Gələcəyin bünövrəsinin atıldığı 2025 ci il: Azərbaycan idmanı Parislə Los Anceles arasında in 2025 ci İCMALI FOTO

İdmanda atəşfəşanlıqdan sonrakı sükutun xüsusi bir səsi olur. Olimpiya ili arxada qalıb, emosiyalar səngiyib və səhəri gün ən əsas iş başlayır: yenidən zala getmək, yenidən təlim-məşq toplanışlarının ağırlığına dözmək, üfüqdə böyük final olmadan motivasiya tapmaq.

İdman.Biz-in məlumatına görə, məhz buna görə də Paris-2024-dən sonrakı ilk il olan 2025-ci il Azərbaycan üçün sadəcə uğurlu seriyanın davamı deyil, həm sistemin dərinliyinin, həm də insanların xarakterinin sınağına çevrildi.

Rəqəmlərdən daha vacib olan rekord

İlin əsas yekununu bir rəqəmlə ifadə etmək asandır: 2025-ci ildə azərbaycanlı idmançılar 2 113 medal qazanıblar. Bu, rekord göstəricidir və məhz post-olimpiya mövsümündə xüsusilə dəyərlidir. Belə ki, bu dövrdə liderlərin bir hissəsi bərpa mərhələsindən keçir, bəziləri məşq dövrünü dəyişir, gənclər isə böyüklər səviyyəsində özlərini sınamağa başlayırlar. Adətən belə illərdə geriləmə müşahidə olunur, lakin Azərbaycanda əksinə baş verdi: temp qorundu, hətta artırıldı.

Burada başqa bir məqam da vacibdir - bu rekord təsadüfən yaranmayıb. Bu, həm məşqçilər səviyyəsində, həm də idarəetmə sahəsində aparılan ardıcıl və sistemli işin bəhrəsidir.

Dünya və Avropa çempionatları

İl ərzində azərbaycanlı idmançılar çoxsaylı dünya və Avropa çempionatlarında iştirak edərək dəfələrlə fəxri kürsüyə qalxıblar, o cümlədən ən yüksək pilləyə. Gənclər və idman nazirliyinin hesabatına əsasən, qazanılan 2 113 medalın 30 faizi ən yüksək əyarlı mükafatlardır, yəni altı yüzdən çox qızıl medal.

2025-ci ildə ölkənin simasını formalaşdıran idmançılardan danışarkən, xüsusilə güləşçiləri qeyd etmək lazımdır. Zaqrebdə keçirilən Yunan-roma güləşi üzrə dünya çempionatında Azərbaycan yığması ümumi hesabda ikinci yeri tutub. Medal kolleksiyası isə kifayət qədər sanballı alınıb: Ülvi Qənizadə (72 kq) qızıl medal qazanıb, Həsrət Cəfərov (67 kq) gümüş, Eldəniz Əzizli (55 kq) və Murad Əhmədiyev (97 kq) isə bürünc mükafata sahib olublar.

Boksda da yadda qalan bir məqam oldu: 19 yaşlı Sübhan Məmmədov (48 kq) Dubayda keçirilən IBA turnirində dünya çempionu adını qazandı. Belə qələbələr ikiqat əhəmiyyət daşıyır, çünki ölkənin “növbəti dalğası”nın təkcə mövcud olmadığını deyil, artıq indi ən yüksək səviyyədə qalib gəlməyə hazır olduğunu göstərir.

Cüdo: 205 medal, Qvadalaxara və gənclər üçün yeni istiqamət

Cüdo üçün 2025-ci ili sadə ifadə etmək olar: bu, miqyas və heyət dərinliyi mövsümü idi. Azərbaycan cüdoçuları beynəlxalq arenada 205 medal qazanıblar.

Ən səs-küylü epizod Qvadalaxara Qran-prisi oldu. Burada Azərbaycan komandası altı qızıl medal topladı. Balabəy Ağayev (60 kq), Ruslan Paşayev (66 kq), Hidayət Heydərov (73 kq), Vüsal Qaləndərzadə (81 kq), Zelim Kotsiyev (100 kq) və Uşanqi Kokauri (100 kq-dan yuxarı) turnirin qalibi oldular. Bu, sadəcə “uğurlu turnir” deyil, müxtəlif çəki dərəcələrində və fərqli təcrübəyə malik idmançıların qalib gəldiyi real dominantlıq iddiasıdır.

Kənan Nəsibovu ayrıca qeyd etmək lazımdır. O, 100 kq-dan yuxarı çəki dərəcəsində U-23 gənclər arasında Avropa çempionu olub, daha sonra Qran-pri Zaqrebdə qalib gələrək təəssüratı möhkəmləndirib. Azərbaycan cüdosu üçün bu, mühüm göstəricidir: super ağır çəki adətən zaman, yetkinlik və düzgün məktəb tələb edir. Bu çəkidə gənc çempionun meydana çıxması isə perspektivlərə bir neçə il qabaqdan fərqli baxış yaradır.

Əlbəttə, Hidayət Heydərov üçün ilin psixoloji tərəfini də unutmaq olmaz. Olimpiya mövsümündən sonra zirvəyə qayıtmaq, ora qalxmaqdan daha çətindir. Heydərovun 2025-ci ildə ağrılı uğursuzluqları da oldu, o cümlədən dünya çempionatında erkən mübarizəni dayandırması. Bu fonda Qvadalaxaradakı qızıl medal sadəcə mükafat deyil, həm də möhkəm “dayaq nöqtəsi” və özünə inam üçün vacib qələbə idi. Mövsümün dəyərləndirilməsində də buna xüsusi diqqət yetirildi.

Rekord ilin kölgəsində

2 113 medalın fonunda bəzi idman növləri kölgədə qaldı. Məsələn, atletikanı qeyd etmək olar. Hələ yaxın keçmişdə Azərbaycanda dünya səviyyəli turnirlərdə real medal mübarizəsi aparan adlar var idi.

Bu gün həm kişilər, həm də qadınlar arasında atletikada dünya və Avropa çempionatlarının finallarına stabil şəkildə çıxmağa qadir olan oxşar fiqurlar görünmür. Bu, “ümumi uğur”un lokal problemləri gizlətməməli olduğu hallardandır. Sistemli islahatlar, məşqçi heyətinin yenilənməsi və aydın inkişaf vertikali olmadan bu idman növü ölkənin medal gündəmindən kənarda qala bilər.

Minifutbol: evdə qazanılan çempionluq ilin hekayəsi kimi

2025-ci ilin azarkeşlərin yaddaşında mütləq qalacaq ayrıca süjeti Azərbaycanın minifutbol üzrə milli komandasının evdə keçirilən dünya çempionatındakı triumfudur. Finalda komanda Macarıstan yığmasını 4:2 hesabı ilə məğlub edərək tarixində ilk dəfə dünya çempionu oldu.

Belə qələbələrdə xüsusi bir sehr var: doğma zal, öz tribunaların dəstəyi, gözləntilərin təzyiqi və məhz lazım olan anda ən yaxşı oyunu nümayiş etdirmək bacarığı. Ölkə daxilində idman növünün populyarlığı üçün bu, bəzən istənilən reklam kampaniyasından daha güclü təsir göstərir. Çünki indiyədək Azərbaycan komanda idman növlərində dünya çempionatında qalib gələn yığmaya malik olmamışdı.
“Qarabağ” Çempionlar Liqasında, milli komanda isə yeni sima axtarışında

Azərbaycan üçün futbol ili ziddiyyətli alındı, lakin qətiyyən darıxdırıcı olmadı.

Klub səviyyəsində əsas flaqman yenə də “Qarabağ”dır. Çempionlar Liqasının əsas mərhələsinin əvvəlində Qurban Qurbanovun komandası əsl sensasiya yaradaraq səfərdə “Benfika”nı (3:2), evdə isə “Kopenhagen”i (2:0) məğlub etdi. Bundan əlavə, ağdamlılar doğma meydanda İngiltərənin nəhəng klubu “Çelsi” ilə heç-heçə etdilər (2:2) və uzun müddət turnir cədvəlinin yuxarı pillələrində yer aldılar.

Altı turdan sonra “Qarabağ” yeddi xal topladı və pley-offa yüksəlmək üçün real şanslarını qoruyub saxladı. Azərbaycan futbolu üçün bu cür mərhələlər təkcə prestij deyil, həm də reytinq xalının toplanması, futbolçular üçün təcrübə qazanılması və Azərbaycan Premyer Liqasının gücləndirilməsi baxımından mühüm arqumentdir.

Milli komanda isə sarsıntılı dövrdən keçdi. DÇ-2026-nın seçmə mərhələsində İslandiyaya qarşı ağır məğlubiyyətdən (0:5) sonra Fernandu Santuş istefaya göndərildi. Onu Ayxan Abbasov əvəzlədi və artıq onun rəhbərliyi altında komanda Ukrayna ilə heç-heçə etdi (1:1), yenidən İslandiyaya uduzdu (0:2), həmçinin Fransa ilə iki dəfə üz-üzə gəldi: əvvəl Parisdə 0:3 hesabı ilə məğlub oldu, sonra isə evdə 1:3 hesabı ilə uduzdu. Bununla belə, oyunların məzmununa görə komanda tsiklin ən ağır dövrü ilə müqayisədə daha bütöv və cəsarətli təsir bağışladı. Burada ən vacib məqam xallar deyil, komandada istiqamət və xarakterin formalaşması hissidir ki, bu da istənilən növbəti addım üçün möhkəm təməldir.

Azərbaycan arena kimi: evdə böyük startlar

2025-ci il ölkənin dünya səviyyəli iri idman tədbirlərinin təşkilatçısı rolunu da təsdiqlədi. Payızda III MDB Oyunları keçirildi: yarışlar yeddi şəhərdə baş tutdu, Azərbaycan isə medal sıralamasında 33 qızıl, 56 gümüş və 95 bürünc olmaqla ikinci yeri tutdu. Bu Oyunlar ölkə tarixində yalnız regionlarda keçirilən ilk multisport yarışları oldu və Azərbaycanın təkcə paytaxtda deyil, bölgələrdə də irimiqyaslı idman tədbirləri təşkil edə biləcəyini sübut etdi.

Qiymətini ölçmək çətin olan daha bir mərhələ isə Azərbaycanın tarixində ilk UFC turniri oldu. İyunun 21-də “Baku Crystal Hall”da keçirilən “UFC Fight Night” promouşenin ölkəyə ilk səfəri kimi yadda qaldı. Bu cür tədbirlər təkcə idmanla bağlı deyil, həm də turizm, media diqqəti və idmançıları artıq epizodik deyil, müntəzəm izləməyə başlayan yeni auditoriya deməkdir.

Əlbəttə ki, “Formula-1” də diqqət mərkəzində idi. 2025-ci ildə Azərbaycan Qran-prisini Maks Ferstappen qazandı, ikinci yeri Corc Rassell tutdu, üçüncü isə Karlos Sayns oldu. Bakı bir daha sübut etdi ki, dünya səviyyəli süjet, temp və vizual təqdimat yaratmağı bacaran mərhələdir.

Los-Anceles Olimpiadasına hədəflənmiş il

2025-ci il böyük startlar arasında fasilə yox, eyni zamanda həm yenidən yüklənmə, həm də sürətlənmə nöqtəsi oldu. Bu, Azərbaycanın sübut etdiyi il idi ki, yalnız olimpiya emosiyalarının dalğasında deyil, həm də çətin, keçid dövründə – sistemli işin, intizamın və sabaha inamın həlledici olduğu mərhələdə də qalib gəlmək mümkündür.

Rekord göstərici olan 2 113 medal, mini-futbolda tarixi dünya çempionluğu, cüdoda güclü mövsüm və ev arenasında keçirilən iri turnirlər vahid mozaikada birləşdi - bu, təsadüfi sıçrayışın deyil, yeni dövrün möhkəm təməlinin mənzərəsidir.

Məhz belə illərdə əsl gələcək formalaşır. Səs-küylü finallar olmadan, lakin yolun aydın şəkildə dərk edilməsi ilə. Buna görə də 2025-ci ilin əsas yekunu sadə və ümidvericidir: Los-Anceles-2028 Olimpiya Oyunlarına aparan yol artıq açıqdır. Və ən əsası - Azərbaycan bu yola inamla, qələbələr yükü, təcrübə və qarşıda duran aydın məqsədlə çıxır.

Teymur Tuşiyev