocalda bilər. Əldə edilən məlumatlara görə, bu, həm də altsheymer xəstəliyi, şəkərli diabet, ürək xəstəliyi və digər xəstəliklərin inkişaf riskini artıra bilər. Birgə təsir bioloji cinsiyyət, yaşayış sahəsi, ailə vəziyyəti və siqaret çəkmə vəziyyətinin təsirlərini üstələyir.

Nəticələr göstərdi ki, tarixdə insult, qaraciyər və ağciyər xəstəlikləri olan insanlar, siqaret çəkənlər, eləcə də həssas psixi vəziyyəti olan insanlar daha sürətli yaşlanır. Yalnızlıq, narahat yuxu və ya bədbəxtlik hissi qocalma sürətinə çox təsir edir.

Alimlər beyində tənhalıq hissinə cavabdeh mərkəz tapıblar.

Psixoloq Azad İsazadə də Sherg.az-a açıqlamasında bildirib ki, bədbəxtlik hissi, tənhalıq, emosional narahatlıq insan həyatının sadəcə mənəvi tərəfinə deyil, birbaşa fiziki sağlamlığına da təsir göstərən faktorlardır. Psixoloqun sözlərinə görə, uzunömürlülük yalnız sağlam qidalanma və fiziki aktivliklə deyil, insanın psixi vəziyyəti ilə də sıx bağlıdır: 

“Bədbəxtlik hissi – istər depressiya, istərsə də daxili narazılıq və ya boşluq şəklində olsun – orqanizmdə stress hormonlarının balansını pozur. Bu vəziyyət kortizolun səviyyəsini artırır, bu isə öz növbəsində immun sisteminin zəifləməsinə, maddələr mübadiləsinin pozulmasına, qan təzyiqinin və şəkərin artmasına gətirib çıxarır. Yəni xroniki psixoloji narahatlıq, elmi dildə desək, "emosional distres" bədənin yaşlanmasını sürətləndirir”.

İsazadə deyib ki, uzunmüddətli bədbəxtlik hissi bədənin özünü bərpa etmə qabiliyyətini zəiflədir. Belə insanlar tez-tez yuxu pozğunluğundan, diqqət dağınıqlığından, fiziki halsızlıqdan, hətta tez-tez xəstələnməkdən şikayət edirlər:

 “Bədbəxtlik yalnız bir hiss deyil, bu, bütöv bir fizioloji reaksiyalar zənciridir. İnsan özünü daim ümidsiz və tənha hiss edəndə, beyin bu vəziyyəti təhlükə kimi qiymətləndirir və "döyüş və ya qaç" rejiminə keçir. Bu rejimdə orqanizm bütün resurslarını stressə qarşı səfərbər edir. Uzunmüddətli perspektivdə isə bu vəziyyət orqanizmi tükəndirir, daxili orqanların funksiyasını zəiflədir və yaşlanma prosesini sürətləndirir. Bədbəxtlik təkcə ruha deyil, bədənin özünə də xəstəlik gətirir. Son illərin psixonevroloji tədqiqatları göstərir ki, mənfi emosiyalar hüceyrə səviyyəsində iltihabi reaksiyalara səbəb olur. Bu da bədənin erkən qocalmasına və ömür müddətinin qısalmasına yol aça bilər. Altsheymer, şəkərli diabet, hətta xərçəng kimi ağır xəstəliklərin bir çoxunun psixoloji fonda daşıyıcıları bədbəxt, tənha, emosional dəstəkdən məhrum insanlardır. İnsan psixoloji olaraq davamlı ola bilmək üçün, özünü ifadə edə bilməli, emosiyalarını tanımalı və qəbul etməlidir. Sosial münasibətlər, mənalı ünsiyyət, sənət, yaradıcılıq, könüllülük fəaliyyəti – bütün bunlar bədbəxtliyi yüngülləşdirən və sağlamlığı qoruyan güclü psixoloji faktorlardır. Təkcə dərmanlara və ya idmana arxalanmaqla psixoloji sağlamlıq bərpa olunmur. Daxili balans, mənəvi doyum, münasibətlər – bütün bunlar insanı sağlam və uzunömürlü edən əsas dayaqlardır”.