Erkən yaşda təhsil Zərurət, yoxsa tələsik addım? SOSİOLOQ AÇIQLADI

Hazırda demək olar ki, hamı uşağını az yaşından hazırlıqlara qoyur. Uşaq məktəbə getmir amma 3-4 yaşından müxtəlif fənlər və ya xarici dil üzrə hazırlıqlara gedir. Ümumiyyətlə deyirlər ki, uşaq 7 yaşından təhsil almalıdır. Çünki onun bu yaşda qavrama qabiliyyəti daha yaxşı olur. Amma çox adam 3-4 yaşından uşağını hazırlığa qoymağa başlayır. Bəs, bu nə dərəcədə düzgündür?

Mövzu ilə bağlı sosioloq Üzeyir Şəfiyev SİA-ya açıqlamasında bildirib ki, uşaqların yaş psixologiyası və yaş xüsusiyyətləri onların inkişafında mühüm rol oynayır.

Onun sözlərinə görə, hər bir yaş dövrünün özünəməxsus imkanları, potensialı və öyrənmə qabiliyyəti var. Bu xüsusiyyətlər, xüsusilə təhsil prosesində mütləq nəzərə alınmalıdır: "Bəzi valideynlər uşaqlarının gələcəyini düşünərək erkən yaşlardan onları repetitor yanına qoymağa və ya müxtəlif kurslara yazdırmağa çalışırlar. Onlar hesab edirlər ki, nə qədər tez təhsil verilərsə, bir o qədər yaxşı nəticə əldə edilər. Ancaq nəzərə almaq lazımdır ki, uşağı həddindən artıq dərs yükləmək onun kitaba və ümumilikdə oxumağa olan marağını azalda bilər. Belə yüklənmələr nəticəsində uşaqda təhsilə qarşı mənfi münasibət formalaşa bilər. Məktəbəqədər hazırlıq dövründə olan uşaqlara bilik, əsasən, oyunlar vasitəsilə, praktik metodlarla və əyani vəsaitlərdən istifadə etməklə öyrədilməlidir. Bu dövrdə uşaqları dərhal dil kurslarına və ya hansısa fənn üzrə hazırlığa cəlb etmək məqsədəuyğun deyil. Təcrübə göstərir ki, bu cür erkən və intensiv yüklənmələr uşaqları dərsdən uzaqlaşdırır, onların öyrənmə motivasiyasını azaldır".

Sosioloqfikirlərinə davam edərək həmçinin qeyd edib ki, ən önəmli məsələlərdən biri də uşaqlara bilik milli dəyərlər üzərindən, onların maraq dairəsinə uyğun şəkildə çatdırılmasıdır: "Milli oyunlarımız, şifahi xalq ədəbiyyatı nümunələri, nağıllar, tapmacalar və digər mədəni dəyərlər uşaqların həm zehni, həm də mənəvi inkişafı üçün əvəzsiz vasitələrdir. Əgər biz bu mirası uşaqlara ötürə bilməsək, onların şəxsiyyət kimi formalaşmasında boşluqlar yarana bilər. Nəticə etibarilə, təhsildə uğur əldə etmək üçün ilk növbədə uşağın yaşına uyğun yanaşma seçilməli, onu maraqlandıran, oyatmaq yerinə yükləməyən metodlardan istifadə edilməlidir. Uşaq psixologiyasını nəzərə alan, mərhələli və milli dəyərlərlə zəngin bir təhsil sistemi uşağın həm intellektual, həm də mənəvi inkişafını təmin edəcək. Bundan əlavə məktəbəqədər təhsilin, orta məktəb təhsilinin keyfiyyətini artırmaq lazımdır. Düzgün, rəqabətə davamlı pedaqoji heyət olmalıdır ki, repetirora ehtiyac qalmasın".