Icma.az
close
up
RU
Yeni Kaledoniya razılaşması: Fransa Cənubi Qafqaz siyasətini dəyişməyə məcbur qalacaq

Yeni Kaledoniya razılaşması: Fransa Cənubi Qafqaz siyasətini dəyişməyə məcbur qalacaq

Bakivaxti saytından verilən məlumata əsasən, Icma.az məlumatı açıqlayır.

Fransa və onun Sakit okeandakı xarici ərazisi olan Yeni Kaledoniya arasında aparılan 10 günlük danışıqlardan sonra, yeni bir mərhələnin başlanğıcı elan olunub.

Tarixi razılaşmaya əsasən, Yeni Kaledoniya rəsmi olaraq Fransa ərazisi olaraq qalacaq, lakin “Yeni Kaledoniya dövləti” adı ilə yeni bir siyasi status əldə edəcək. Yerli Kanak xalqının uzun illərdir apardığı mübarizə nəticəsində əldə edilən bu nəticə beynəlxalq ictimaiyyətin diqqətindədir.

Politoloq Züriyə Qarayeva bu razılaşmanın həm Fransa üçün, həm də Azərbaycan diplomatiyası baxımından əhəmiyyətini Bakıvaxtı.az-a dəyərləndirib.

Onun sözlərinə görə, Yeni Kaledoniyanın “dövlət” statusu alması formal baxımdan mühüm irəliləyiş olsa da, bu hələ tam müstəqillik deyil. Ərazi Fransa tabeliyində qalır, lakin müəyyən muxtariyyət elementləri, o cümlədən vətəndaşlıq və daxili idarəetmə hüquqları genişləndirilir. Bu daha çox kompromis xarakterlidir. Fransa, görünür ki, daxili sabitliyi qorumaq və beynəlxalq imicinə zərbə gəlməməsi üçün bu yolu seçdi.

Müsahibimiz qeyd edib ki, Fransa bu razılaşma ilə bir tərəfdən “postkolonial məsuliyyət” görüntüsü yaradır, digər tərəfdən isə Yeni Kaledoniyanın tam ayrılmasının qarşısını almağa çalışır:

“Çünki bu bölgə yalnız tarixi və siyasi deyil, həm də iqtisadi və geosiyasi baxımdan önəmlidir. Buradakı nikel ehtiyatları və regionun strateji mövqeyi Parisin maraqları üçün həlledicidir”.

“Azərbaycanın bu prosesdə adı hallanır. Sizcə, Azərbaycan bu razılaşmaya necə təsir göstərdi” sualını cavablandıran Z.Qarayeva bildirib ki, son illər Azərbaycan beynəlxalq arenada yalnız öz maraqları üçün deyil, həm də postkolonial mübarizə aparan xalqlar üçün də səsə çevrilib. Bakı Təşəbbüs Qrupu vasitəsilə Yeni Kaledoniya məsələsi dəfələrlə qaldırıldı, insan haqları pozuntuları gündəmə gətirildi və beynəlxalq təşkilatlarda bu məsələ aktuallaşdırıldı. Bu təzyiqlərin Fransaya müəyyən psixoloji-siyasi təsir göstərdiyini istisna etmək olmaz. Paris anlayır ki, Azərbaycan sadəcə region ölkəsi deyil - beynəlxalq siyasi rıçaqları olan gücdür.

Bəzi ekspertlər qeyd edir ki, Fransa artıq Azərbaycan siyasətini korrektə etməlidir. Z.Qarayeva da bu fikirlə razıdır. Onun sözlərinə görə, Fransa uzun müddətdir ki, Azərbaycana qarşı qeyri-obyektiv mövqe nümayiş etdirir, xüsusilə də Qarabağ münaqişəsi və sonrakı dövrlərdə ermənipərəst ritorika aparırdı. Lakin hazırkı vəziyyət göstərdi ki, Azərbaycan regional və beynəlxalq təsir imkanlarını genişləndirib:

“Əgər Fransa öz maraqlarını düşünürsə, bu reallığı qəbul etməli və Bakı ilə əməkdaşlığa daha praqmatik yanaşmalıdır”.

Züriya Qarayeva: Bu hadisə digər müstəmləkə rejimləri altında olan ərazilər üçün nümunəvi presedent ola bilər

Yeni Kaledoniya ilə bağlı razılaşmanın sonrakı mərhələsinin necə olacağına gəlincə, müsahibimiz bu məsələni bitmiş saymır. Onun sözlərinə görə, 13 səhifəlik sənədin icra mexanizmləri hələlik qeyri-müəyyəndir:

“Kanak icmasının liderləri bu razılaşmanın praktiki icrasını izləyəcək və əgər Fransa öz öhdəliklərini yerinə yetirməzsə, gərginlik yenidən alovlana bilər. Azərbaycan bu prosesi də diqqətlə izləyəcək, çünki bu, həm də beynəlxalq hüququn və ədalətin qorunması baxımından önəmli nümunədir”.

Sonda həmsöhbərimiz bildirib ki, bu hadisə digər müstəmləkə rejimləri altında olan ərazilər üçün nümunəvi presedent ola bilər. Qərbin özü artıq öz içində kolonializmlə üzləşir və bu, ikili standartların ifşası baxımından da maraqlıdır.

“Azərbaycan bu prosesdə sivil dəstək mexanizmini işə salaraq, həm də qlobal haqlı mövqelər qazanır. Fransa isə anlayır ki, yalnız Cənubi Qafqazda yox, okean o tayında da rıçaqlar dəyişir”, - deyə Züriya Qarayeva vurğulayıb.

Zülfü Məmmədov

Ən son yeniliklər və məlumatlar üçün Icma.az saytını izləyin, biz hadisənin gedişatını izləyirik və ən aktual məlumatları təqdim edirik.
seeBaxış sayı:96
embedMənbə:https://bakivaxti.az
archiveBu xəbər 16 İyul 2025 14:00 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Rusiya bankları İran akkreditivlərini qəbul etməyə başlayıblar

20 Oktyabr 2025 15:22see212

Bakının bir çox yollarında nəqliyyatın sıxlığı müşahidə olunur SİYAHI

20 Oktyabr 2025 08:25see201

AZAL da yarıtmaz idarəçilik, yoxsa... Təyyarələrdə yaranan problemlər nəylə bağlıdır? (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 09:20see172

Qazaxıstan və Azərbaycan arasında süni intellekt və İT sahəsində əməkdaşlıq üçün böyük potensial var Nazirliyin İdarə rəhbəri

20 Oktyabr 2025 17:30see165

Xaricdə saxta təhsil: Valideynlər xəbərsiz, tələbələr savadsız EKSPERT RƏYİ

21 Oktyabr 2025 05:43see152

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see150

“Həyatın mənası yaşla necə dəyişir? Yeni tədqiqat

21 Oktyabr 2025 15:52see142

“Amazon”, “Snapchat” və “Zoom”da problem yarandı

20 Oktyabr 2025 14:39see141

Naxçıvan məktəblisi “Statistik olimpiada”nın qalibi olub

21 Oktyabr 2025 03:36see134

İş adamı hava limanında həbs edildi

20 Oktyabr 2025 20:43see132

Səhər yeməyində turşu yeməyin 5 faydası

21 Oktyabr 2025 02:51see131

Oyundan sonra duş qəbul edə bilmədilər Atletiko dan UEFA ya şikayət

21 Oktyabr 2025 00:12see129

Bunları yesəniz gec YAŞLANACAQSINIZ

21 Oktyabr 2025 02:37see128

Yarım əsrimə qədəm qoydum

21 Oktyabr 2025 20:33see128

Fransada tornado nəticəsində 1 nəfər ölüb, xəsarət alanlar var

21 Oktyabr 2025 03:34see127

Zəngilan son beş ildə müasir və böyük əhəmiyyətə malik bölgəyə çevrilib

20 Oktyabr 2025 09:17see127

Qara zirə yağı: Hər dərdin dərmanı

20 Oktyabr 2025 05:06see126

Türkiyədə Can Holding in rəhbəri həbs olundu

21 Oktyabr 2025 01:36see121

Türkiyəni sarsıdan cinayətlə bağlı daha bir nəfər saxlanıldı

21 Oktyabr 2025 01:51see119

Xalq artistindən İDDİALI FOTOSESSİYA

20 Oktyabr 2025 17:22see118
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri