Icma.az
close
up
RU
Serebral iflic, autizm, daun sindromu bu uşaqlarla necə dərs keçilir? Müsahibə

Serebral iflic, autizm, daun sindromu bu uşaqlarla necə dərs keçilir? Müsahibə

Tribuna saytından əldə olunan məlumata görə, Icma.az məlumat yayır.

“Hər hansı bir cəhətdən sindromlu uşaqlar digərlərindən daha çox üstün zəkaya malik olurlar”.

Tribunainfo.az xüsusi şagirdlərlə çalışan müəllimə Məmmədova Şəbnəmlə müsahibəni təqdim edir.

– Özünüz haqqında məlumat verərdiniz.

– Məmmədova Şəbnəm 2020-ci ildə Gəncə Dövlət Universitetinə qəbul oldum. 2024-cü ildə həmin universiteti bitirərək, həmin ildə MİQ imtahanı vasitəsi ilə Gəncə şəhərində xüsusi şagirdlər üçün nəzərdə tutulmuş məktəbə qəbul olundum.

– Xüsusi şagirdlər dedikdə kimlər nəzərdə tutulur? Daun sindromlu uşaqlar yoxsa necə?

– Xüsusi şagird dedikdə, təkcə daun sindromlu şagirdlər yox, bütün xəstəliyi və sindromu olan şagirdlər buraya daxil edilir. Sereblal iflicli, daun sindromlu, hiperaktiv və s. tipli şagirdlər nəzərdə tutulur.

– Bu tip şagirdlərdə əqli inkişafda problem olurmu? Qavramaqda çətinlik yaşayırlar MI? Hansı metodlarla dərsi mənimsədirsiniz?

– Mən evdə təhsil müəllimiyəm. Məktəbə gələ bilməyən şagirdlərlə çalışıram. Hal-hazırda sereblal iflici olan və fiziki cəhətdən inkişafdan qalmış şagirdlərlə çalışıram. Sereblal iflici olan şagird hərəkət edə bilmir. Sadəcə olaraq başını hərəkət etdirə bilir. Mənə səslər vasitəsilə reaksiya verir. Bu tip şagirdlərə vizual olaraq dərs keçirəm. Yəni şəkillər vasitəsilə… Kitabı açıb izah edirəm, şagird səslər çıxarsa da məni dinlədiyini bilirəm. Belə uşaqların fikri dağınıq olur. Məni 5-10 saniyə dinləyir. Sonra ətrafa baxmağa başlayır. Ətrafa baxanda artıq dərs keçdiyim vəsaiti onun baxdığı tərəfə yönləndirir ki, fikrini mənə doğru cəmləşdirim. Daha çox şəkillərlə dərs keçməyə üstünlük verirəm. Fikizi cəhətdən geridə qalan şagirdlərin öyrənməsində isə bəzən çətinlik olur. Məsələn bu tip uşaqların birində artıq mən dərs deməyə başlayanda o hərfləri tanıyırdı. Üzündən oxumağı da bacarırdı. Sadəcə olaraq mən sual verəndə ki, “sən hansı dövlətdə yaşayırsan? Paytaxtımız haradır?” – bu kimi mövzuları bilmirdi. Yəni, həyat bilgisindən, dünya görüşündən geri qalırdı. Fəsilləri, ən adi şeyləri bilmirdi. Artıq mən o şagirdlə hər dərs eyni mövzuları təkrar edərək bu kimi mövzuları da ona öyrətdim. Belə şagirdlərə hər dərs təkrar etdirməsəydim o, öyrəndiklərini unudacaqdı. Şəkillərlə işləməyi və hər dərs təkrar üsuluna üstünlük verirəm.

– Sindromlu uşaqların İQ səviyyəsi yüksək olur, üstün zəkalı hesab edilir. Bu həqiqətən də belədirmi?

– Təbii ki, mən də bunu eşitmişəm. Hər hansı bir cəhətdən sindromlu uşaqlar digərlərindən daha çox üstün zəkaya malik olurlar. Amma mən hələ ki, elə uşaqla rastlaşmamışam. Üstün zəka dedikdə bizim ağlımıza aftomatik gələn ilk şey ya riyaziyyatdan ya da digər fənlərdən yaxşı oxumaqdır. Amma bizim məktəbimizdə bəzi uşaqlar var ki, onların çox gözəl əl işləri var. Bəziləri çox gözəl rəsm çəkir. Toxuma qabiliyyəti olan şagirdlər var. Direktorumuz belə istedadlı uşaqlar barədə danışır və bizə məlumat verir ki, istedadlı şagirdlər də var. Məktəbə gələn yeni müəllim olduğum üçün məni məlumatlandırırlar.

– Xüsusi uşaqların universitetə qəbul olma, peşəyə yiyələnmə perspektivi necədir?

– Mən ibtidai sinif müəllimi olduğum üçün yuxarı sinif şagirdlərinin məktəbi bitirdikdən sonra bizim məktəbdən universitetə qəbul olunanı varmı deyə dəqiq bilmirəm. Amma bildiyim qədəri ilə bizim məktəbi bitirən uşaqlara attestat verilir. Bu uşaqlar peşə məktəblərində oxuya bilərlər. Hətta peşə məktəblərində oxuyanları da var. Düşünmürəm ki, onlar universitetə ayaq uydura bilərlər. Çünki digər universitet tələbələrindən geri qalacaqlarını düşünürəm.

– Autizmli şagirdlər də varmı?

– Bəli, var. Ən çətini serebral iflicli şagirdlərdir. Çünki burada bir çox xəstəlik olur. Mən məktəbdə dərs dediyim dönəmdə şagirdlərdən biri anasının başına vururdu. Bir dəqiqə belə sakit otura bilmirdi. Qapıya vururdu, çıxmaq istəyirdi. İstəyirdi ki, çölə çıxıb hərəkət etsin. Anası isə əlinə telefon verirdi ki, bəlkə başı telefona qarışar. Əlində telefon olsa da yenə sakit durmurdu. Autizmli uşaqlar bəzən ünsiyyət qurmaqda çətinlik çəkir və ya göz kontaktı qurmaqda çətinlik çəkir. Amma əqli cəhətdən normaldırlar. Belə uşaqlardan peşəkar insanlar yetişir. Amma digər sindromların xüsusiyyətləri bəzən daha ağır olduğu üçün təəssüf ki, belə uşaqlar cəmiyyətdən geri qalırlar.

– Valideynlərin yanaşması necə olmalıdır? Onlara hansı tövsiyyələri edərdiniz?

– Valideynlərə tövsiyyəm odur ki, “uşağm fərqlidir” – deyib kənarda durmasınlar. Övladları ilə daha çox maraqlansınlar. Bəlkə uşağın hansısa potensialı var və onu üzə çıxarmaq lazımdır. Həmçinin uşaqlarını ətraf aləmdən, sosial mühitdən təcrid etməsinlər.

– Ölkəmizdə və dünyada sindromlu, nitq qüsurlu və s. uşaqların sayı artmaqdadır. Bunun səbəbi nədir.

– Ayrıca, qeyd edim ki, bizim məktəbə uşaqlar evindən də şagirdlər gəlir. Belə uşaqlar məktəbimizin ən aktiv şagirdləridir. Çünki bizdə hər hansı bir bayram olanda, müəllimlər də uşaqlarla birgə səhnədə çıxış edirlər. Novruz bayramında mən Bahar qızı olmuşdum. Uşaqlar da kosa və keçəl olmuşdu. Birlikdə rəqs hazırlamışdıq. Onların əyləncəsi üçün hər zaman birlikdə tədbirlər hazırlayırıq.
Bütün sindromlu uşaqları valideyndən soruşduqda bildirirlər ki, ya həkim səhlənkarlığıdır ya da gec xəbər tuturlar. Ən çox qohum evliliklərindən və həkim səhlənkarlığından ortaya çıxır.

Söhbətləşdi: Dəniz Pənahova

Daha ətraflı məlumat və yeniliklər üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:116
embedMənbə:https://tribunainfo.az
archiveBu xəbər 30 May 2025 12:42 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Məhkəmədə Ermənistan vətəndaşlarının cinayət xarakterli məlumatlar tədqiq olunub FOTO

17 Oktyabr 2025 20:37see248

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

19 Oktyabr 2025 04:03see217

Stəndapçı: “Uill Smit bacarmasa, Yannik Sinner rolunu oynamağa hazıram” FOTO

18 Oktyabr 2025 03:13see202

Ramiz Mehdiyev İlham Əliyevə qarşı sui qəsd PLANLAŞDIRIB Sensasion iddia

17 Oktyabr 2025 22:34see198

Pezeşkian bu türk ölkəsinə səfər edəcək

19 Oktyabr 2025 02:00see196

Trampdan sonra Vens də İsrailə gedir

18 Oktyabr 2025 16:58see164

ChatGPT yə verilməsi qadağan edilən 8 sual SİYAHI

18 Oktyabr 2025 02:52see151

Pəncərələri qış rejiminə necə keçirtmək olar?

18 Oktyabr 2025 04:47see149

Gürcüstandan çıxarılan Azərbaycan vətəndaşlarının sayı açıqlanıb

18 Oktyabr 2025 20:59see149

Məhkəmədə həmin məlumatlar da tədqiq olundu Fotolar

17 Oktyabr 2025 20:42see142

“Xocalı Balı” ilk dəfə bal yarmarkasında alıcılara təqdim olunub REPORTAJ

18 Oktyabr 2025 14:09see139

İlham Əliyevdən Xəzəryanı ölkələrə ÇAĞIRIŞ

18 Oktyabr 2025 10:48see136

Bakı metrosunda mübahisəli durum: gediş haqqı yenə dəyişəcək?

18 Oktyabr 2025 07:33see130

Çin polisinin ağıllı köməkçiləri: Təhlükəsizliyi robot itlər qoruyacaqlar

18 Oktyabr 2025 06:32see128

“Borussiya” yenə uduzdu

18 Oktyabr 2025 03:34see128

Neftinin qiyməti 1 dollar ucuzlaşdı

18 Oktyabr 2025 10:51see127

Tanınmış logistika şirkəti iflas etdi

18 Oktyabr 2025 03:04see127

Dabaq xəstəliyi Qaxda da təsərrüfat sahiblərini çıxılmaz vəziyyətə saldı

18 Oktyabr 2025 01:37see126

Prezident ailəsi Vatikan bağlarında Fotolar Video

18 Oktyabr 2025 04:14see125

Abakar Abakarov İstanbulda ölü tapıldı

18 Oktyabr 2025 19:41see122
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri