Sosial medianın psixi sağlamlığa təsiri düşünüldüyü qədər güclü deyil

Alimlər sosial mediadan həddindən artıq istifadənin psixi sağlamlığa demək olar ki, təsir etmədiyi fikrini irəli sürüblər.

Bizimyol.info "trthaber"ə istinadən xəbər verir ki, bu günə qədər aparılan bir çox araşdırma sosial medianın diqqət və konsentrasiyaya mənfi təsir göstərdiyini, uşaqların beyin inkişafını poza biləcəyini və depressiya kimi problemlərin riskini artırdığını müəyyən edib.

Lakin Avstraliyadakı Kurtin Universitetinin apardığı yeni araşdırmaya görə, bu platformaların psixi sağlamlığa təsiri gözləniləndən daha mürəkkəb ola bilər.

Əvvəlki tədqiqatlar çox vaxt iştirakçıların öz hesabatlarında sosial mediadan istifadə müddətinə əsaslanırdı. Lakin bu dəfə Kurtin Universitetinin tədqiqat qrupu iştirakçıların mobil telefonlarındakı məlumatlara nəzər salaraq, bir həftə ərzində onların "TikTok", "Instagram", "Snapchat", "Facebook" və "X" kimi platformalarda keçirdikləri vaxtı obyektiv şəkildə araşdırıb. Tədqiqatda 17-53 yaş arası 425 nəfər iştirak edib və bu dövrlər narahatlıq, depressiya, stress, eləcə də diqqət pozğunluğuna nəzarət testləri ilə müqayisə edilib.

"Social Science & Medicine" jurnalında dərc edilən araşdırmanın nəticələri, sosial mediadan istifadə müddəti ilə depressiya və stress arasında heç bir əlaqənin olmadığını, yalnız narahatlıqla zəif əlaqənin olduğunu ortaya qoyub. Bundan əlavə, sosial mediada daha çox vaxt keçirməyin diqqət pozğunluğunun bir qədər artırdığı müşahidə edilib.

Araşdırmanın aparıcı müəllifi Xloe Cons, düzgün qərarlar qəbul etmək üçün yüksək keyfiyyətli məlumatların lazım olduğunu söyləyib. Cons: “Sosial mediaya sərf olunan vaxtı obyektiv olaraq ölçəndə, təsirlərin çox az olduğunu və ya mövcud olmadığını müşahidə edirik”, - deyə bildirib.

Tədqiqatçılar sosial medianın təsirlərinin istifadə olunan platformadan asılı olaraq dəyişə biləcəyini də qeyd ediblər. Məsələn, "TikTok" istifadəsi ilə diqqətin idarə edilməsi arasında kiçik müsbət korrelyasiya olub, "Facebook" istifadəsi isə narahatlıq hissi ilə əlaqələndirilə bilər. Araşdırmanın digər müəllifi Patrick Klarke, "TikTok" istifadəçilərinin ümumiyyətlə gənc olduğunu və bunun diqqətin idarə olunması ilə bağlı ola biləcəyini düşündüklərini, lakin yaş nəzərə alındıqda belə bu əlaqənin davam etdiyini bildirib.

Komanda, tapıntıların sosial medianın tamamilə zərərsiz olması demək olmadığını vurğulayır. Cons qeyd etdi ki, onlayn icmalarla əlaqə təcrid olunmuş həyat sürən fərdlər üçün dəstək ola bilər, lakin daim təsir edən səhifələr arasında gəzmək zərərli ola bilər, xüsusən də görünüş narahatlığı olan şəxslər üçün.

Klarke, bu tapıntıların səhv başa düşülməməsi lazım olduğunu vurğulayıb və araşdırmanın yalnız sosial mediada keçirdiyi vaxta diqqət yetirdiyini, buna görə də insanın sosial mediaya nə qədər vaxt sərf etdiyindən çox, zehni sağlamlıq üçün platformalarla necə qarşılıqlı əlaqənin daha əhəmiyyətli ola biləcəyinə diqqət çəkib.

Qadir, Bizimyol.info