“Dünya püstənin sehrinə düşüb” Bəs Azərbaycan necə, fürsətdən yararlana biləcəkmi? VACİB MƏQAMLAR KONKRET

2025-ci ilin yazından dünya üzrə püstə çatışmazlığı müşahidə olunur. Bu vəziyyətin əsas səbəbləri arasında sosial media təsiri və kənd təsərrüfatı faktorları yer alır. 2023-cü ilin sonlarında TikTok-da yayılan videolarla BƏƏ-dəki Fix Dessert Chocolatier tərəfindən istehsal olunan “Can’t Get Knafeh of It” adlı püstə kremli şokolad barı populyarlıq qazandı. Bu trend nəticəsində püstəyə olan qlobal tələbat kəskin şəkildə artdı. Nəticədə, püstə qiymətləri 1 funt üçün 7,65 dollardan 10,30 dollara yüksəldi.

Azərbaycan və digər ölkələr üçün bu vəziyyət iqtisadi fürsət hesab oluna bilər?

Məsələ ilə bağlı Beynəlxalq idarəetmə sistemləri üzrə mütəxəssis Asif İbrahimov KONKRET.az-a açıqlamasında bildirib ki, ölkədə püstə istehsalı ilə bağlı müəyyən çətinliklər olub.

“Azərbaycanda püstə istehsalı demək olar ki, yox dərəcəsindədir. Bunun bir sıra səbəbləri var. Rəsmi statistikaya nəzər salsaq görərik ki, bu məhsuldan 2025-ci ilə qədər ixrac edilməyib. Daimi idxal olunub. Ümumiyyətlə, bu məhsulun dünyada ən böyük istehsalçıları ABŞ, İran, Türkiyə daha sonra isə Çin hesab edilir. Türkiyə hədəfləyib ki, bu məhsulun satışını 3-cü pillədən 1-ci pilləyə daşısın. Bu istiqamətdə fəaliyyətlər həyata keçirilir. Təqribən 80 faizə qədər istehsalını artırıb. Azərbaycanda 120-200 min hektar püstə yetişdirilirsə, Türkiyədə bu rəqəm 4 milyon hektardan çoxdur. Bu məhsulun istehsalı əmək, vaxt tələb edir. Həm də xərcli bitkidir. Yaxşı qulluq edəndə çox məhsul verir. Yaxşı qulluq zamanı bir ağacdan 70-80 kq məhsul ala bilərik. Amma, neft və karbohidrat olan ərazilərdə bu bitkini əkmək mümkün deyil. Ümumiyyətlə, istiyə və şaxtaya dözümlüdür.

İqtisadçı qeyd edir ki, işğaldan azad edilmiş ərazilərdə, xüsusi ilə də Azərbaycanın ən kasıb regionu olan Zərdabda bu məhsulun inkişafını artırmaq olar.

“Havaların dəyişməsi püstəyə (püstə ağaclarına) ciddi təsir göstərə bilər, xüsusilə də məhsuldarlıq və keyfiyyət baxımından bu, özünü büruzə verir. Püstə iqlim dəyişikliyinə qarşı həssas bitkidir, çünki onun məhsul verməsi üçün müəyyən temperatur və hava şəraiti lazımdır.”

Aynurə İsmayıl

KONKRET.az