“Trampın yeni xarici siyasətinin qalibləri və məğlubları...”

...ABŞ prezidenti Donald Trampın ikinci administrasiyası analitiklərin tez-tez "əməliyyat" və "gözlənilməz" adlandırdıqları xarici siyasət yürüdür.

Bu yanaşma bəzi ölkələrə maddi fayda, digərlərinə isə əhəmiyyətli itkilər gətirib.

SİA-nın əldə etdiyi məlumata görə, bu barədə Foreign Policy yazır.

Əsas faydalananlar arasında Çin də var. ABŞ-ın əsas geosiyasi rəqibi statusuna baxmayaraq, Pekin Trampın birinci müddəti ilə müqayisədə ticarət və texnologiya məhdudiyyətlərinin yumşaldılmasını təmin edə bilib.

Cənubi Koreyada Trampla Çin prezidenti Si Cinpin arasında keçirilən görüşdən sonra tariflərin artırılması tez bir zamanda geri qaytarıldı və ABŞ-ın yeni strategiyası Çinə uyğun olan "dövlət suverenliyinə" daha çox diqqət yetirir.

Səudiyyə Ərəbistanı Yaxın Şərqdə Vaşinqton üçün əsas tərəfdaş kimi mövqeyini gücləndirib: Ər-Riyad NATO-ya üzv olmayan əsas müttəfiq statusu, F-35 qırıcı təyyarələri almaq perspektivi və süni intellekt, enerji və müdafiə sahələrində əməkdaşlığı genişləndirib.

Suriya gözlənilmədən beynəlxalq təcriddən çıxıb. Yeni Suriya prezidenti Əhməd əl-Şara ABŞ sanksiyalarının əksəriyyətinin ləğvini təmin edib və Trampın siyasi dəstəyini alıb.

Argentina və Pakistan da Trampın liderlərinə qarşı şəxsi rəğbətindən faydalanaraq maliyyə və diplomatik dəstək aldılar.

Eyni zamanda, bir neçə ölkə özünü itirənlər arasında tapdı. Venesuela birbaşa hərbi təhdidlərlə və ABŞ-ın artan təzyiqi ilə üzləşdi. İran nüvə infrastrukturuna zərbələr endirdikdən və yeni sanksiyalardan sonra strateji itkilərə məruz qaldı.

Cənubi Afrika Amerika yardımının kəsilməsindən və yüksək tariflərdən əziyyət çəkdi.

Kanada ticarət münaqişələrindən və sərt ritorikadan, Hindistan isə Vaşinqtonun Pakistanla yaxınlaşması fonunda münasibətlərin soyumasından əziyyət çəkdi.

Trampın yeni xarici siyasəti ABŞ-ın dünyadakı təsirini yenidən bölüşdürür, şəxsi sədaqəti mükafatlandırır və müxalifəti sərt şəkildə cəzalandırır.

Əli Babayev