Trampın hərbi büdcə layihəsində nələr var? Konqress narazıdır

ABŞ prezidenti Donald Tramp gələn il üçün Konqresə 893 milyard dollar büdcə tələbində hərbçilərin maaşlarının artırılmasını, yüksək texnologiyalı raket və pilotsuz təyyarələrin istehsalının artırılmasını təklif edib. 

Qaynarinfo xəbər verir ki, "Reuters"in məlumatına görə, o, Dəniz Qüvvələrində iş yerlərinin ixtisar edilməsi və alınan gəmilərin və döyüş təyyarələrinin sayını azaltmaqla xərclərə qənaət tədbirlərini də təklif edib. 

2026-cı il üçün müdafiə və milli təhlükəsizlik üçün büdcə tələbi 892,6 milyard dollardır. Cari illə müqayisədə dəyişməyib.

2026-cı il büdcəsində Tramp "Lockheed Martin" tərəfindən istehsal edilən daha az F-35 qırıcısı tələb edib. Nəşr xatırladır ki, əvvəlki prezident Co Bayden səlahiyyət müddətinin son ilində 2025-ci maliyyə ilində 68 F-35 qırıcısı tələb etmişdi, Trampın 2026-cı maliyyə ili üçün tələbi isə cəmi 47 qırıcının alınmasını nəzərdə tutur. 

"Reuters" həmçinin yazır ki, döyüş təyyarələrinin alınmasının azaldılması Konqresdə müzakirələrə səbəb olub, çünki Müdafiə Komitəsinin qanun layihəsi F-35-lərin alışını 2026-cı ildə Baydenin tələbindən bir dəfə çox olmaqla 69 ədədə çatdırır.

Tramp büdcədə cəmi üç döyüş gəmisi istəyib. "Reuters"in məlumatına görə, "General Dynamics" və "Huntington Ingalls Industries" tərəfindən istehsal olunan Virciniya sinifli gəmilərin, eləcə də 15 digər gəminin alınması ayrıca təxsisat qanun layihəsinə daxil ediləcək.

Büdcədə hərbçilərin maaşlarının 3,8% artırılması, habelə köhnəlmiş silahların, o cümlədən gəmi və təyyarələrin istismardan çıxarılması ilə əlaqədar xərclərin azaldılması nəzərdə tutulub. Plana əsasən, Hərbi Dəniz Qüvvələri mülki işçilərin sayını 7286 nəfər azaldacaq.

Büdcəyə ordunun Ukraynada istifadə edilən taktiki raketlərini (ATACMS) əvəz edəcək nisbətən az sayda Həssas Zərbəli Raketlərin alınması daxildir. Həmçinin qeyd edilir ki, büdcə kiçik dronlara xərcləri artırıb. Material müəllifinin sözlərinə görə, bu qərar pilotsuz uçuş aparatlarının ucuz, lakin yüksək effektiv döyüş əməliyyatlarının tərkib hissəsi olduğunu sübuta yetirən Ukraynada hərbi əməliyyatlardan çıxarılan nəticələrdən sonra qəbul edilib.

Məqalə müəllifi yazır ki, büdcə Pentaqonun sursat və əsas silah sistemlərinin alınmasına diqqətini nümayiş etdirir. Bu o deməkdir ki, ABŞ Hərbi Hava Qüvvələri Sakit Okeanda daha effektiv ola biləcək birgə geniş mənzilli zenit raketləri və uzaq mənzilli gəmi əleyhinə raketlərə sərmayə qoymağa davam edir.

Büdcə tələbini şərh edən Ağ Ev bildirib ki, maliyyə vəsaiti Çinin Hind-Sakit okean regionunda təcavüzünün qarşısını almaq üçün istifadə olunacaq. Eləcə də müdafiə sənayesi bazasını canlandırmaq nəzərdə tutulur.

Büdcə, həmçinin Energetika Departamenti tərəfindən həyata keçirilən nüvə silahları ilə bağlı tədbirləri və daxili təhlükəsizlik üçün artan maliyyəni ehtiva edir. Lakin yeni hava hücumundan müdafiə sisteminin – "Qızıl Qübbə” raket əleyhinə qalxanının yaradılması üçün vəsait yoxdur. Tramp bunu ayrı bir büdcə sorğusu ilə Konqresə göndərib.

Xatırladaq ki, ABŞ Müdafiə Nazirliyi müdafiə sorğusunda Hərbi Hava Qüvvələri üçün alınacaq F-35 qırıcılarının sayını iki dəfə azaltmağı təklif etmişdi - 48-dən 24 ədədə. Media qeyd edib ki, bu, ABŞ-ın müdafiə proqramının bütün dövrü üçün ən aşağı göstəricidir.

Eyni zamanda, bu tip qırıcıların alınması 12 ədəd F-35A nəsil təyyarə almağı planlaşdıran Böyük Britaniya tərəfindən artırılır. Bu qırıcılar geniş tətbiq sahəsinə malikdir, təkcə adi deyil, həm də nüvə silahlarının daşıyıcılarıdır.

Aydın