Icma.az
close
up
RU
Yeni Kaledoniya razılaşması: Fransa Cənubi Qafqaz siyasətini dəyişməyə məcbur qalacaq

Yeni Kaledoniya razılaşması: Fransa Cənubi Qafqaz siyasətini dəyişməyə məcbur qalacaq

Bakivaxti saytından verilən məlumata əsasən, Icma.az məlumatı açıqlayır.

Fransa və onun Sakit okeandakı xarici ərazisi olan Yeni Kaledoniya arasında aparılan 10 günlük danışıqlardan sonra, yeni bir mərhələnin başlanğıcı elan olunub.

Tarixi razılaşmaya əsasən, Yeni Kaledoniya rəsmi olaraq Fransa ərazisi olaraq qalacaq, lakin “Yeni Kaledoniya dövləti” adı ilə yeni bir siyasi status əldə edəcək. Yerli Kanak xalqının uzun illərdir apardığı mübarizə nəticəsində əldə edilən bu nəticə beynəlxalq ictimaiyyətin diqqətindədir.

Politoloq Züriyə Qarayeva bu razılaşmanın həm Fransa üçün, həm də Azərbaycan diplomatiyası baxımından əhəmiyyətini Bakıvaxtı.az-a dəyərləndirib.

Onun sözlərinə görə, Yeni Kaledoniyanın “dövlət” statusu alması formal baxımdan mühüm irəliləyiş olsa da, bu hələ tam müstəqillik deyil. Ərazi Fransa tabeliyində qalır, lakin müəyyən muxtariyyət elementləri, o cümlədən vətəndaşlıq və daxili idarəetmə hüquqları genişləndirilir. Bu daha çox kompromis xarakterlidir. Fransa, görünür ki, daxili sabitliyi qorumaq və beynəlxalq imicinə zərbə gəlməməsi üçün bu yolu seçdi.

Müsahibimiz qeyd edib ki, Fransa bu razılaşma ilə bir tərəfdən “postkolonial məsuliyyət” görüntüsü yaradır, digər tərəfdən isə Yeni Kaledoniyanın tam ayrılmasının qarşısını almağa çalışır:

“Çünki bu bölgə yalnız tarixi və siyasi deyil, həm də iqtisadi və geosiyasi baxımdan önəmlidir. Buradakı nikel ehtiyatları və regionun strateji mövqeyi Parisin maraqları üçün həlledicidir”.

“Azərbaycanın bu prosesdə adı hallanır. Sizcə, Azərbaycan bu razılaşmaya necə təsir göstərdi” sualını cavablandıran Z.Qarayeva bildirib ki, son illər Azərbaycan beynəlxalq arenada yalnız öz maraqları üçün deyil, həm də postkolonial mübarizə aparan xalqlar üçün də səsə çevrilib. Bakı Təşəbbüs Qrupu vasitəsilə Yeni Kaledoniya məsələsi dəfələrlə qaldırıldı, insan haqları pozuntuları gündəmə gətirildi və beynəlxalq təşkilatlarda bu məsələ aktuallaşdırıldı. Bu təzyiqlərin Fransaya müəyyən psixoloji-siyasi təsir göstərdiyini istisna etmək olmaz. Paris anlayır ki, Azərbaycan sadəcə region ölkəsi deyil - beynəlxalq siyasi rıçaqları olan gücdür.

Bəzi ekspertlər qeyd edir ki, Fransa artıq Azərbaycan siyasətini korrektə etməlidir. Z.Qarayeva da bu fikirlə razıdır. Onun sözlərinə görə, Fransa uzun müddətdir ki, Azərbaycana qarşı qeyri-obyektiv mövqe nümayiş etdirir, xüsusilə də Qarabağ münaqişəsi və sonrakı dövrlərdə ermənipərəst ritorika aparırdı. Lakin hazırkı vəziyyət göstərdi ki, Azərbaycan regional və beynəlxalq təsir imkanlarını genişləndirib:

“Əgər Fransa öz maraqlarını düşünürsə, bu reallığı qəbul etməli və Bakı ilə əməkdaşlığa daha praqmatik yanaşmalıdır”.

Züriya Qarayeva: Bu hadisə digər müstəmləkə rejimləri altında olan ərazilər üçün nümunəvi presedent ola bilər

Yeni Kaledoniya ilə bağlı razılaşmanın sonrakı mərhələsinin necə olacağına gəlincə, müsahibimiz bu məsələni bitmiş saymır. Onun sözlərinə görə, 13 səhifəlik sənədin icra mexanizmləri hələlik qeyri-müəyyəndir:

“Kanak icmasının liderləri bu razılaşmanın praktiki icrasını izləyəcək və əgər Fransa öz öhdəliklərini yerinə yetirməzsə, gərginlik yenidən alovlana bilər. Azərbaycan bu prosesi də diqqətlə izləyəcək, çünki bu, həm də beynəlxalq hüququn və ədalətin qorunması baxımından önəmli nümunədir”.

Sonda həmsöhbərimiz bildirib ki, bu hadisə digər müstəmləkə rejimləri altında olan ərazilər üçün nümunəvi presedent ola bilər. Qərbin özü artıq öz içində kolonializmlə üzləşir və bu, ikili standartların ifşası baxımından da maraqlıdır.

“Azərbaycan bu prosesdə sivil dəstək mexanizmini işə salaraq, həm də qlobal haqlı mövqelər qazanır. Fransa isə anlayır ki, yalnız Cənubi Qafqazda yox, okean o tayında da rıçaqlar dəyişir”, - deyə Züriya Qarayeva vurğulayıb.

Zülfü Məmmədov

Ən son yeniliklər və məlumatlar üçün Icma.az saytını izləyin, biz hadisənin gedişatını izləyirik və ən aktual məlumatları təqdim edirik.
seeBaxış sayı:95
embedMənbə:https://bakivaxti.az
archiveBu xəbər 16 İyul 2025 14:00 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

19 Oktyabr 2025 04:03see238

Pezeşkian bu türk ölkəsinə səfər edəcək

19 Oktyabr 2025 02:00see228

Trampdan sonra Vens də İsrailə gedir

18 Oktyabr 2025 16:58see172

Gürcüstandan çıxarılan Azərbaycan vətəndaşlarının sayı açıqlanıb

18 Oktyabr 2025 20:59see166

“Xocalı Balı” ilk dəfə bal yarmarkasında alıcılara təqdim olunub REPORTAJ

18 Oktyabr 2025 14:09see150

İlham Əliyevdən Xəzəryanı ölkələrə ÇAĞIRIŞ

18 Oktyabr 2025 10:48see146

Bakı metrosunda mübahisəli durum: gediş haqqı yenə dəyişəcək?

18 Oktyabr 2025 07:33see139

Qızıl altı min dollara qədər bahalaşa bilər

18 Oktyabr 2025 15:58see135

Neftinin qiyməti 1 dollar ucuzlaşdı

18 Oktyabr 2025 10:51see135

Abakar Abakarov İstanbulda ölü tapıldı

18 Oktyabr 2025 19:41see134

Azərbaycanın “AI 92” markalı benzini idxal və ixrac etdiyi ölkələr SİYAHI

18 Oktyabr 2025 17:24see125

Yəmən sahillərində tanker partladı: 24 ekipaj üzvü...

19 Oktyabr 2025 01:17see124

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see123

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

19 Oktyabr 2025 18:49see122

Yer kürəsində oktyabr ayının üçüncü maqnit qasırğası başlayıb

19 Oktyabr 2025 04:50see121

Netanyahudan Rəfah keçid məntəqəsinin açılması barədə məlumata REAKSİYA

19 Oktyabr 2025 00:16see121

Həkimlər soyuq mövsümdə immuniteti gücləndirməyin yollarını açıqlayıblar

19 Oktyabr 2025 07:43see121

Əməliyyat otaqlarında niyə yalnız yaşıl və mavi geyimlərə icazə verilir?

19 Oktyabr 2025 04:05see120

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

19 Oktyabr 2025 19:14see119

Ferhat Göçer Bakıda!

18 Oktyabr 2025 17:07see119
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri