Analitik: Kremlin susqunluğu münasibətlərdə yeni gərginlik siqnalıdır

Aytən Qurbanova: Prezidentin çıxışı Azərbaycanın milli maraqlarının müdafiəsidir

Prezident İlham Əliyev Rusiya ilə münasibətlərin korlanmasına görə məsuliyyətin Azərbaycanın üzərinə düşmədiyini bəyan edib.

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Səudiyyə Ərəbistanının “Əl-Ərəbiyyə” telekanalına müsahibəsində Rusiyada azərbaycanlılara qarşı əsassız hücumlardan danışarkən qeyd edib ki, Azərbaycan yalnız konstruktiv və hüquqi şəkildə cavab verir, lakin heç vaxt Azərbaycana qarşı təcavüz əlamətlərinə və təzahürlərinə, yaxud hörmətsizliyə dözməyəcək.

“Rusiyada azərbaycanlılara qarşı səbəbsiz hücumlar başladı. İki insan qətlə yetirilmişdir və işgəncələrə məruz qalmışlar. Sonra da rəsmi məlumata görə, onların ürək tutmasından öldüyü bildirildi. Hətta onlar deyilənlərə görə, 20 il bundan əvvəl cinayət törədiblərsə, onlar insandırlar, onlarla belə davranılmamalıdır. Bu, nə münasibətdir? Onların sırasında Azərbaycan vətəndaşları, Azərbaycan mənşəli Rusiya vətəndaşları da var idi. Bu, bizim xalqımıza qarşı misli görünməmiş hərəkət idi. Münasibətlərin korlanmasına görə məsuliyyət bizim üzərimizə düşmür. Biz yalnız konstruktiv və hüquqi şəkildə cavab veririk, lakin heç vaxt bizə qarşı təcavüz əlamətlərinə və təzahürlərinə, yaxud hörmətsizliyə dözməyəcəyik”.

Eyni zamanda Prezident İlham Əliyev bildirib ki, Azərbaycanın mülki təyyarəsinin Rusiya tərəfindən vurulması və Rusiya rəsmilərinin buna reaksiyası ölkəmizdə çox böyük məyusluq və təəssüf doğurdu.

"Birincisi, ilk növbədə, təyyarəyə atəş açılmamalı idi, çünki Rusiya hava limanlarına dron hücumları baş verəndə onlar xüsusi rejim elan edirlər. Bu rejim “xalça”, rus dilində “kavyor” adlanır. Dron hücumu olanda bütün təyyarələrə xəbərdarlıq göndərilir və onlar geri qayıdır. Həmin təyyarə qəzaya düşməzdən iki həftə əvvəl Rusiyanın həmin şəhərinə uçan digər təyyarəmiz oxşar hal ilə üzləşmiş, ona vaxtında müvafiq xəbərdarlıq verilmiş və həmin təyyarə geri dönmüşdü. Bu dəfə bu siqnalı vermədilər. Təyyarə artıq vurulandan sonra siqnal verdilər. Bunu yalnız araşdırma prosesini aparacaq şəxsləri çaşdırmaq üçün etdilər. İki dəfə atəş açdılar. Yalnız pilotların peşəkarlığı və cəsarəti təyyarəni yerə endirməyə imkan verdi. Xoşbəxtlikdən təyyarə Rusiyada deyil, Qazaxıstanda eniş etdi. Enişdən sonra qəza baş verdi. Bəzi sərnişinlər sağ qaldı, bizdə ifadə verənlər var. Təyyarədə olan, gövdəyə daxil olan qəlpələrdən yaralanan iki nəfər var. Təyyarənin qalıqları da var və mən dərhal heyəti oraya göndərdim. Uzaq deyil, uçuş cəmi 40 dəqiqədir. Komandamız dərhal oraya getdi və hər şeyi lentə aldı. İnternetdə tapa bilərsiniz. Bütün gövdədə qəlpə dəlikləri var idi. O, Rusiyanın hava hücumundan müdafiə sistemi tərəfindən vurulub. Beləliklə, ilk növbədə, təyyarənin vurulması baş verməməli idi və bu, faciəvi bir səhv idi", - Prezident İlham Əliyev vurğulayıb.

Politoloq Aytən Qurbanova Sherg.az-a deyib ki, Prezident İlham Əliyevin Səudiyyə Ərəbistanının nüfuzlu “Əl-Ərəbiyyə” telekanalına verdiyi müsahibəsində Rusiyada azərbaycanlılara qarşı baş verən son hadisələrə dair səsləndirdiyi fikirlər Azərbaycanın milli maraqlara, beynəlxalq hüquq normalarına və diplomatik prinsiplərə əsaslanan prinsipial mövqeyinin açıq təzahürüdür:

"Dövlət başçımız bəyan etdi ki, Azərbaycan yalnız konstruktiv və hüquqi çərçivədə cavab verir. Lakin təhlükəsizlik və milli ləyaqət məsələlərində təcavüz və hörmətsizlik hallarına qarşı dözümlülük göstərməyəcək. Bu bəyanat xüsusilə son dövrlərdə Rusiyada azərbaycanlılara qarşı müşahidə olunan təzyiqlər, ayrı-seçkilik, qeyri-insani rəftar və hətta qətllər fonunda verilmiş qətiyyətli və açıq mesajdır. Həyata keçirilən bu addımlar yalnız insan hüquqları kontekstində deyil, eləcə də Azərbaycanın milli təhlükəsizlik maraqlarına birbaşa toxunan amillər kimi qiymətləndirilməlidir. Hadisələrin gedişatı göstərir ki, söhbət yalnız fərdi hüquq pozuntularından yox, həm də Azərbaycan vətəndaşlarına və Azərbaycan əsilli Rusiya vətəndaşlarına qarşı sistemli və qərəzli münasibətdən gedir. Dövlət başçımızın qeyd etdiyi kimi münasibətlərin gərginləşməsinə görə məsuliyyət Azərbaycan tərəfinin deyil, hadisələrə obyektiv və adekvat reaksiya verməyən qarşı tərəfin üzərinə düşür. Cənab Prezidentin çıxışında vurğulanan məsələlər, yəni zorakılıq halları, məlumatların rəsmi qurumlar tərəfindən gizlədilməsi və ziddiyyətli açıqlamalar Rusiya tərəfinin bu məsələdə yetərli şəffaf və məsuliyyətli yanaşma nümayiş etdirmədiyini göstərir".

Analitik vurğulayıb ki, rəsmi Kremlin uzunmüddətli susqunluğu və paralel olaraq azərbaycanlılara qarşı təzyiqlərin davam etməsi artıq nəinki təsadüfi hal deyil:

"Üstəlik, bu, Rusiya daxilində sistematik münasibət dəyişikliyinin potensial əlamətləri kimi dəyərləndirilə bilər. Bu isə Azərbaycan-Rusiya ikitərəfli münasibətlərinin gələcək inkişaf perspektivləri üçün ciddi narahatlıq doğurur. Prezident İlham Əliyevin də ifadə etdiyi kimi Azərbaycanın mövqeyi konstruktiv, hüquqi və strateji səbrə əsaslanır. Lakin paralel olaraq səsləndirilən “heç vaxt hörmətsizliyə dözməyəcəyik” bəyanatı dövlətimizin qırmızı xəttini və prinsipial mövqeyini də aydın şəkildə ortaya qoyur. Bu, Azərbaycan üçün xalqın təhlükəsizliyinin, milli ləyaqətinin və dövlət maraqlarının istənilən geosiyasi kontekstdə kompromisə getməyəcək dəyərlər olduğunu təsdiqləyir. Cənab Prezidentin çıxışı beynəlxalq ictimaiyyətə açıq və konkret mesaj verərək Azərbaycan dövlətinin öz vətəndaşının hüququnun və ləyaqətinin pozulmasına heç bir halda göz yummayacağını və bu məsələdə güzəştə getməyəcəyini bir daha bəyan etmiş oldu. Rəsmi Kremlin bu hadisələrə münasibətdə nə qədər susqunluq nümayiş etdirəcəyi və hansı səviyyədə məsuliyyətli yanaşma sərgiləyəcəyi isə yalnız ikitərəfli münasibətlərin gələcək trayektoriyasına deyil, eləcə də Rusiya Federasiyasının regionda etibarlı tərəfdaş kimi qəbul olunub-olunmamasına birbaşa təsir edəcək".