Azərbaycan İsraillə münasibətlərdə “İbrahim sazişləri”ndə olanlardan xeyli irəlidədir Deputat

ABŞ Prezidenti Donald Tramp razılaşma əldə etməyə meyillidir, husilərə zərbələr endirdi, onlar da vəd verdilər ki, daha Qırmızı dənizdə gəmilərə hücum etməyəcəklər. Suriya liderini qəbul etdi və sanksiyaların götürülməsinə razılıq verdi. Bu, Türkiyənin və Səudiyyə Ərəbistanının təkidi nəticəsində baş verdi. Bunlar hamısı müsbət məqamlardır.

Bu barədə Milli Məclisin deputatı, politoloq  Rasim Musabəyov 525.az-a ABŞ liderinin Yaxın Şərqə səfərini şərh edərkən deyib.

Onun sözlərinə görə, indi ola bilsin ki, bu qərarlara görə İsrailin Baş naziri Benyamin Netanyahu və onun hökuməti məyusdurlar, amma Tramp iş adamıdır, düzgün hesablayıb ki, İsrailin və Netanyahunun nazı ilə oynamaq ona əlavə xərc, başağrısı deməkdir.

İran məsələsinə diqqət çəkən deputat deyib ki, burda iki xətt var idi, bir xətti Netanyahu hökuməti irəli aparırdı, ABŞ-la birgə İrana onun nüvə proqramını neytrallaşdırmaq üçün hərbi zərbələr endirmək, ya da ultimatum verib, onların bütün nüvə layihələrini qapatmaq: “Bu, çətin bir məsələ idi. İkinci yanaşma isə razılaşma əldə etməkdən ibarət idi. Razılaşmalar əldə etmək müəyyən mənada məsələləri sülh yolu ilə həll etmək və qazancdır. İndi Tramp Səudiyyə Ərəbstanından, Qətərdən və  BƏƏ-dən 1 trilyona yaxın investisiya cəlb edəcək. Ona görə də buna üstünlük verir. Hər halda indi Türkiyənin də müraciətini yerə salmadı, açıq şəkildə elan etdi ki, Türkiyənin və Səudiyyə Ərəbistanının tövsiyələrini nəzərə alaraq, Suriya üzərindən sanksiyaları götürməklə şans verir ki, dövlət kimi bərpa olunsun. Trampın əvvəlki 4 illik hakimiyyətinə də nəzər salsaq görərik ki, o müharibəyə meyilli deyil. ABŞ müharibələr başlamırdı. Düzdür, hansısa lokal zərbələrdə iştirak etdi, iranlı general Qasim Süleymanini aradan götürdü, Rusiyanın vaqnerlərini Suriyada onlar artıq əndazəni aşdıqları üçün darmadağın etdi, ancaq müharibəyə meyilli deyil. Tramp iş adamıdır, o hərbə-zorba gəlir, lakin məqsədi dava yox, razılaşmadır. İndi təkcə Bayden administrasiyası deyil, elə Obama hakimiyyəti dövründə də baş verənlər, “Ərəb baharı” inqilabları ona gətirib çıxardı ki, bir çox ölkələr demək olar ki, dağıldı, onlar irəli getmək əvəzinə gerilədilər. Liviya, Yəmən, Suriya və s. bunlar hamısı göz önündədir. Belə olan halda Tramp sabitliyin yaranmasına və onların inkişaf yoluna çıxmalarına üstünlük verir. Hər halda Suriyaya belə bir şans verirlir”.

Deputat Azərbaycanın “İbrahim sazişləri”nə qoşula bilməsinə də toxunub. Qeyd edək ki, ABŞ prezidentinin Yaxın Şərq üzrə xüsusi nümayəndəsi Stiven Uitkoff bəyan edib ki, Vaşinqton yaxın zamanda Azərbaycana bu sazişlərə qoşulmağı təklif edib.

R. Musabəyov deyib ki, Azərbaycanın İsraillə əməkdaşlığı İbrahim sazişində olanlardan xeyli irəli gedib:

“Biz İsraillə müharbədə olmuşuq ki, indi sülh bağlayaq, əlbəttə ki, yox. Azərbaycan İsrail ilə çox sıx əməkdaşlıq edir, strateji tərəfdaşıq. Deyirlər ki, hansısa ərəb ölkələri təhlükəsizlik sahəsində İsraillə əməkdaşlıq etsinlər, biz bu əməkdalığı demək olar ki, 15 ildir edirik. Biz İsraili neftlə təmin edirik, qaz istehsalı ilə bağlı işlərdə iştirak edəcəyik. İsraillə hərbi sənayedə, rəqəmsal sənaye, texnologiyalar, kənd təsərrüfatı, tibb və digər sahələrdə çox yaxşı əməkdaşlığımız var. Yəni, o “İbrahim sazişləri”ndə nəzərdə tutulduğundan xeyli irəlidəyik. Digərləri bizə baxsınlar, İsraillə münasibətdə bizə yaxınlaşsınlar. Ona görə düşünmürəm ki, gedib İsraillə təzə münasibət qurmağa meyilli olan ərəb ölkələri ilə eyni cərgədə münasibətlərə başlayaq”.

Pərvanə Sultanova