Xəyal Bəşirov: “ABŞ ni böyük şeytan adlandıran İran, şeytanın Ermənistan ərazisində at oynatmasına göz yumur” KONKRET

Maraqların toqquşduğu Cənubi Qafqazda geosiyasi vəziyyət əvvəlki kimi deyil. Rusiyanın regiondan sıxışdırılması prosesi başlayıb. Qərbin əlində alətə çevrilən Ermənistan üzərinə götürdüyü öhdəliklri yerinə yetirməkdə davam edir. Eyni zamanda iki stulda oturan Paşinyan bunun hansı nəticələrə səbəb olacağının fərqində deyil. Amerikanı Cənubi Qafqaza soxmağa çalışan Ermənistan region dövlətlərinin marağını nəzərə almır. Bu, daha çox İranın maraqlarına qarşıdır.

KONKRET.az-a açıqlama verən Siyasi və Hüquqi Araşdırmalar Mərkəzinin (SHAM) rəhbəri, politoloq Xəyal Bəşirov bildirib ki, regionda İranın maraqlarına zidd olan proseslər müşahidə olunsa da İran hələ ki, susur:

“Azərbaycan 44 günlük müharibədə təkcə  öz ərazilərini azad etməyib. Azərbaycan həm də  Cənubi Qafqazda islam dəyərlərini, müsəlman dünyasının müqəddəs məkanlarının təhqir olunmasına son qoyub. 67 məscidimizin 65-i yerlə yeksan edilmişdi və qalan məscidlərdə qoyun, donuz, inək saxlayırdılar. Hər gün müqəddəs məkanlarımız təhqir edilirdi. Bütün bunlar İslam dünyasına qarşı cinayət idi.  Həmin cinayətlərin qarşısını almaq üçün bütün islam dünyası, o cümlədən İran bu prosesdə mövqe ortaya qoymalıydı. Mövqe ortaya qoymaq bir tərəfə, Azərbaycanın formalaşdırdığı yeni reallıqların fonunda Ermənistana dəstək nümaiş etdirildi. Tehran rejiminin  Ermənistan-İran sərhədlərini özünün qırmızı xətti hesab etməsi xoşagəlməz hal idi. İndi bunlar arxada qaldı və Azərbaycan bütün dünyaya, o cümlədən də qonşu dölətlərə  göstərdi ki, oun qırmızı xətləri nədir, onun prinsipial və qətyiyyətli mövqeyi nədən ibarətdir. Azərbaycanın ərazi bütövlüyü və suverenliyinə qarşı heç kim mövqe ortaya qoya bilməz. Biz bu mərhələni indi arxada qoymuşuq”.

Daha sonra siyasi ekspert böyük dövlətlərin Ermənistandan istifadə etməyinə toxundu və bildirdi ki, İrəvan dünya güclərinin əlində oyuncağa çevrilib: “Ermənistan öz ərazisini dünyanın ayrı-ayrı regionlarında qarşıdurmada olan qüvvələrin plazdarmına çevrir. Bu cür siyasət Paşinyanın buraxdığı ən böyük səhvdir. ABŞ-ni böyük şeytan adlandıran İran, şeytanın Ermənistan ərazisində at oynatmasını, hərbi təlimlər keçirməsini yaxşı görür. Ancaq özünü elə aparır ki sanki görmür. Çox güman ki, bu növbəti oyunun tərkib hissəsidir. Əgər İran ABŞ-ilə müharibə vəziyyətindədirsə, Amerikanın sanksiyalarına qarşı mübarizə aparırsa və  Amerikanı özünün ən böyük düşməni hesab edirsə onun sərhədlərinə yaxınlaşmasına bu şəkildə yanaşmamalıdır. Ən azından İran buna öz mövqeyini  bildirməlidir. Əgər bildirmirsə burada hər hansı növbəti gizli oyunun konturları var”.

Zəngəzur dəhlizi məsələsinə toxunan Xəyal Bəşirov qeyd edib ki, dəhliz bütün hallarda açılacaq:

“Bunu Azərbaycan tərəfi dəfələrlə bildirib. Zəngəzur dəhlizinə İranın və digər qüvvələrin qarşı çıxmasından asılı olmayaraq bu gün dünya Zəngəzur dəhlizini dəstəkləyir. Dünyanın mütləq əksəriyyəti bu layihənin tərəfdarıdır. Proyektə qarşı olan İran əslində, Zəngəzur dəhlizinin alternativi kimi öz ərazisindən yolun keçməsinə razılıq verib. Bu gün həmin alternativ yolun tikintisi prosesi davam edir. Əgər dəhliz Ermənistan ərazisindən keçəcəksə, bundan İran hər hansı iqtisadi dvident əldə edə bilməyəcək. İran daha çox iqtisadi nöqteyi nəzərdən buna qarşı çıxır. Amma bunu başqa formada ifadə edib, İran-Ermənistan sərhəddini özlərinin qırmızı xətti adlandıraraq diqqəti fərqli istiqamətə yönəldirdilər. Amma sadəcə olaraq  bunun arxasında iqtisadi maraqlar dayanır. Zəngəzur dəhlizi açılacağı təqdirdə bu, heç kimin ərazi bütövlüyünə, heç kimin sərhədlərinə təhlükə yaratmır. Əksinə, Zəngəzur dəhlizi iqtisadi layihədir və reallaşması hər bir halda həmin ərazini təhlükəsiz regiona çevirəcək”.

Vəli Həsənoğlu,

KONKRET.az