“Cənubi Qafqazda davamlı sülh üçtərəfli sülh sazişindən keçir” TÜRKİYƏLİ POLİTOLOQ

“Türkiyə-Ermənistan münasibətləri iki istiqamətdə inkişaf edir. Birincisi, Türkiyənin Ermənistanı tanıması və Sovet İttifaqının dağılmasından sonra sərhəd-keçid məntəqələrinin açılmasıdır, ikincisi isə Ermənistan-Azərbaycan münasibətlərinə əsaslanır. Biz bu iki xətti birləşdirərək üçtərəfli sülh – Türkiyə-Ermənistan-Azərbaycan sülhünü – və Cənubi Qafqazda davamlı sülhün bərqərar olmasını hədəfləyirik”.

Bu fikirləri Gununsesi.info-ya açıqlamasında türkiyəli politoloq Həsən Oktay Cənubi Qafqazdakı son siyasi inkişafları şərh edərkən deyib.

O bildirib ki, regionda davamlı sülh yalnız Türkiyə, Ermənistan və Azərbaycan arasında üçtərəfli sülh sazişi ilə təmin oluna bilər:

“Azərbaycan bir tərəfdən Ermənistanla danışıqlarda mövqeyini qoruyur, digər tərəfdən Türkiyənin Ermənistandakı normallaşma prosesini izləyir. Bəzən bu məsələdə fikir ayrılıqları yarana bilər. 1991-ci ildə Türkiyə sərhəd-keçid məntəqələrini açdıqdan sonra Ermənistan Rusiyanın dəstəyi ilə Azərbaycanın 7 vilayətini işğal etmişdi. Bu səbəbdən Türkiyə keçid məntəqələrini bağlamaq məcburiyyətində qalmışdı. Lakin Azərbaycan işğal olunmuş vilayətlərini azad etdikdən sonra bu məcburiyyət aradan qalxdı”.

Politoloq qeyd edib ki, Türkiyə sərhəd-keçid məntəqələrinin açılmasına çalışır:

“Bununla belə Türkiyə Azərbaycanın bölgədəki maraqlarını da nəzərə alır. Biz regionda üçtərəfli sülhün bərqərar olması üçün ilkin şərtsiz sülh sazişinin imzalanmasını vacib hesab edirik. 10 noyabr 2020-ci il atəşkəsindən sonra Türkiyə xüsusi nümayəndələri Serdar Kılıç və Rubin Rubenyan vasitəsilə Ermənistanda altı görüş keçirib. Bunlardan biri Moskvada, üçü Vyanada, beşincisi İğdırda, altıncısı isə İrəvanda baş tutub. İrəvanda Ağrı dağın pasportlardan çıxarılması xoşməramlı jest kimi qiymətləndirilib.

2025-ci il avqustun 8-də Vaşinqtonda keçirilmiş Tramp-Əliyev-Paşinyan görüşü üçtərəfli sülh səylərinə müəyyən mənada kölgə saldı. ABŞ-ın Zəngəzur dəhlizini açmaq təşəbbüsünə Türkiyə soyuq reaksiya göstərdi, Rusiya və İran isə bunu tənqid etdi. Bu fonla Türkiyə Ermənistanla danışıqları daha da irəli aparır və Ermənistan keçmişdə Türkiyəyə qarşı çıxan praktiklardan əl çəkməyə başlayıb”.

O, vurğulayıb ki, Azərbaycan isə Türkiyənin səylərini dəstəkləyərək, üçtərəfli sülh sazişinin dərhal imzalanmasını təmin etməlidir.

“ABŞ təşəbbüsü ilə Cənubi Qafqazda yaradılacaq yeni status Rusiya və İranın maneələri ilə üzləşə bilər. Regionda davamlı sülh üçün Ermənistan, Azərbaycan və Türkiyənin birgə hərəkət etməsi vacibdir”-deyə Həsən Oktay əlavə edib.

Şəbnəm Rəhimova

Gununsesi.info