Bu yanaşma dövlətin və cəmiyyətin qarşılıqlı etimadını möhkəmləndirir Əliməmməd Nuriyev

“Yeni “Azərbaycan Respublikasının Daxili Qoşunları haqqında” qanun layihəsi təkcə təhlükəsizlik sistemini yeniləyən sənəd deyil, həm də hüquqi dövlət quruculuğunda yeni mərhələdir. Bu layihə güc tətbiqinin hüquqi çərçivəsini genişləndirərək, dövlət və cəmiyyət münasibətlərində etimad və məsuliyyət balansını yenidən qurur. 1994-cü ildə qəbul edilmiş əvvəlki qanunun yerinə gələn bu layihə, artıq müasir dövrün tələblərinə uyğun hüquqi strukturlaşdırma və terminoloji dəqiqlik üzərində qurulub. Burada daxili qoşunların vəzifələri, idarəetmə mexanizmləri, məsuliyyət formaları və güc tətbiqi qaydaları ardıcıl şəkildə tənzimlənir. Layihə dövlətin təhlükəsizlik sistemindəki mandat ziddiyyətlərini aradan qaldırır və icra orqanları üçün aydın məsuliyyət xətti müəyyənləşdirir. Bu, yalnız hüquqi texniki düzəliş deyil - dövlət idarəçiliyində şəffaf və hesabatlı mədəniyyətin güclənməsi deməkdir”.

Bunu 525.az-a Konstitusiya Araşdırmaları Fondunun rəhbəri Əliməmməd Nuriyev deyib. Onun sözlərinə görə,layihə hüququn mahiyyətini sadəcə səlahiyyətlər toplusu kimi deyil, humanist dəyərlər sisteminin qoruyucu çərçivəsi kimi təqdim edir. Fiziki qüvvə, xüsusi vasitə və odlu silahdan istifadə yalnız “mütənasiblik”, “son zərurət” və “zəruri müdafiə” prinsipləri əsasında mümkündür. Bu, həm Konstitusiyanın 71-ci maddəsinin tələblərinə, həm də beynəlxalq insan hüquqları normalarına uyğundur:

«Hər əməliyyatın protokollaşdırılması və zərərçəkənə tibbi yardım göstərilməsi kimi müddəalar hesabatlı güc anlayışını hüquqi müstəviyə daşıyır. Qadınlara, uşaqlara, yaşlılara və fiziki məhdudiyyətli şəxslərə qarşı güc tətbiqinin qadağan olunması isə qanunun insani fəlsəfəsini daha da möhkəmləndirir. Bu yanaşma göstərir ki, dövlətin gücü yalnız zorun aləti deyil, hüquqi ədalətin təminat vasitəsidir. Layihə daxili qoşunların fəaliyyətini cəmiyyətə açıq və şəffaf şəkildə qurmaq məqsədi daşıyır. Burada  idarədaxili nəzarətin və ictimai nəzarətin paralel mexanizmləri nəzərdə tutulur. Bu, demokratik nəzarət və hüquqi məsuliyyət prinsiplərini real idarəetmə müstəvisinə gətirir.    Həmçinin qanun layihəsində daxili qoşunların sosial təminat məsələləri ayrıca yer tutur. Hərbi qulluqçuların və onların ailə üzvlərinin təhlükəsizliyi dövlətin birbaşa məsuliyyəti kimi müəyyən edilir. Bu, yalnız xidmət sisteminin hüquqi qorunması deyil, həm də vətənə xidmət edən insanın mənəvi dəyərlərinin tanınması deməkdir. Yeni qanun layihəsi Azərbaycanın təhlükəsizlik və idarəetmə sistemində hüquqi dövlət fəlsəfəsinin konkret ifadəsidir. Burada güc hüquqla çərçivələnir, hüquq isə insani məsuliyyətlə ölçülür. Bu yanaşma dövlətin və cəmiyyətin qarşılıqlı etimadını möhkəmləndirir, dövlət orqanlarının fəaliyyətinə ictimai inamı artırır. Hər bir hüquqi islahatın məqsədi qanunu “qorxunun mexanizmi” deyil, “ədalətin çərçivəsi”nə çevirməkdir. “Daxili Qoşunlar haqqında” yeni Qanun layihəsi məhz bu prinsipin – gücün hüquqa, hüququn isə insana xidmət etdiyi dövlət modelinin nümunəsidir”.

Sevinc QARAYEVA