Şuşa Qürurumuzun zirvəsi, zəfərimizin tacı

8 noyabr 2020-ci il Şuşa şəhəri günü Azərbaycan xalqının yaddaşına qızıl hərflərlə yazıldı. Bu tarix təkcə bir şəhərin azad olunması deyil, bütöv bir millətin ləyaqətinin, qürurunun və azadlıq ruhunun bərpası günüdür. Bu tarix, Azərbaycanın dövlətçilik salnaməsində yeni bir dövrün başlanğıcını göstərir, qələbə, birləşmə və yenidən dirçəliş dövrünü. Pənahəli xan tərəfindən əsası qoyulan Şuşa, əsrlər boyu Azərbaycanın mədəniyyət, incəsənət və mənəviyyat mərkəzi kimi tanınıb. Şəhərin havası, təbiəti, memarlığı və musiqi ruhu onu Qafqazın ən nadir incilərindən birinə çevirib. Böyük şairə Xurşidbanu Natəvan, dahi bəstəkar Üzeyir Hacıbəyli, muğam ustadı Bülbül və Seyid Şuşinski kimi sənətkarlar burada yetişərək Azərbaycan mədəniyyətinin simvoluna çevriliblər. Şuşa xalqımızın musiqi yaddaşı, poeziyasının nəfəsi, milli kimliyimizin rəmzidir.

1992-ci ilin mayında Şuşanın işğalı Azərbaycan xalqı üçün ağır itki idi. Hər bir vətəndaş üçün bu şəhərin itkisi təkcə torpaq itkisi deyil, həm də ruhun bir parçasının qopması idi. Lakin Azərbaycan xalqı 28 il ərzində “Şuşasız Qarabağ, Qarabağsız Azərbaycan yoxdur” deyərək bu müqəddəs torpağın azad olunacağına inanıb, ümidini itirmədi.

2020-ci ilin payızında başlayan 44 günlük Vətən müharibəsində Azərbaycan Ordusu Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə tarixi ədaləti bərpa etdi. 8 noyabr 2020-ci ildə Şuşa şəhəri işğaldan azad edildi. Şuşa əməliyyatı hərbi strategiya baxımından misilsiz bir nümunə oldu. Əsgərlərimiz dağlıq relyefdə, əlbəyaxa döyüşlərlə, texnikasız, sırf iradə və vətən sevgisi ilə şəhərə daxil oldular. Bu qəhrəmanlıq tarixi dünyanı heyran qoydu. Şuşanın azad olunması Ermənistanın kapitulyasiyasını labüd etdi və cəmi iki gün sonra 10 noyabr 2020-ci il tarixində düşmən məğlubiyyət sənədini imzalamağa məcbur qaldı. Beləliklə, Şuşa zəfəri Azərbaycan tarixində dönüş nöqtəsi oldu – həm hərbi, həm də siyasi baxımdan.

Şuşanın azad olunmasından sonra bu müqəddəs şəhər beynəlxalq və dövlət səviyyəli tədbirlərin mərkəzinə çevrildi. Prezident İlham Əliyev və Birinci vitse-prezident Mehriban xanım Əliyeva dəfələrlə Şuşaya səfər edərək şəhərin bərpasına, tarixi abidələrin yenilənməsinə şəxsən nəzarət ediblər. 2021-ci ildə Şuşada “Xarıbülbül” Musiqi Festivalı 29 ildən sonra ilk dəfə yenidən keçirildi. Bu, təkcə musiqi tədbiri deyil, həm də milli ruhun qayıdışı, mənəvi bərpa simvolu idi. Həmin ildə “Vaqif Poeziya Günləri” bərpa olundu. Qədim qala divarları arasında oxunan şeirlər Şuşanın yenidən ədəbi mərkəzə çevrildiyini göstərdi. Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan, Pakistan, Özbəkistan, Qazaxıstan və digər dost ölkələrin rəsmi nümayəndə heyətləri Şuşaya səfər edərək həmrəyliyini ifadə etdilər. 2022-ci ildə Şuşa “Türk Dünyasının Mədəniyyət Paytaxtı” elan olundu və burada Türk Dövlətləri Təşkilatının mədəni tədbirləri, beynəlxalq konfranslar keçirildi. 2023-cü il tarixində isə Şuşa “İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı Gənclər Forumunun İslam Gənclər Paytaxtı” elan edildi. Bu tədbirlər Azərbaycanın diplomatik və mədəni gücünü bir daha nümayiş etdirdi. Şuşa artıq yalnız Azərbaycanın deyil, bütün türk və islam dünyasının mədəniyyət mərkəzinə çevrilib.

Hazırda Şuşada genişmiqyaslı bərpa-quruculuq işləri aparılır. Qədim binalar, məscidlər, karvansaraylar bərpa edilir, şəhərin tarixi siması qorunmaqla yeni infrastruktur yaradılır. Yeni yollar, məktəblər, mədəniyyət mərkəzləri, yaşayış evləri inşa olunur. Bu gün Şuşa təkcə azad olunmuş şəhər deyil, müstəqil Azərbaycanın gücünün və milli iradəsinin canlı simvoludur.

8 noyabr – Şuşa şəhəri günü, Azərbaycan xalqının qürur və qələbə bayramıdır. Bu gün hər bir azərbaycanlının ürəyində vətən sevgisini, milli birliyi və gələcəyə inamı bir daha alovlandırır. Şuşa artıq yalnız tarix deyil, həm də gələcəyin simvoludur – azad, dirçələn və qalib Azərbaycanın tacıdır.

Nigar Abdullayeva

YAP Yasamal rayonu AMEA Folklor İnstitutu

üzrə ərazi partiya təşkilatının sədr müavini