Icma.az
close
up
RU
Tədqiqat universiteti paradiqması

Tədqiqat universiteti paradiqması

Axar.az portalından əldə olunan məlumata əsasən, Icma.az xəbər verir.

“Azərbaycan Respublikasının 2022-2026-cı illərdə sosial-iqtisadi inkişaf Strategiyası”nda "Azərbaycanda tədqiqat potensialı yüksək olan 2 universitetin bazasında 2 tədqiqat universitetinin yaradılması nəzərdə tutulur.

Biz universitetlərin təhsil vermək missiyasını həmişə önə çəkməyə çalışmışıq. Lakin son zamanlar “təhsildən-elmə” paradiqması çərçivəsində bir neçə universitetdə elmi tədqiqatların kəmiyyət və keyfiyyət kriteriyalarına diqqət artıb. Yaşadığımız əsrdə Universitetlərin üzərinə insan kapitalının inkişafı kimi mühüm vəzifə düşür. Bunun həyata keçirilməsi üçün ali məktəblər tədqiqatlara üstünlük verməlidrlər. İlk tədqiqat universiteti 1809-cu ildə Vilhelm fon Humbolt tərəfindən Berlində yaradılıb. Klassik tədqiqat Universitetinin mahiyyəti tədris prosesini fundamental elmi tədqiqatlara inteqrasiya etməkdir. “Tədqiqat universiteti” (research university) anlayışi ilk dəfə ABŞ da elmi dövriyyəyə buraxılıb. Və tədiqiqat işlərinin intensiv aparıldığı bir neçə universitet arasında rəqabət mühiti formalaşıb. 2012-cu ilə qədər ABŞ da 260, Almaniyada 70, Böyük Britaniyada 73 tədqiqat universiteti formalaşıb.

Tədqiqat universitetinin missiyası aydın olmalıdır. Şübhəsiz ki, ilk növbədə tələbələrdə tədqiqata motivasiya yaradılmalıdır. Düşünürəm ki, Harvard modeli nümunə kimi götürülməlidir.

Harvard universitetinin tələbələri 3 mühüm tələbə cavab verməlidirlər:

Birincisi, keçdikləri kurslar onlara fikirlərini yazılı şəkildə effektli ifadə etməyi öyrətməlidir;

Xarici dilləri bilməyi biruzə verməlidirlər və biliklərini kvantitativ (quantitative –“kəmiyyət”) metodlarla nümayiş etdirməlidirlər: Kompüter bilgiləri, ədədi göstəricilər və baza statistik metodlardan baş çıxarmalıdırlar.

Bu kompetensiyaların formalaşdırılması üçün tədqiqatçı alimlərin üzərinə böyük yük düşür.

Tanınmış universitetlərdə hesab edirlər ki, tədqiqat – professorların işinin ayrılmaz tərkib hissəsi olmalıdır. Yalnız elmlə aktiv şəkildə məşğul olan professor öz sahəsində son tədqiqatlardan məlumatlı olur və bu səbəbdən dərs dediyi materialı daha dərindən bilir.

Digər tərəfdən, dərs demək elmi tədqiqatlar üçün olduqca vacibdir. Yəni tələbələrə mürəkkəb materialları başa düşüləcək səviyyədə izah etmək üçün lektor problematikanı və elmi paradiqmaları daha yaxşı və dərindən bilməlidir. Dərs demək və tədqiqat aparmaq bir-birilərini tamamlamalıdır.

Dünyanın ali təhsil sistemləri çərçivəsində yaradılan tədqiqat universitetləri peşəkarların, alimlərin, tədqiqatçıların hazırlanmasında, həmçinin milli innovasiya sisteminin dəstəklənməsi üçün yeni biliklərin istehsalında mühüm rol oynayır.

Fənlərarası yanaşma fenomeni tədqiqat universitetlərinin nüvəsini təşkil edir. Bu termin informasiyaları, alətləri, nəzər - nöqtələrini, konsepsiyaları, nəzəriyyələri və bir sıra elmi istiqamətlərdə biliklər selini, yaxud tədqiqat praktikasında bir elmin çərçivəsində olan problemlərin öyrəniməsini ifadə edir. Yaşadığımız əsrdə elmlərin sərhədlərinin silinməsi artıq heç bir şübhə doğurmur. Məsələn, kompyuter elmləri vaxtilə böyük riyaziyyatı tələb edirdi, indi bu, artıq fotonika və kvant fizikasının qaynağındadır.

Ölkəmizdə fənlərarası ixtisaslar üzrə mütəxəssis hazırlığına xüsusi diqqət yetirmək lazımdır.

Təhsil və elmin vəhdətini gücləndirməklə tədqiqat universitetlərinin yaradılmasına nail ola bilərik. İndi ölkələrin elmi potensialı tədqiqat universitetlərinin tutumu ilə ölçülür.

Sonrakı hadisələr barədə daha çox məlumat almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:46
embedMənbə:https://axar.az
archiveBu xəbər 16 Aprel 2025 14:50 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Bakının bir çox yollarında nəqliyyatın sıxlığı müşahidə olunur SİYAHI

20 Oktyabr 2025 08:25see190

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

19 Oktyabr 2025 19:14see186

Rəştdən Həştərxana birbaşa uçuşlar başladı

19 Oktyabr 2025 19:10see142

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see137

“Amazon”, “Snapchat” və “Zoom”da problem yarandı

20 Oktyabr 2025 14:39see134

Ərdoğandan Şimali Kiprdə keçirilən prezident seçkilərinin ilkin nəticələrinə reaksiya

20 Oktyabr 2025 00:57see134

Tramp görüşü zamanı daim Zelenskiyə söyüş söyürdü

19 Oktyabr 2025 23:19see132

Xaricdə saxta təhsil: Valideynlər xəbərsiz, tələbələr savadsız EKSPERT RƏYİ

21 Oktyabr 2025 05:43see131

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see131

Körpələrdə genetik xəstəliklərin aşkarlanması üçün ölkəyə 300 mindən çox test gətiriləcək

19 Oktyabr 2025 20:14see131

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

19 Oktyabr 2025 18:49see129

“Mən ABŞ ı təhlükəyə ata bilmərəm...”

19 Oktyabr 2025 19:18see128

Rıbin və həyat yoldaşı öləcəkləri halda tək oğul övladlarına təlimatlar tərtib ediblər...

20 Oktyabr 2025 00:18see126

Əməkdar artist Yadigar Muradovun vəziyyəti stabilləşib

19 Oktyabr 2025 18:49see125

Oyundan sonra duş qəbul edə bilmədilər Atletiko dan UEFA ya şikayət

21 Oktyabr 2025 00:12see125

İş adamı hava limanında həbs edildi

20 Oktyabr 2025 20:43see125

Sabah yağış yağacaq

19 Oktyabr 2025 13:05see125

Elmar Məmmədyarovdan açıqlama: “Kimin qarın ağrısı varsa, adımı hallandırır”

19 Oktyabr 2025 21:04see124

Qara zirə yağı: Hər dərdin dərmanı

20 Oktyabr 2025 05:06see121

Səhər yeməyində turşu yeməyin 5 faydası

21 Oktyabr 2025 02:51see120
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri