Bütün parçalar sehrli şəkildə yerinə oturdu Vaşinqton bəyannaməsinə Böyük Britaniyadan ilk REAKSİYA

“Bu görüş Cənubi Qafqazda, nəhayət, vəziyyətin nizamlanması və sülhə gedən yolun başlanması üçün çox ümidvericidir”

Bunu irlandiyalı siyasi ekspert, analitik, tarixçi Patrik Uolş ABŞ Prezidenti Donald Trampın Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyanla Ağ Evdə keçirilən görüşü barədə Globalinfo.az-a açıqlamasında bildirib:

“İndi bütün tərəflər üçün məqbul olan formula hazırlanıb. Bu, 1990-cı illərdəki fəlakətdən ötən 30 il ərzində Azərbaycan dövlətçiliyinin təntənəsidir. Rusiya ilə Qərb arasında manevrə əsaslanan balanslaşdırılmış xarici siyasət inanılmaz dərəcədə uğurlu oldu. “Pazl”ın bütün parçaları sehrli şəkildə yerinə oturdu. Sonuncu element prezident Tramp idi ki, onun yenidən seçilməsi İrəvanı mənasız qarşıdurmaya sövq edən qeyri-effektiv Bayden prezidentliyindən sonra Cənubi Qafqaz üçün yeni imkanın yaranması demək idi. Bu fürsətdən istifadə edilməsi çox gözəldir”.

P.Uolşun sözlərinə görə, ermənilər başa düşdülər ki, bu, müstəqillik əldə etdikdən üzü bəri Qarabağın işğalından sonra düşdükləri Moskvanın məngənəsindən çıxmaq üçün bir fürsətdir:

“Azərbaycan da həmçinin bütün müstəqil dövlətlərin arzuladığı kimi gələcəkdə Moskvadan uzaqlaşıb daha sərbəst fəaliyyət göstərmək üçün Rusiyanın düşdüyü çətin vəziyyəti Bakı üçün fürsət kimi gördü. Bu, realizmin və sağlam düşüncənin ideologiya üzərində qələbəsidir və ümid etmək olar ki, region ölkələri indi bütün xalqların gələcək sabitliyi və rifahı üçün daxildə və xaricdə ən yaxşı əlaqələri qura bilər. Bəziləri, başqa məqsədlər güdərək, baş verənləri yanlış şərh edir. Amma sonda mühüm olan azərbaycanlılar və ermənilər üçün davamlı sülh, təhlükəsizlik, uğurlu sülh prosesinin gətirəcəyi faydalardan yararlanmaqdır”.

Patrik Uolş

Həmçinin oxuyun:

200 illik sistem dəyişir – TRIPP layihəsinin əsas məqsədi və riskləri

Britaniyalı politoloq Neil Vatson isə deyib ki, ABŞ Cənubi Qafqazda sülhün və sabitliyin qorunmasında, Rusiyadan siyasi və iqtisadi cəhətdən uzaq olan dirçəldilmiş regionun yaradılmasında mühüm rol oynamaqda maraqlıdır:

“Zəngəzur dəhlizi Naxçıvana gedən mühüm marşrutdur. SSRİ-nin süqutundan sonra ilk dəfə olaraq ticarət və nəqliyyatın maneəsiz şəkildə həyata keçirilməsi zəruridir. Dəhlizə ABŞ kimi üçüncü tərəfin nəzarət etməsi məntiqlidir. ABŞ burada öz maraqlarını güdür və bütünləşmiş Cənubi Qafqazda yeni ticarət əlaqələrində iştirak etməklə keçmiş rus məkanında Azərbaycan resurslarına yaxın olmaqdan faydalanmaq niyyətindədir”.

Neil Vatson

O qeyd edib ki, bununla belə, Rusiya artıq təhlükəsizlik üzrə konfrans təşkil edib və ABŞ-ın buradakı iştirakını təhlükə kimi görür:

“Əgər Rusiya Ukraynada müəyyən uğur qazanarsa, bunu Qərbə qarşı ikinci cəbhə kimi qiymətləndirə və təhdidlər etmək və hərbi əməliyyatlara başlamaq üçün özündə cəsarət hiss edə bilər. Həmçinin prezident Tramp praqmatikdir və istədiyi zaman fikrini dəyişə bilər, bölgəni Rusiyanın yenidən müdaxiləsi qarşısında müdafiəsiz qoya bilər. O, həm də asan qələbə axtarır, sülh vasitəçisi kimi görünmək istəyir. O, Ermənistan–Azərbaycan sülh prosesində müəyyən uğur əldə etsə, bu çox gözəl olardı. Amma Ukraynada və ya Yaxın Şərqdə sülhün əldə olunmasına kömək etsə, o zaman qoşunlarını orada yerləşdirməyə üstünlük verə bilər ki, bu da Cənubi Qafqazı yenidən risk altında qoyar”.

N.Vatson əlavə edib ki, əgər ABŞ müstəqil vasitəçi ölkə kimi fəaliyyət göstərirsə, 907-ci düzəlişin ləğvi (dondurulsa da Konqres hələ ləğv etməyib – red) üçün vaxt çoxdan yetişib və zərurətə çevrilib.

Gülnar Səlimova
Globalinfo.az
İstanbul