Süni mayalanmanın əlçatan olmaması Ailələr üçün görünməyən maneə

Uşağa sahib olmaq hər bir ailənin ən təbii arzusudur. Lakin bəzi hallarda tibbi səbəblər bu arzunun gerçəkləşməsinə mane olur. Belə məqamda ən çox müraciət edilən üsullardan biri süni mayalanmadır.

Təəssüf ki, Azərbaycanda bu xidmətlərdən yararlanmaq hər kəs üçün mümkün deyil. Əsas səbəblər həm maliyyə yükü, həm də hüquqi və infrastruktur məhdudiyyətləridir.

Yüksək maliyyə baryeri

Süni mayalanma proseduru ölkəmizdə əsasən özəl klinikalarda həyata keçirilir. Bir cəhdin qiyməti isə orta hesabla 3000–6000 AZN arasında dəyişir. Proses uğursuz olarsa, təkrar cəhdlər tələb olunur ki, bu da xərcləri dəfələrlə artırır. Orta ailə büdcəsi üçün bu rəqəm əlçatmazdır. Dövlət tərəfindən maliyyələşdirmə və ya subsidiya sistemi mövcud deyil, bu isə sosial ədalətsizliyi daha da dərinləşdirir.

Hüquqi və etik çətinliklər

Azərbaycan qanunvericiliyində süni mayalanma icazəli olsa da, bəzi prosedurlar hələ də məhduddur. Məsələn, donor yumurta və ya donor sperma ilə mayalanma rəsmi qaydada qadağandır. Bu isə tibbi səbəbdən donor dəstəyinə ehtiyacı olan ailələrin çıxış yolunu bağlayır.

Psixoloji yük

Əlçatan olmamaq təkcə maddi çətinlik deyil, həm də ailələrə mənəvi sarsıntı gətirir. Uşağı olmayan cütlüklər cəmiyyətin təzyiqi ilə üzləşir, özlərini təcrid olunmuş hiss edirlər. Süni mayalanma imkanlarının məhdudluğu bu psixoloji yükü daha da artırır.

Regionlarla mərkəz arasındakı fərq

Əsas klinikalar Bakıda cəmləşib. Rayonlarda yaşayan ailələr həm maddi baxımdan, həm də logistik olaraq əlavə çətinliklə üzləşirlər. Müalicə üçün dəfələrlə paytaxta gəlmək həm vaxt, həm də əlavə xərc deməkdir.

Süni mayalanma yalnız tibbi prosedur deyil, həm də sosial məsələdir. Onun əlçatan olmaması minlərlə ailənin arzularını yarımçıq qoyur. Bu xidmətlərin daha geniş təbəqələr üçün mümkün hala gətirilməsi həm cəmiyyətin rifahına, həm də doğum göstəricilərinin yüksəlməsinə müsbət təsir göstərə bilər.

Leyla Mirzə, Bizimyol.info