Icma.az
close
up
RU
Bizi hər gün öldürən maddələr: xərçəng yaradır

Bizi hər gün öldürən maddələr: xərçəng yaradır

News24 portalından əldə olunan məlumata əsasən, Icma.az xəbər verir.

Son illər gənclər arasında müxtəlif növ xərçəngə yoluxma hallarının artması alimlərdə bu tendensiyanın səbəbləri ilə bağlı suallar doğurub.

News24.az xəbər verir ki, bu yaxınlarda aparılan araşdırma bir mümkün səbəbi aydınlaşdırıb: xərçəng və digər ciddi xəstəliklərlə əlaqəli ola bilən mikroplastiklərə məruz qalma.

Sidney Universitetindən Nikolas Çartresin rəhbərlik etdiyi icmalda 3000-dən çox araşdırmanın təhlili yer alıb. Alimlər müəyyən ediblər ki, mikroplastiklər yoğun bağırsaq xərçəngi, ağciyər xərçəngi və sonsuzluq kimi reproduktiv sağlamlıq problemlərinin inkişafına səbəb ola bilər. Bu, hər yerdə mövcud olması və orqanizmdə yığılma qabiliyyətinə görə xüsusi narahatlıq doğurur.

Mikroplastiklər qablaşdırma, geyim və avtomobil şinləri kimi gündəlik mənbələrdən alınan ölçüləri 5 millimetrdən kiçik hissəciklərdir. Onlar insan orqanizminə nüfuz edərək havanı, suyu və qidanı çirkləndirirlər. Orada onlar iltihaba səbəb olur, bu da toxumaların zədələnməsinə və xroniki xəstəliklərin inkişafına səbəb ola bilər.

Alimlər gənclər arasında yoğun bağırsaq xərçənginə tutulma hallarının artmasına xüsusi diqqət yetiriblər. Mikroplastiklər bağırsaqlarda qoruyucu selikli təbəqəni pozaraq şişlərin əmələ gəlməsinə şərait yarada bilər. Ağciyərlərdə hava yollarının iltihabını və toxuma zədələnməsini təşviq edir, xüsusilə siqaret çəkməyənlərdə xərçəng riskini artırır.

Reproduktiv sağlamlıq da risk altındadır. Araşdırmalar mikroplastikləri yumurtalıq funksiyasının pozulması, sperma keyfiyyətinin azalması və vaxtından əvvəl doğuş riski ilə əlaqələndirib. Plasenta və amniotik mayedə mikroplastiklərin aşkar edilməsi dölün inkişafına mümkün təsir göstərir.

Problemin ölçüsü çox böyükdür: hər il təxminən 460 milyon ton plastik istehsal olunur və bu rəqəmin 2060-cı ilə qədər üç dəfə artacağı proqnozlaşdırılır. Bu cür çirklənmə ekosistemlərə və insan sağlamlığına ciddi ziyan vurur, iqtisadi itkilərə səbəb olur.

Məsələn, ABŞ-ın səhiyyə sistemi mikroplastik məruz qalmanın təsirləri səbəbindən hər il təxminən 289 milyard dollar itirir.

Tədqiqatçılar plastik istehsalının azaldılması, tullantıların təkrar emalının yaxşılaşdırılması və sağlamlıq və ətraf mühitə zərərli təsirləri minimuma endirmək üçün tənzimləyici məhdudiyyətlərin tətbiqi üçün təcili tədbirlərin görülməsinə ehtiyac olduğunu vurğulayırlar./lent

Daha ətraflı məlumat və yeniliklər üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:140
embedMənbə:https://news24.az
archiveBu xəbər 25 Fevral 2025 03:42 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

19 Oktyabr 2025 04:03see254

Pezeşkian bu türk ölkəsinə səfər edəcək

19 Oktyabr 2025 02:00see231

Trampdan sonra Vens də İsrailə gedir

18 Oktyabr 2025 16:58see174

Gürcüstandan çıxarılan Azərbaycan vətəndaşlarının sayı açıqlanıb

18 Oktyabr 2025 20:59see167

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

19 Oktyabr 2025 19:14see159

“Xocalı Balı” ilk dəfə bal yarmarkasında alıcılara təqdim olunub REPORTAJ

18 Oktyabr 2025 14:09see152

İlham Əliyevdən Xəzəryanı ölkələrə ÇAĞIRIŞ

18 Oktyabr 2025 10:48see148

Qızıl altı min dollara qədər bahalaşa bilər

18 Oktyabr 2025 15:58see148

Neftinin qiyməti 1 dollar ucuzlaşdı

18 Oktyabr 2025 10:51see135

Abakar Abakarov İstanbulda ölü tapıldı

18 Oktyabr 2025 19:41see135

Azərbaycanın “AI 92” markalı benzini idxal və ixrac etdiyi ölkələr SİYAHI

18 Oktyabr 2025 17:24see132

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see127

Yəmən sahillərində tanker partladı: 24 ekipaj üzvü...

19 Oktyabr 2025 01:17see127

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see126

Yuxusuz halda sükan arxasına əyləşməyin! DYP dən həftəsonu XƏBƏRDARLIĞI

18 Oktyabr 2025 10:41see125

Həkimlər soyuq mövsümdə immuniteti gücləndirməyin yollarını açıqlayıblar

19 Oktyabr 2025 07:43see125

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

19 Oktyabr 2025 18:49see124

Əməliyyat otaqlarında niyə yalnız yaşıl və mavi geyimlərə icazə verilir?

19 Oktyabr 2025 04:05see123

Yer kürəsində oktyabr ayının üçüncü maqnit qasırğası başlayıb

19 Oktyabr 2025 04:50see123

Netanyahudan Rəfah keçid məntəqəsinin açılması barədə məlumata REAKSİYA

19 Oktyabr 2025 00:16see122
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri