İnsan beyni qarşıda duran hadisəyə ciddi yanaşır PSİXOLOQ İZAH ETDİ

"Bəzi şəxslərin günün müəyyən saatında proqramı varsa, o saata qədər başqa iş görə bilmir, zamanı planlamaqda, işlərini qurmaqda çətinlik çəkirlər. Bu hal psixologiyada çox zaman time blocking effect (zamanı bloklama effekti) anlayışı ilə izah olunur". Bu sözləri SİA-ya açıqlamasında Psixologiya Elmi-Tədqiqat İnstitutunun sədri, psixoloq Elnur Rüstəmov deyib.

O bildirib ki, insan beyni qarşıda baş verəcək hadisəyə hazırlaşmaq üçün enerji ayırır və bu hazırlıq, xüsusilə hadisə vacibdirsə (məsələn, bir təqdimat, görüş və ya imtahan), diqqəti və enerjini sanki həmin vaxta ehtiyat kimi saxlayır: "Bu vəziyyətin bir neçə əsas səbəbi var. Əsas səbəb kimi zehni enerjinin yönəldilməsi qeyd edilir. Belə ki, beynimiz qarşıda duran və müəyyən stres və ya məsuliyyət daşıyan bir hadisəyə fokuslandıqda, digər işlərə konsentrasiya olmaq çətinləşir. Sanki beyin “başqa bir şeyə başlamayım, çünki əsas hadisə yaxınlaşır” deyir. Digər bir səbəb kimi zamanın parçalanması hissi qeyd edilir. Gələcəkdə baş verəcək hadisənin müəyyən bir saata “bağlı olması”, vaxtın “tam olaraq sərbəst olmaması” hissini yaradır. Bu da insanın yeni bir işə başlamaq istəyini azaldır. Çünki başlanacaq işin bitib-bitməyəcəyi sual altına düşür. Başqa bir səbəb kimi perfeksionist və nəzarət ehtiyacı qeyd edilir. Bu halda bəzi insanlar hadisə başlamadan əvvəl ona tam hazır olmaq istəyirlər. Bu səbəblə başqa işə başlamaq əvəzinə, düşüncə olaraq həmin vaxta fokuslanaraq planlar qurur, təkrar-təkrar düşünür, nəticədə məhsuldarlıq azalır. Daha vacib məqam kimi stress və gözləmə vəziyyəti qeyd edilir. Xüsusilə sosial və ya emosional cəhətdən yüklü bir proqram varsa, gözləmə halı bədənin və beynin “hazır ol” vəziyyətində qalmasına səbəb olur. Bu isə digər fəaliyyətlərə enerji ayırmağa mane olur".

"Ümumən götürəndə bu halın arxasında duran əsas amil beynin adaptasiya və qoruyucu mexanizmləridir. İnsan beyni qarşıda duran hadisəyə ciddi yanaşır və onu prioritet olaraq ön plana çəkir. Bunun qarşısını almaq üçün isə zaman idarəetməsi texnikaları, işləri mikrosəviyyədə planlamaq (məsələn, 30 dəqiqəlik mikro tapşırıqlar), “Pomodoro” texnikası və ya zehni rahatlatmaq üçün qısa meditativ fasilələr faydalıdır" - deyə o, əlavə edib.