Türkiyəli professor: Trampla Putin arasında gizli razılaşma var

Donald Tramp hakimiyyətə gələndə Rusiya-Ukrayna müharibəsində dəstəyini daha çox Moskvaya versə də, son günlər bu münasibətdə dəyişiklik nümayiş olunur. Xüsusən də onun rusiyalı həmkarı Vladimir Putinlə son telefon danışığından sonra həmkarından narazı qaldığını dilə gətirməsi proseslərin fərqli məcrada irəliləyəcəyini deməyə əsas verir. Bunun fonunda isə Avropa Komissiyasının sədri Ursula fon der Lyayen Rusiya qarşı 18-ci sanksiya paketinin nəzərdən keçirildiyini və bu sanksiyaların Rusiya iqtisadiyyatının birbaşa qəlbinə zərbə vuracağını bəyan edib. Maraqlıdır ki, Tramp və Avropa İttifaqı əvvəllər Rusiyaya münasibətdə fərqli mövqelərdə olsalar da, hazırda eyni mövqeyə daha çox yaxın olduqları müşahidə edilir. Bəs belə olan halda, Rusiyanı gələcəkdə nələr gözləyir? Həmçinin proseslər Rusiya-Ukrayna müharibəsinin gedişatına necə təsir edə bilər?

Mövzu ilə bağlı Oxu.Az-a danışan türkiyəli politoloq, professor Hüsamettin İnanç bildirib ki, Putin Trampı məyus edib:

"Çünki Tramp ümid edirdi ki, aralarındakı dostluq münasibətləri Trampın tərəflər arasında sülh əldə etməsinə kifayət edəcək. Lakin müharibə davam etdikcə məlum oldu ki, Moskva imperialist maraqlarını davam etdirməkdə israrlıdır. Ona görə də bir müddət əvvəl Vaşinqtonda, Oval ofisdə Zelenskini alçaltmağa çalışan Tramp, indi Putinə təzyiq etməyə çalışır. Çünki Trampın müharibə ilə bağlı iki məqsədi var:

1. Ukraynanın yeraltı və yerüstü sərvətlərini ələ keçirmək,

2. Sülhü bərqərar edərək Nobel Sülh Mükafatı almaq.

Amma Putin onun gözləntilərinə zidd addımlar atdı. Hətta Rusiya lideri iyulun 4-də Luqanskı tam ələ keçirdiklərini, digər ərazilərlə bağlı da ambisiyalarının davam edəcəyini, Krımı isə geri verməyəcəklərini bəyan edib".

Mütəxəssis əlavə edib ki, bu baxımdan, növbəti İstanbul danışıqlarının da nəticəsiz olacağı görünür:

"Çünki Ukrayna və Rusiyanın atəşkəs və sülhlə bağlı təklifləri bir-birinə tamamilə ziddir. Ukrayna öz ərazisində heç bir rus əsgəri istəmir, həmçinin Donetsk və Luqanskın Ukraynada qalmasını, eləcə də Krımı geri tələb edir. Bir sözlə, bütün ərazilər azad edilməlidir. Rusiya isə əksinə olaraq zəbt etdiyi yerlərdən geri çəkilməməkdə israrlıdır. Xüsusən də bu məqamda Trampın son vaxtlar silah-sursat dəstəyini kəsməsi Ukraynanın müharibədəki mövqeyinə təsir edib. Bu da Rusiya lideri Putinin ambisiyalarını daha da artırıb. Hesab edirəm ki, Tramp burada ikili oyun oynayır. Yəni əslində Trampla Putin arasında gizli razılaşma var. Rusiyada hazırda istifadə edilməyən nadir torpaq elementləri var ki, onların bir hissəsinin Amerika ilə ortaq istismar edilməsi belə gündəmdədir. Çünki Trampın sadəcə bir prioriteti var, o da puldur. Bütün müharibələrə yanaşması da bu istiqamətdədir".

"Bu baxımdan, Avropanın Trampın Ukraynaya münasibəti və NATO-da ABŞ-nin üzərinə götürdüyü öhdəlikləri yerinə yetirməməsinə görə Vaşinqtona inamı itib. Bu da Avropanı öz ordusunu yaratması istiqamətində ciddi addımlar atmağa vadar edib. 850 milyardlıq müdafiə büdcəsi hazırlayan Aİ artıq bundan sonra NATO ilə əlaqələrini də azaldacaq və öz təhlükəsizlik strategiyasını yaradacaq. Bu baxımdan, bu mübarizə uzun müddət davam edəcək və Avropa Trampın qarşısında geri çəkilməyəcək. Bu da Trampı Aİ ilə birgə hərəkət etməyə məcbur edəcək", - deyə professor fikrini yekunlaşdırıb.

Mərahim Nəsib