Böyük müharibənin üç ili: Rusların Ukraynaya təcavüzü necə başladı? XRONİKA+FOTO

Düz 3 il əvvəl Rusiya Ukraynaya genişmiqyaslı hücuma başladı. 2022-ci il fevralın 24-də Rusiya ordusu bir neçə istiqamətdə dövlət sərhədini pozaraq ölkənin bütün şəhərlərinə raketlərlə hücuma keçdi.

Böyük müharibənin ilk günü necə idi?

Bakupost.az "RBK-Ukrayna"ya istinadən hadisələrin xronikasını tədim edir.

00:00. Ukraynada fövqəladə vəziyyət rejimi tətbiq olundu. Ukrayna sərhədi yaxınlığında yüz minlərlə hərbçi toplayan Rusiya Federasiyasının silahlı təcavüzü təhlükəsi fonunda Ali Rada bir neçə saat əvvəl onun tətbiqinə səs verdi.

00:20. Ukrayna özünü “LXR/DXR” elan edən liderlərin Rusiya prezidenti Putinə qoşun yeritmək çağırışı ilə bağlı BMT Təhlükəsizlik Şurasına təcili iclas çağırmaq üçün müraciət etdi.

00:40. Ukrayna Prezidenti vətəndaşlara müraciət edərək, Rusiya rəhbərliyinin Rusiya qoşunlarının irəliləyişini bəyəndiyini və işğalın hər an başlaya biləcəyini bildirdi.

Zelenski vurğuladı ki, düşmən qoşunlarının hücumu halında ukraynalılar özlərini müdafiə edəcəklər. Dövlət başçısı həmçinin bildirdi ki, Rusiya lideri Putinlə söhbət etməyin təşəbbüskarı olub, lakin qarşı tərəf “sükut edib”.

01:45. Ukraynanın dövlət qurumlarının internet saytlarına fevralın 23-ü günortadan sonra başlayan kiberhücumlar davam etdi. Ukraynanın Nazirlər Kabineti, Xarici İşlər Nazirliyi və Təhlükəsizlik Xidmətinin portalları işləmədi.

03:30. Rusiyanın ilk təxribat qrupları Ukrayna ərazisinə soxulmağa cəhd etdi. Növbətçi sərhədçilər onlarla, xüsusən də müvəqqəti işğal olunmuş Krımla inzibati sərhəddəki Kalançak keçid məntəqəsində döyüşə girdilər. Rusiya qoşunları Luqansk vilayətinə daxil oldu.

04:30.Ukrayna hava məkanı mülki aviasiya uçuşlarına bağlandı.

04:35. BMT-nin baş katibi Antonio Quttereş Təhlükəsizlik Şurasının iclasında Vladimir Putini hücumu dayandırmağa çağırdı.

“Əgər təhlükə realdırsa, mən demək istəyirəm: Prezident Putin, qoşunlarınızı dayandırın ki, onlar Ukraynaya hücum etməsinlər, sülhə və artıq ölən bir çox insana şans verin”, - Quttereş deyib.

04:50. Kreml lideri Vladimir Putin “LXR/DXR” liderlərinin qoşun göndərmək çağırışını dəstəklədi və “Ukraynanın denatsifikasiya və demilitarizasiyası” məqsədi ilə qondarma “xüsusi hərbi əməliyyat”ın başladığını elan etdi.

05:00. Xarkovda ilk partlayışlar baş verdi. Saltovka, Alekseevka və s. Kiyev, Dnepr, Odessa, Nikolayev, Jitomir, Zaporojye, Donetsk, Luqansk, Xerson, Çerniqov və Sumi vilayətlərində də partlayışlar barədə məlumatlar yayıldı.

Ruslar hərbi idarəetmə mərkəzlərinə, aerodromlara və hərbi anbarlara hücum etdilər.

Ukrayna Silahlı Qüvvələri Baş Qərargahdan bildirildi ki, fevralın 24-də saat 05:00 radələrində Rusiya qoşunları Borispol, Ozernı, Kulbakino, Çuqev, Kramatorsk, Çernobaevka aerodromlarına, həmçinin Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin hərbi obyektlərinə raket və bombalı hücumlar həyata keçirib. Eyni zamanda, təcavüzkar Ukraynanın dövlət sərhədi boyu ərazi və yaşayış məntəqələrini artilleriya atəşinə tutmağa başlayıb.

05:50. Luqansk vilayətində əhalinin ümumi təxliyəsi elan edildi.

06:10. Borispol Beynəlxalq Hava Limanından təxliyə başladı.

06:40. Prezident Vladimir Zelenski təcili müraciət yaydı və Ukraynada hərbi vəziyyətin tətbiq olunacağını bildirdi.

"Hörmətli Ukrayna vətəndaşları. Bu gün səhər prezident Putin Donbassda xüsusi hərbi əməliyyatın başladığını elan etdi. Rusiya bizim hərbi infrastrukturumuza və sərhədlərimizə, sərhəd dəstələrimizə hücumlar həyata keçirdi. Ukraynanın qərb şəhərlərində partlayış səsləri eşidildi. Biz dövlətimizin bütün ərazisində hərbi vəziyyət tətbiq edirik. Bir dəqiqə əvvəl ABŞ prezidenti Baydenlə danışdım. ABŞ artıq beynəlxalq dəstəyi toplamağa başlayıb.

Bu gün sizdən, hər birinizdən sakitlik tələb olunur. Mümkün olduqca evdə qalın. Biz işləyirik. Ordu işləyir, Ukraynanın bütün təhlükəsizlik və müdafiə sektoru işləyir. Mən və Milli Təhlükəsizlik və Müdafiə Şurası hər zaman sizinlə əlaqə saxlayacağam”, - deyə Vladimir Zelenski bildirib.

07:00. Luqansk vilayətinin Qorodişçe və Milovoye kəndlərinin tutulması ilə bağlı məlumat yayıldı.

Fövqəladə Hallar Dövlət Xidmətindən verilən məlumata görə, atəş nəticəsində yanğınlar baş verib:

Xmelnitski rayonu: Artilleriya atəşi nəticəsində Starokonstantinov hərbi hissəsində yanğın baş verib.

Dnepropetrovsk vilayəti: Krasnopolye və Manqanets (hərbi anbarlarda yanğın).

Vinnits bölgəsi: Tulçin və Boxan kəndləri (hərbi hissələrdə yanğın).

Lutsk - televiziya qülləsi partladıldı.

Kiyev vilayəti: Brovarı şəhəri yaxınlığındakı hərbi hissədə yanğın.

İvano-Frankivsk: raket hərbi hissəyə düşüb.

07:40. Rusiya işğalçıları Belarusdan Çernobılın qadağa zonası vasitəsilə Ukrayna ərazisinə nüfuz etdi. Çernobıl Atom Elektrik Stansiyasının mühafizəsi düşmən qoşunları ilə döyüşə girdi.

08:00. Birləşmiş Qüvvələr Komandanlığı Rusiyanın 5 təyyarəsi və bir helikopterinin məhv edilməsi ilə bağlı məlumat yaydı.

08:10. Ali Rada Ukraynada hərbi vəziyyətin tətbiqinə səs verdi.

08:55. Dövlət Sərhəd Xidməti Rusiya hərbi texnikasının Çerniqov, Sumı, Luqansk və Xarkov vilayətlərində dövlət sərhədini pozması barədə məlumat yaydı.

Çerniqov vilayətində düşmən texnikası Senkovka və Qremyaç keçid məntəqələrindən və digər istiqamətlərdə sərhədi keçdi. Kolonlar həmçinin Xarkov vilayətindəki Budarki keçid məntəqəsindən və Luqansk vilayətindəki Milovoe keçid məntəqəsi istiqamətindən hərəkət ediblər. Luqansk, Sumı, Xarkov, Çerniqov və Jitomir vilayətlərinin sərhəd bölmələrinin əksəriyyəti atəşə tutulub.

09:26. Ukraynanın şərq rayonlarından evakuasiya qatarlarının işə salındığını bildirildi.

09:50. Müdafiə naziri Aleksey Reznikov ukraynalıları ərazi müdafiəsinə qoşulmağa və silah almağa çağırdı.

10:00. Rusiya qoşunları Xarkov yaxınlığındakı dairəvi yolda göründü. Onlar yolda blokpost, şlaqbaumlar, tanklar qoyaraqşəhərin özünə daxil olmağa çalışsalar da, Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin müqaviməti ilə qarşılaşdılar. Ukrayna hərbçiləri işğalçıların 4 tankını yandırdı.

10:53. Rusiya donanmasının "Moskva" gəmisi Zmeynı adasına hücum etdi. Ukrayna sərhədçiləri müdafiəyə keçdilər. Məhz o zaman işğalçıların təslim olmaq əmrinə cavab olaraq ukraynalılar “Rusiya döyüş gəmisi” haqqında məşhur ifadəni işlətdilər.

11:10. Polşada Ukrayna sərhədi yaxınlığında qaçqınların qəbulu mərkəzləri fəaliyyətə başladı.

11:29 Xarkov vilayətində Çuguevin atəşə tutulması nəticəsində bir uşaq öldü.

11:30. Vladimir Zelenski döyüş təcrübəsi olan bütün ukraynalıları yerli hərbi komissarlıqlara gəlməyə çağırdı. O, həmçinin Rusiya ilə diplomatik əlaqələrin kəsildiyini açıqladı.

12:15. Xüsusi Əməliyyat Qüvvələrinin komanda mərkəzinin yerləşdiyi Kiyev və Brovarıda partlayışlar baş verdi.

12:30. Qostomel uğrunda döyüşlər. Ruslar Antonov aerodromunu tutmağa çalışdılar. Qəsəbə və aerodrom uğrunda döyüşə rusların onlarla helikopteri və Rusiya xüsusi təyinatlıları cəlb edilmişdi. Onlara qarşı Ukrayna Milli Qvardiyasının briqadası natamam tərkibdə döyüşürdü.

12:58. Rusiya ordusu Tavriysk şəhərində Şimali Krım kanalının əsas strukturunu, eləcə də Kaxovskaya su elektrik stansiyasını ələ keçirdi.

13:10. Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin 93-cü əlahiddə mexanikləşdirilmiş briqadasının hərbi qulluqçuları ilk rus işğalçılarını əsir götürdülər.

13:13. Rusiya Kiyev bölgəsində cəbhəni yarmağa çalışdı. Hərbi texnika Vilça keçid məntəqəsindən ölkəyə daxil oldu, lakin Ukrayna qüvvələri onları qarşıladı.

13:54. Ukrayna Silahlı Qüvvələrinə məxsus hərbi təyyarə Kiyev vilayətinin Jukovtsı və Tripilya kəndi arasında qəzaya uğradı. Təyyarədəki 14 nəfərdən 5-i öldü.

14:08. Prezident ofisi rusların Kiyevin hökumət kvartalına daxil olma ehtimalı barədə məlumat verdi.

15:00. Ruslar Sumi bölgəsində irəliləməyə çalışdılar. Konotop yaxınlığında döyüşlər başladı.

15:38. Rusiya qoşunları Belarus ərazisindən dörd ballistik raket atdı.

15:50. Kiyev meri Vitali Kliçko bildirdi ki, həyəcan siqnalı zamanı bütün metro stansiyaları gün ərzində insanlar üçün əlçatan olacaq.

16:18. Sumı vilayətinin Qluxov bölgəsində Ukrayna Silahlı Qüvvələri Javelin sistemlərindən istifadə edərək 15 tankdan ibarət Rusiya karvanını zərərsizləşdirdi.

16:09. İşğalçılar Donetsk vilayətində Pişçevik kəndi yaxınlığında müdafiəni yarmaq cəhdi etdi, lakin Ukrayna Silahlı Qüvvələri hücumu dəf etdi. Rusların üç tankı məhv edildi.

17:10. Kiyev saat 22:00-dan 07:00-a qədər komendant saatı tətbiq edən ilk Ukrayna şəhəri oldu. Bundan sonra digər bölgələrdə də müvafiq məhdudiyyətlər tətbiq olundu.

17:36. Çerniqov yaxınlığında Rusiyanın 74-cü motoatıcı briqadasının bütün kəşfiyyat taqımı təslim oldu.

17:42. Ukrayna hərbçiləri Qostomel aerodromunda Rusiyanın desant qüvvələrinin qarşısını kəsdi və prezident Vladimir Zelenski düşməni məhv etmək əmri verdi.

18:09. Xarkovda raket zərbələri təhlükəsi səbəbindən metronun fəaliyyəti dayandırıldı.

19:04. Ruslar Çernobıl Atom Elektrik Stansiyasını ələ keçirdilər. Stansiya əməkdaşları girov götürüldü.

20:00. Regional Dövlət Administrasiyasının bazalarında hərbi idarələr yaradıldı.

20:55. Müharibənin ilk günündə Ukraynanın itkiləri açıqlandı: 57 nəfər həlak oldu, 160-dan çox ukraynalı yaralandı. Rusiya itkilərinə gəlincə, Prezident Aparatı bu rəqəmin 400-dən çox olduğunu bildirdi.

21:00. Şiddətli döyüşdən sonra rus işğalçıları nəhayət, Zmeini adasını ələ keçirdilər.

22:27. Qostomeldə Rusiya desant qüvvələrinin məhv edilməsi ilə bağlı məlumat yayıldı.

22:57. Yaşı 18-dən 60-a qədər olan ukraynalı kişilərin hərbi vəziyyətə görə xaricə çıxışı məhdudlaşdırıldı.

23:00. Rusiya hərbi texnika kolonları Sumı bölgəsindəki Konotopa çatdı və burada ukraynalılardan amansız cavab aldı.

Gecə yarısı Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski hərbi heyətin ümumi səfərbərliyi haqqında fərman imzaladı.

Zahid, BakuPost