Televiziyalar üçün yeni qayda: Kanallar nə vaxtdan işarət dilinə keçəcək?

Azərbaycan telekanallarında işarət dilinə tərcümə tələbi qoyulub. Bu, Prezident İlham Əliyevin təsdiqlədiyi "Əlilliyi olan şəxslərin hüquqları haqqında" qanuna əlavə edilən yeni 12-1-ci maddədə əksini tapıb. Bəs yerli televiziya kanalları bu məsələ ilə bağlı hansı işlər görür?

AzTV-nin Sosial Media və İctimaiyyətlə Əlaqələr şöbəsinin rəisi və mətbuat katibi Rüfət Seyidov "Yeni Sabah"a bildirib ki, dövlət televiziyasında yaxın vaxtlarda surdo-tərcümədən istifadəyə başlanacaq:

“Xəbərlər proqramında surdo-tərcüməçidən istifadəni nəzərdə tuturuq. Yaxın müddətdə bunun icrasına başlayacağıq. Bir növ, əvvəlki ənənəni bərpa etmiş oluruq. Həmçinin, yeni yaradılan saytımızda fiziki məhdudiyyətli şəxslərin istifadə etməsi üçün tətbiqimiz olacaq.

Bir sözlə, həm TV, həm də sosial şəbəkələr vasitəsi ilə müəyyən fiziki məhdudiyyətləri olan şəxslərin bizi izləməsi, məlumat alması üçün şərait yaradacağıq. Bunun üçün artıq layihələndirmə işləri gedir.

Surdo-tərcüməçi tapmaqda çətinlik çəkmirik, amma reallıq budur ki, elə kadrları tapmaq bir az çətindir. Çünki tələbin o qədər də çox olmadığı istiqamətdir. Hansısa loqoped yenidən ixtisaslaşmalıdır ki, televiziya sahəsində əl hərəkətləri ilə danışıq dilini tətbiq edə bilsin. Bu da televiziyanın qaydaları sırasındadır. Ona görə də müəyyən vaxt aparan məsələdir”.

"MTV Azərbaycan" kanalından bildirilib ki, növbəti mövsümdən etibarən bu mövzu ilə bağlı işlər görüləcək:

“MTV olaraq, verilişlərimizdə fiziki qüsurlu şəxslərlə bağlı məsələlərə xüsusi həssaslıqla yanaşırıq. Onların öz istedadlarını üzə çıxarması üçün kanal olaraq, əlimizdən gələni edirik. Doğrudur, xəbərlər proqramının yayımına cəmi 9 aydır başlamışıq. Növbəti mövsümdən etibarən işarət dilindən istifadə ilə bağlı işlər görəcəyik”. 

Xəzər TV-dən isə deyilib ki, bu mövsümlük surdo-tərcüməçidən istifadə nəzərdə tutulmayıb:

“Bu tələb dövlət büdcəsindən maliyyələşən, habelə ictimai yayım statusuna malik olan yerüstü televiziya yayımçılarına aiddir. "Xəzər"də hələ ki bu mövsüm üçün sözügedən məsələ ilə bağlı verilişlərin yayımı nəzərdə tutulmayıb. Növbəti mövsüm isə ola bilər. Telekanal olaraq bu məsələyə açığıq və belə bir qərar verilsə, ictimaiyyətə bildirəcəyik”.

Xatırladaq ki, “Əlilliyi olan şəxslərin hüquqları haqqında” qanuna əsasən, dövlət əlilliyi olan şəxslərin məlumat əldə etmək hüququna təminat verir. Azərbaycanın dövlət dilinin şifahi formada istifadəsi zamanı eşitmə qabiliyyəti tam məhdud olan şəxslər üçün Azərbaycan işarət dili ünsiyyət dili kimi rəsmi tanınır. Dövlət büdcəsindən maliyyələşən, habelə ictimai yayımçı statusuna malik olan ümumölkə yerüstü televiziya yayımçıları praym-taym zamanı yayımladıqları informasiya xarakterli proqramlarının Azərbaycan işarət dilinin tərcüməsi ilə müşayiət olunmasını təmin edirlər. Azərbaycan işarət dilinin tərcüməsini müvafiq təhsilə və ixtisasa malik olan şəxslər həyata keçirirlər. Dövlət tərəfindən audiovizual əsərlərin subtitrləşdirilməsi təşviq edilir.

Azərbaycan işarət dili eşitmə qabiliyyəti tam məhdud olan azərbaycandilli şəxslərin qollar, əllər və barmaqlardan eyni zamanda istifadə edilməklə fikirlərini ifadə etməsidir.

Nazim Hacıyev