Tramp Kanada, Panama və Qrelandiyanı ABŞyə birləşdirə biləcəkmi? AÇIQLAMA

ABŞ-nin yeni seçilmiş prezidenti Donald Tramp sosial şəbəkə hesabında Kanada, Qrenlandiya, Panama ilə bağlı paylaşımlar edərək, onları Amerikanın tərkibinə əlavə etmək istədiyini bildirib. Bununla da Tramp ABŞ-nin geosiyasi təsirini genişləndirmək niyyətində olduğunu göstərmiş olur. 

Mövzu ilə bağlı Redaktor.az-a danışan politoloq Zeynal Əmrəliyev bildirdi ki, Trampın səsləndirdiyi bəyanatlar beynəlxalq hüquqa ziddir. Onun fikrincə, bu bəyanatlar İkinci Dünya müharibəsindən sonra formalaşmış beynəlxalq münasibətlər sisteminə ciddi zərbə vurur:

"Yəni artıq beynəlxalq hüquq sistemi dünyada işləmir. Bu, açıq-aydın şəkildə görünür və Trampın yeni ərazilər ələ keçirmək barəsində səsləndirdiyi fikirlər, şübhəsiz ki, qonşularına ciddi şəkildə təhdid və çox böyük narahatlıq yaradan əsas amildir. Məsələn, onun Panama, Qrelandiya və Kanadaya qarşı səsləndirdiyi ərazi iddiaları məhz bu bölgələrdə ciddi şəkildə narahatlıq yaradan əsas məsələdir. Avropa İttifaqının rəsmiləri Qrenlandiyanın ABŞ tərəfindən ələ keçirilməsi ehtimalına sərt reaksiya veriblər. Onlar bildiriblər ki, belə bir hal baş verərsə, lazım gələrsə, ABŞ ilə açıq münaqişəyə girə bilərlər. Bu məsələ Avropa İttifaqında təhlükəsizliklə bağlı yeni strategiyaların, o cümlədən Avropa İttifaqı ordusunun yaradılması ideyasını gücləndirib. Eyni zamanda biz aparıcı Avropa ölkələrinin Çinlə münasibətlərində olan yaxınlaşmanı da görürük. Almaniya və Fransanın Çinlə yaxınlaşması da məhz bu istiqamətdədir". 

Z.Əmrəliyev hesab edir ki, ABŞ-nin bu ərazilərə iddiası, əslində, Britaniyanın maraqlarına zidd hərəkətdir.

"Kanada Britaniya Millətlər Cəmiyyətinin üzvüdür, yəni Böyük Britaniya Kanadaya general-qubernator təyin edir. Belə olan halda belə çıxır ki, ABŞ Britaniyanın əlindən o torpaqları almaq istəyir. Panama ilə bağlı da hüquqi sənəd mövcuddur. Yəni ABŞ-nin bura iddia etməsi də beynəlxalq hüququn ümumi şəkildə pozulması anlamına gəlir. Mən düşünmürəm ki, ABŞ həmin bölgələri işğal edəcək. Sadəcə olaraq görünür ki, ABŞ daha çox həmin bölgələrdən nəyisə qopartmağa çalışır və bundan sadəcə təhdid siyasəti kimi istifadə edəcək. Çünki bu, mümkün deyil və bu, ümumilikdə bütün beynəlxalq ictimaiyyətin ABŞ-yə qarşı olması anlamına gələ bilər. Eyni zamanda nəzərə alaq ki, ABŞ-nin öz tərkibi də yekcins deyil. ABŞ-də Rusiyadakı kimi avtoritar dövlət quruluşu mövcud deyil ki, digər əraziləri ələ keçirsin. Sadəcə olaraq həmin bölgələrdən daha çox təhlükəsizlik qrantı almaq məqsədi daşıdığını güman etmək olar", - deyə politoloq qeyd etdi.

Türkan İSGƏNDƏRLİ