“Sülh razılaşması və referendum: Kiyev çətin seçim qarşısında “ Ukrayna KİV ləri

"Referendum ideyası Kiyevi atəşkəs, təhlükəsizlik zəmanətləri və mümkün güzəştlər arasında çətin seçim qarşısında qoyur..."

Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski bildirib ki, Rusiya ilə mümkün sülh razılaşması ümumxalq referendumuna çıxarıla bilər.

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "rbc.ua" nəşri yazıb.

Onun sözlərinə görə, bu addım yalnız tam və hərtərəfli razılaşma olduğu halda mümkündür və cəmiyyətə müharibənin hansı şərtlərlə bitəcəyini qəbul edib-etməmək imkanı verəcək.

Referendum üçün əsas şərt: atəşkəs və təhlükəsizlik

Zelenski vurğulayıb ki, referendumun legitim sayılması üçün ən azı 60 gün davam edən atəşkəs olmalıdır. Döyüşlərin getdiyi şəraitdə səsvermə həm təhlükəli, həm də dövlət daxilində parçalanma riski yaradar. Prezident açıq şəkildə bildirib ki, müvəqqəti işğal olunmuş ərazilərdə yaşayan şəxslər bu prosesdə iştirak edə bilməzlər.

Referendumun keçirilməsi ideyası, xüsusilə mübahisəli bölgələrdə xüsusi (azad) iqtisadi zonaların yaradılması variantı gündəmə gəldiyi halda aktuallaşır. Zelenskinin sözlərinə görə, bu halda demilitarizasiya, qoşunların geri çəkilməsi və ərazilərdə beynəlxalq təhlükəsizlik mexanizmləri əsas şərt olacaq.

Təhlükəsizlik zəmanətləri və Qərbin mövqeyi

Zelenski deyib ki, ilkin variantda ABŞ-ın Ukraynaya təhlükəsizlik zəmanətləri müqabilində kompensasiya tələbi plan sənədində yer alıb, lakin sonradan bu bənd çıxarılıb. Hazırkı versiyada Ukrayna üçün ABŞ, NATO və Avropa ölkələrindən NATO-nun 5-ci maddəsinə bənzər zəmanətlər nəzərdə tutulur.

Eyni zamanda, Kiyev ayrı-ayrı ölkələrlə ikitərəfli təhlükəsizlik sazişləri bağlamaq hüququnu da saxlamaq istəyir. Almaniya xarici işlər naziri İohann Vadeful isə bildirib ki, Ukrayna yalnız etibarlı təhlükəsizlik zəmanətləri əldə edəcəyi təqdirdə, sülh danışıqları çərçivəsində ərazi güzəştlərini nəzərdən keçirə bilər. Onun fikrincə, Rusiya danışıqlara hazır görüntü yaratsa da, bu hələ real sülh iradəsi demək deyil.

Seçkilər məsələsi yenidən gündəmdə

Bu fonda Ukrayna Mərkəzi Seçki Komissiyası müharibə başlayandan sonra ilk dəfə Seçicilərin Dövlət Reyestrinin fəaliyyətini qismən bərpa edib. Bu addım potensial olaraq hərbi vəziyyət şəraitində və ya döyüşlər dayandıqdan sonra seçkilərə hazırlıq kimi qiymətləndirilir. Zelenski isə bir daha vurğulayıb ki, Ukraynada seçkilərin vaxtını və formatını yalnız Ukrayna xalqı müəyyən edir.