İqlim böhranı: Günəş geomühəndisliyinə həddindən artıq güvənmək təhlükəlidir!

Alimlər xəbərdarlıq ediblər ki, Günəş geomühəndisliyinə etibar etmək bəşəriyyət üçün son dərəcə risklidir. Birləşmiş Millətlər Təşkilatı da qeyd edib ki, dünya 2015-ci il Paris sazişi ilə müəyyən edilən karbon emissiyalarının azaldılması hədəflərinə çatmaqda geri qalır. 

Qaynarinfo xəbər verir ki, bu barədə "Interesting Engineering” tədqiqatçılara istinadla məlumat yayıb.

Buna görə də mütəxəssislər iqlim böhranına qarşı mübarizədə alternativ yollar axtarmağın vacibliyini vurğulayırlar.

"Geomühəndislik potensial alternativlərdən biridir, çünki bəzi iddialı layihələr atmosferə hissəciklərin səpilməsi yolu ilə Günəşi zəiflətməyi nəzərdə tutur. Lakin alimlər bu üsulla - stratosferik aerozol inyeksiyaları (SAI) ilə bağlı ciddi risklər barədə xəbərdarlıq edirlər", deyə məqalədə bildirilir.

Tədqiqatçılar hesab edirlər ki, bu üsul texniki cəhətdən düzgün tətbiq olunsa belə, onun əks təsiri yarana bilər.

SAI ilə bağlı kompüter modelləri ümidverici nəticələr göstərsə də, onlar real həyatda ortaya çıxacaq risklərin geniş spektrini tam əks etdirmir.

"SAI təbii proseslərdən ilhamlanıb və bu, onu digər alternativlərlə müqayisədə nisbətən tanınmış bir yanaşma edir. Tarixən vulkan püskürmələri nəticəsində milyonlarla ton kükürd dioksidi stratosferə yayılıb. Bu hissəciklər su buxarı və digər qazlarla reaksiya verərək sulfat aerozollarına çevrilib, illərlə stratosferdə qalaraq Günəş işığını kosmosa əks etdirib və planeti müvəqqəti soyudub", deyə "Interesting Engineering" izah edib.

Lakin alimlər xəbərdarlıq edirlər ki, bu modellər çox vaxt real vəziyyəti əks etdirmir. Kolumbiya İqlim Məktəbi və Kolumbiya Mühəndislik Universitetinin atmosfer kimyaçısı və aerozol tədqiqatçısı V. Fey Maknil bildirib:

"Əgər bu üsulu sınaqdan keçirsək, ardıcıl hadisələr zənciri başlaya bilər və biz deyirik ki, mümkün nəticələrin miqyası indiyə qədər təsəvvür etdiyimizdən çox daha geniş ola bilər".

Tədqiqat qrupunun rəhbərlərindən biri olan Kolumbiya Universitetindən alim Mıranda Hakın sözlərinə görə, siyasi, mühəndislik və logistika kimi müxtəlif məhdudiyyətlər SAI əməliyyatlarının effektiv şəkildə həyata keçirilməsinə mane ola bilər.

Kolumbiyalı alimlər xəbərdarlıq edirlər ki, iqlim böhranına qarşı mübarizədə Günəş geomühəndisliyinə həddindən artıq güvənmək təhlükəlidir.

Maknil əlavə edib: "SAI-nin iqlim modellərindəki simulyasiyası nə qədər mükəmməl görünsə də, bu, idealizasiya olunmuş ssenaridir. Modellərdə alimlər ideal ölçüdə hissəciklərdən istifadə edir və onları istədikləri miqdarda, istədikləri nöqtəyə yerləşdirirlər. Amma reallıqda bu vəziyyəti tətbiq etməyə çalışdıqda çoxsaylı qeyri-müəyyənliklər ortaya çıxır".

Aydın