Yeni tariflər qlobal iqtisadiyyata ağır zərbə vuracaq

Bu ilin ilk üç ayında ABŞ səhmləri 2023-cü ildən bəri ən pis nəticəni göstərib. Prezident Donald Tramp deyib ki, onun cavab rüsumları ABŞ-nın ticarət tərəfdaşlarının qarşısındakı əngəlləri aradan qaldırmaq məqsədi daşıyacaq. Bu addım qlobal ticarət sistemini əsaslı şəkildə dəyişdirəcək və proqnozlaşdırılması çətin olan iqtisadi risklər yaradacaq.
Reyting.az “Bloomberg”in hesablamalarına istinadla bildirir ki, qlobal ticarətdə təxminən 33 trilyon dollar hədəf alınacaq, Braziliyadan Çinə qədər olan ölkələr ABŞ-a ixracatda 4 faizdən 90 faizə qədər azalma ilə üzləşəcəklər.
Qlobal ticarət siyasətinin qeyri-müəyyənlik indeksi aprelin 1-də 2009-cu ildən bəri ən yüksək səviyyəyə qalxıb. Maksimum yanaşmaya əsasən, ABŞ-da orta tarif dərəcələri 28 faiz bəndi artacaq ki, bu da ABŞ ÜDM-nin 4 faiz azalmasına və iki-üç il ərzində qiymətlərin təxminən 2,5 faiz artmasına səbəb olacaq.
İqtisadiyyatlar sağ qala bilsələr də, Çin, Avropa İttifaqı və Hindistan ABŞ-a ixracatın təsirindən əziyyət çəkəcək ölkələr siyahısına başçılıq edə bilər. Kanada və Cənub-Şərqi Asiya ölkələri daha əhəmiyyətli təsir hiss edəcəklər.
Bununla belə, çox şey naməlumlardan asılıdır - onların bir çoxunun açıqlanması mümkün deyil, o cümlədən məhsullar və ölkələr üzrə dəqiq yekun tarif dərəcələri, ticarət tərəfdaşlarının cavab tədbirləri, biznes və istehlakçıların reaksiyası.
Qeyd edək ki, bu ilin ilk üç ayında ABŞ səhmləri 2023-cü ildən bəri ən pis performansını nümayiş etdirib. ABŞ Xəzinədarlığı istiqrazları iqtisadi artımla bağlı artan narahatlıqlar səbəbindən təxminən 3 faiz bahalaşıb. Qızılın qiyməti rekord həddə çatsa da, dollar zəifləyir.
Bir çox Amerika şirkəti yeni tariflərin xərcləri artıracağından və mənfəəti azaldacağından narahatlığını ifadə edib.
Xatırladaq ki, Tramp administrasiyası Çindən idxal edilən bütün mallara 20 faiz, Meksika və Kanadadan isə bir çox mallara 25 faiz əlavə rüsum tətbiq edib. Həmçinin polad və alüminium idxalına 25 faiz qlobal tarif tətbiq olunur. Tramp eyni zamanda aprelin 3-dən qüvvəyə minəcək, idxal olunan avtomobillərə və bəzi avtomobil hissələrinə 25 faiz rüsum tətbiq edən sərəncam imzalayıb
“Financial Times” yazır ki, əlavə tariflərin tətbiqi gözləntiləri fonunda qlobal birjalar qlobal ticarət müharibəsinin güclənməsi qorxusu səbəbindən ucuzlaşmağa başlayıb.
V. QULİYEV