Yerdə ilk canlı orqanizm harada yarana bilərdi? Yeni kəşf

Fosfor Yerdəki həyatın əsas elementlərindən biridir, lakin onun nadirliyi alimləri çoxdan çaşdırıb: bu element təbiətdə məhdud miqdarda olarsa, həyat necə yarana bilər? Beynəlxalq alimlər qrupu təəccüblü cavab tapıb: böyük qazlı su gölləri fosforun saxlanması üçün unikal mexanizm sayəsində həyatın beşiyi ola bilərdi.

Qaynarinfo xəbər verir ki, araşdırma "Science Advances" jurnalında dərc olunub.

Fosfor hüceyrələrdə enerji proseslərindən məsul olan DNT, RNT və ATP-nin bir hissəsidir. Bununla belə, həyatdan əvvəl baş verən kimyəvi reaksiyaları işə salmaq üçün təbiətdə olandan təxminən 10.000 dəfə yüksək olan son dərəcə yüksək fosfor konsentrasiyası tələb olunur.

Soda gölləri yüksək qələvi mühitə malik su hövzələridir, adətən pH səviyyəsi 9 ilə 12 arasındadır. Onlar karbonat duzlarının, əsasən natrium karbonatın yüksək konsentrasiyası ilə xarakterizə olunur ki, bu da onlara qələvi xarakter verir. Bundan əlavə, bir çox soda göllərində əhəmiyyətli miqdarda natrium xlorid və digər həll edilmiş duzlar var, bu da onları şoran və ya hiper duzlu su hövzələrinə çevirir.

ETH Sürixdən geokimyaçı Kreyq Uolton deyir ki, təbii drenajı olmayan böyük soda gölləri fosforu uzun müddət saxlayaraq həyatın yaranması üçün ideal şərait yarada bilərdi. Bu göllər yalnız buxarlanma yolu ilə su itirirlər, lakin fosfor onlarda qalır və zamanla lazımi konsentrasiyaya qədər toplanır.

Tədqiqatçılar belə qənaətə gəliblər ki, kiçik göllər həyatın beşiyinə çevrilə bilməzdi, çünki onların fosfor ehtiyatları tez tükənir. Eyni zamanda, Kaliforniyanın Mono gölü kimi böyük göllərdə fosfor konsentrasiyaları yüksək olaraq qalıb, mikroorqanizmlərin müxtəlifliyini və ilk həyat formalarının yaranması üçün zəruri olan kimyəvi prosesləri dəstəkləyib.

Alimlərin fikrincə, bu nəzəriyyə qədim mühitlərdə fosforun nadirliyini izah etməklə yanaşı, alimləri Yer kürəsində həyatın harada və necə yaranması ilə bağlı fundamental sualın həllinə yaxınlaşdırır.

Aydın