Vaşinqtonda açılan yeni səhifə: Bakı və İrəvan razılaşır

Trampın ev sahibliyi etdiyi görüş sadəcə bir diplomatik təşəbbüs deyil, Cənubi Qafqazda uzunmüddətli sabitlik üçün yeni başlanğıc ola bilər.

Diplomatiyada mühüm dönüm nöqtəsi

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin ABŞ-yə səfəri təkcə yüksək səviyyəli təmaslarla yadda qalmayacaq, həm də konkret nəticələr baxımından əlamətdar oldu. ABŞ Prezidenti Donald Trampın təşəbbüsü ilə baş tutan görüşlərdə sülh gündəliyinin əsas konturları formalaşıb. Məlum olub ki, Bakı və İrəvan arasında sülh sazişinin paraflanması başa çatıb - bu, illərlə uzanan münaqişənin hüquqi müstəvidə yekunlaşması deməkdir.

Naxçıvan üçün qapılar açılır

İkinci əhəmiyyətli məqam Azərbaycanın əsas hissəsi ilə Naxçıvan arasında quru dəhlizin açılması ilə bağlı razılığın əldə olunmasıdır. Bu məsələ uzun müddət Bakının regional tələb kimi gündəmdə saxladığı və rəsmi Yerevan tərəfindən təxirə salınan bir mövzu idi. ABŞ-nin - xüsusilə Prezident Trampın - bu dəhlizə qarant olmaq təşəbbüsü isə yeni bir geosiyasi çəkidəyişməyə işarə edir. Vaşinqtonun nəqliyyat və enerji bağlantılarında rol alması regionun gələcək strateji konturlarına birbaşa təsir edə bilər.

Minsk qrupu rəsmi tarixə çevrilir

ATƏT-in Minsk qrupu illərlə beynəlxalq vasitəçilik institutlarından biri kimi fəaliyyət göstərsə də, son illərdə real təsir gücünü itirmişdi. Azərbaycan və Ermənistanın ATƏT Baş Katibinə müraciət edərək bu qurumun fəaliyyətinə son verilməsini tələb etməsi, faktiki olaraq bu platformanın ömrünü tamamladığını göstərir. Bu həm də regiondakı problemlərin artıq xarici vasitəçilərsiz, birbaşa dialoqla həll olunması yönündə ciddi siyasi mesajdır.

ABŞ-Azərbaycan münasibətlərində yeni səhifə

Səfər zamanı diqqətçəkən hadisələrdən biri də ABŞ Konqresində qəbul edilmiş, illərlə Azərbaycan üçün siyasi maneəyə çevrilmiş 907-ci düzəlişin icrasının dayandırılması qərarı oldu. Bu düzəliş, 1990-cı illərdən bəri ABŞ-dən Azərbaycana dövlət yardımının qarşısını alan əsas hüquqi baryer idi. Tramp administrasiyası bu düzəlişin tətbiqini dayandırmaqla, Bakıya strateji tərəfdaşlıq siqnalı göndərdi. Lakin düzəlişin tam ləğvi yalnız prezidentin deyil, Konqresin qərarından da asılıdır.

Strateji memoranduma aparan yol

Səfər çərçivəsində imzalanacaq Strateji Tərəfdaşlıq Memorandumu ABŞ ilə Azərbaycan arasında əməkdaşlığın dərinləşməsinə təkan verəcək. Bu sənəd enerji, rəqəmsal texnologiyalar, süni intellekt, ticarət və təhlükəsizlik sahələrini əhatə edir. Bakının artıq Rusiya və Çinlə də oxşar sənədlər imzaladığı nəzərə alınarsa, bu proses Azərbaycanın balanslı xarici siyasət strategiyasının uğurlu davamı sayıla bilər.

Gələcəyə nikbin baxış

Vaşinqton görüşünün ilk nəticələri ümidverici görünür. Sülh sazişi, dəhliz razılaşması və Minsk qrupunun bağlanması barədə qərarlar, regionun sabitlik istiqamətində irəlilədiyini göstərir. Lakin Ermənistan daxilindəki qeyri-sabitlik, xarici təsirlərə açıqlıq və Moskvanın bu proseslərə reaksiyası kimi amillər, gələcək mərhələlərdə müəyyən risklərin qalacağını göstərir.

Bununla belə, Prezident İlham Əliyevin səfəri Azərbaycanın diplomatik mövqelərinin güclənməsi və Vaşinqtonla münasibətlərin yeni mərhələyə keçməsi baxımından əlamətdardır. Trampın regionda vasitəçi yox, tərəfdaş qismində çıxış etməsi isə Cənubi Qafqaz üçün yeni dövrün başlanğıcına işarə edir.

Züriyə Qarayeva