525ci qəzet İlyas Əfəndiyev haqqında yeni monoqrafiya

XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı klassiki İlyas Əfəndiyevin yaradıcılığı daima oxucuların da, elmi ictimaiyyətin, ədəbi tənqidin də diqqət mərkəzində olmuşdur. Xalq yazıçısı bədii əsərlərinin əsas qismini sovet dönəmində yazmışdır, ancaq hakim ideologiyaya yox, ədəbiyyata xidmət etdiyi üçün onun romanları və povestləri, pyesləri və hekayəlari bu gün də nəşr olunur, tamaşaya qoyulur.

Vaxtı ilə böyük şairimiz Səməd Vurğun yazırdı: “İlyas Əfəndiyev əməkçilərin zəhmətini böyük məhəbbətlə və hərarətlə təsvir edir, onları parlaq və real boyalarla göstərir”.

İlyas Əfəndiyevin əsərləri bir cümləsinə də toxunulmadan müstəqil Azərbaycanın oxcularına, tamaşaçılarına təqdim edilir. Ədibin yaradıcılığı haqqında məqalələr yazılır, kitablar nəşr olunur.

Tədqiqatçı Qənirə Əmiraslanova “İlyas Əfəndiyevin yaradıcılığında tarixilik və müasirlik” adlı monoqrafiyasını (“Elm və təhsil”, 2024) Xalq yazıçısının anadan olmasının 110 illiyinə həsr etmişdir. İri həcmli tədqiqat əsərinin elmi redaktoru və ön söz müəllifi professor Təyyar Salamoğlu “Qənirə Əmiraslanovanın analitik elmi düşüncə imkanlarını önə çəkərək” yazır ki, “monoqrafiya müəllifi həm roman və povestlərində, həm də dramaturgiyasında mənəvi-əxlaqi problemlərin bədii ifadəsinə, məhəbbət süjetlərinə ayrılan yeri doğru olaraq tarixi şəraitlə biləvasitə əlaqələndirir.

Bu istiqamətdəki əsərləri 1950-ci illərin ortalarından sonra ədəbiyyatımızda formalaşan yeni keyfiyyət mərhələsinin səciyyəvi əlamətlərini özündə daşıyan yaradıcılıq faktları kimi dəyərləndirir”.

Monoqrafiyada böyük ədibin yaradıcılığı ilk hekayəsindən son əsərinəcən tədqiq edilmiş və İlyas Əfəndiyevin Azərbaycan ədəbiyyatının inkişafındakı rolu yüksək qiymətləndirilmişdir.

Monoqrafiyanın rəyçiləri professor Sara Osmanlı və dosent Razim Məmmədovdur.