Antonio Quterreş Braziliyada BMT yə üz ölkələri təmiz enerji mənbələrindən istifadəni genişləndirməyə çağırıb

Bakı, 8 noyabr, AZƏRTAC

BMT-nin Baş katibi Antonio Quterreş qlobal miqyasda qazıntı yanacaqlarından təmiz enerjiyə keçidi sürətləndirmək kampaniyasını davam etdirir. O bəyan edib ki, bərpaolunan mənbələr ən ucuz elektrik enerjisi istehsal etməyə imkan verir.

AZƏRTAC BMT-nin məlumatına istinadla xəbər verir ki, cümə günü Braziliyanın Belem şəhərində COP30 iqlim dəyişikliyi konfransının rəsmi açılışından əvvəl keçirilən “Enerji keçidi” mövzusunda dəyirmi masada çıxış edən Baş katib deyib: “Qazıntı yanacağı dövrü başa çatır. Təmiz enerji mənbələri geniş yayılır. Gəlin keçidi ədalətli, sürətli və qəti edək”.

BMT-nin rəhbəri dünya liderlərinə müraciətlə bildirib ki, artıq qlobal enerji mənzərəsi ildırım sürəti ilə dəyişir. Yaşıl enerji mənbələri ötən il yeni enerji güclərinin 90 faizini təşkil edirdi, onlara qoyulan investisiya isə 2 trilyon dollara çatıb və ya qazıntı yanacaqlarından 800 milyard dollar çoxdur. “Bərpaolunan enerji inqilabı başlayıb. Amma biz daha sürətli irəliləməli və bütün millətlərin faydaları bölüşməsini təmin etməliyik. Beynəlxalq ictimaiyyət onilliyin sonuna qədər qazıntı yanacaqlarından ədalətli, nizamlı və bərabər keçidi, üçqat bərpaolunan enerji tutumunu və ikiqat enerji səmərəliliyini təmin etməlidir”.

A.Quterreş vurğulayıb ki, bir çox ölkə bu sahədə geridə qalır. Yeni milli iqlim fəaliyyət planları həyata keçirilsə belə, qlobal temperatur artımının sənayeləşmədən əvvəlki dövrdən 2 dərəcə Selsi üzərində olacağı gözlənilir. “Bu, hər yerdə daha çox daşqın, daha çox istilik, daha çox əzab deməkdir. Əsrin sonuna qədər temperaturun 1,5 dərəcədən aşağı düşməsi üçün qlobal emissiyalar 2030-cu ilə qədər demək olar ki, yarıya qədər azalmalı, 2050-ci ilə qədər xalis sıfra çatmalı və sonradan isə mənfiyə keçməlidir”, -deyə o əlavə edib.

Baş katib fəaliyyət üçün beş əsas sahəni qeyd edib, ölkələri, ilk növbədə, qanunları, siyasətləri və təşviqləri ədalətli enerji keçidi ilə uyğunlaşdırmağa və bazarları təhrif edən, bizi keçmişə bağlayan qazıntı yanacağı subsidiyalarını aradan qaldırmağa çağırıb. Onun sözlərinə görə, hökumətlər insanları və bərabərliyi keçidin mərkəzinə qoymalı, təlim və yeni imkanlar da daxil olmaqla dolanışığı üçün neft, kömür və qazdan asılı olan işçiləri və icmaları dəstəkləməlidir. Bu, xüsusilə gənclər və qadınlar üçün doğru yoldur.

A.Quterreş vurğulayıb: “Şəbəkələrə, saxlama yerlərinə və səmərəliliyə investisiya qoyun. Bərpaolunan enerji mənbələri sürətlə inkişaf edir, infrastruktur isə onlara çatmalıdır. Texnologiya yeni gərginlik mənbəyi deyil, həllin bir hissəsi olmalıdır, bu baxımdan təmiz enerji süni intellekt inqilabını idarə edən data mərkəzləri də daxil olmaqla bütün yeni elektrik enerjisinə olan tələbatı ödəməlidir.

Çıxışının sonunda inkişaf etməkdə olan ölkələr üçün miqyaslı maliyyələşdirmə açılmasının vacibliyini vurğulayan Baş katib qeyd edib ki, Afrika qitəsi qlobal təmiz enerji investisiyalarının yalnız iki faizini alır. O əlavə edib: “Biz inkişaf etməkdə olan ölkələri daha güclü əməkdaşlıq, investisiya və texnologiya transferi vasitəsilə qazıntı yanacaqlarından uzaqlaşmaq öhdəliklərini yerinə yetirməyə dəstəkləməliyik, eyni zamanda, onları fərqli imkanlara və asılılıqlara uyğunlaşdırmalıyıq”.