Mütəxəssis: Xroniki yorğunluq müəyyən xəstəliklərin əlaməti ola bilər

Bakı, 1 oktyabr, AZƏRTAC

Xroniki yorğunluq gündəlik yorğunluqla eyni deyil. Bu, uzun müddət davam edən, istirahət və yuxudan sonra belə keçməyən, insanın həyat keyfiyyətini aşağı salan bir vəziyyətdir. Əgər bu hal bir neçə həftə və ya ay davam edirsə, artıq onu sadəcə yorğunluq kimi qəbul etmək olmaz, çünki bu, çox zaman müəyyən xəstəliklərin əlaməti ola bilər.

AZƏRTAC xəbər verir ki, bu barədə Səhiyyə Nazirliyinin rəsmi instaqram hesabındakı canlı yayım zamanı nazirliyin mütəxəssis-eksperti, terapevt Zakir Quliyev bildirib.

O deyib ki, ən çox rast gəlinən səbəblərdən biri qan azlığıdır: “Qanda oksigen daşıyan hemoqlobinin azlığı səbəbindən orqanizm kifayət qədər oksigenlə təmin olunmur və insan daim halsızlıq, gücsüzlük hiss edir. Digər vacib səbəb isə qalxanabənzər vəzin xəstəlikləridir. Hormonların çatışmazlığı (hipotiroidizm) maddələr mübadiləsini zəiflədir və insan özünü ağır, yorğun hiss edir. Əksinə, hormonların çoxluğu (hipertiroidizm) orqanizmi yükləyərək enerjini tez tükəndirir. Xroniki yorğunluğa psixoloji amillər də səbəb ola bilər. Stres, narahatlıq və ya depressiya insanın həm emosional, həm də fiziki gücünü azaldır. Bu zaman istirahət kifayət etmir, çünki problemin kökündə psixoloji gərginlik dayanır. Yuxu pozğunluqları da geniş yayılmış səbəblərdəndir. Yuxu apnesi və ya keyfiyyətsiz yuxu zamanı insan yatmış olsa da, orqanizm dincələ bilmir və səhərlər yorğun oyanır”.

Mütəxəssis-ekspert bildirib ki, şəkərli diabet, ürək-damar və ağciyər xəstəlikləri də orqanizmin enerjisini aşağı salır. “Diabetdə qanda şəkərin qeyri-sabit olması tez yorulmaya gətirib çıxarır, ürək və ağciyər problemlərində isə orqanizmin oksigenlə təminatı zəiflədiyi üçün yorğunluq artır. Bəzi hallarda xroniki infeksiyalar və ya immun sistem xəstəlikləri də bu hissi yarada bilər. Hətta səbəbi aydın olmayan və xüsusi olaraq “xroniki yorğunluq sindromu” adlanan bir vəziyyət də mövcuddur. Bu zaman yorğunluq aylarla davam edir və adi analizlərdə heç bir ciddi problem görünməyə bilər. Belə hallarda mütləq həkimə müraciət etmək lazımdır. Qan analizləri, qalxanabənzər vəz hormonlarının yoxlanılması, şəkər səviyyəsinin ölçülməsi, ürək və ağciyərlə bağlı müayinələr səbəbin aydınlaşdırılmasına kömək edə bilər. Çünki yorğunluq çox zaman başqa xəstəliyin xəbərçisi olur və erkən diaqnoz həm müalicəni asanlaşdırır, həm də fəsadların qarşısını alır”, - deyə o vurğulayıb.

Zakir Quliyev qeyd edib ki, həyat tərzi faktorlarını da unutmaq olmaz: “Yuxu rejiminin qaydaya salınması, balanslı qidalanma, gündəlik fiziki aktivlik və stresin idarəolunması yorğunluğun azalmasında mühüm rol oynayır. Əgər yorğunluq bu tədbirlərə baxmayaraq, davam edirsə, artıq onu adi hal kimi qəbul etmək olmaz. Həmçinin uşaqlarda da xroniki yorğunluq sindromu müşahidə oluna bilər. Lakin bu, böyüklərlə müqayisədə daha nadir haldır”.

Onun sözlərinə görə, bu sindrom davamlı və səbəbi izah edilməyən yorğunluqla xarakterizə olunur, ən azı altı ay davam edir və istirahətlə tam aradan qalxmır. “Uşaqlarda bu vəziyyət gündəlik həyat fəaliyyətlərinə, məktəbə davamiyyətə və dərs oxumağa ciddi təsir göstərə bilər. Ən çox rast gəlinən əlamətlər arasında gücsüzlük, diqqət və yaddaşda zəifləmə, baş, əzələ və oynaq ağrıları, yuxu pozuntuları və infeksiyalardan sonra vəziyyətin daha da pisləşməsi qeyd olunur. Səbəbləri tam dəqiqləşdirilməsə də, infeksiyalardan sonra yaranması, immun sistemində dəyişikliklər, stres və yuxu rejimində pozuntularla əlaqələndirilir”, - deyə o bildirib.

Mütəxəssis-ekspert deyib ki, diaqnozun qoyulması çətindir, çünki oxşar əlamətlər dəmir çatışmazlığı, qalxanabənzər vəzin xəstəlikləri və ya psixoloji problemlərdə də müşahidə oluna bilər: “Müalicəsi əsasən simptomların yüngülləşdirilməsi, həyat tərzinin yaxşılaşdırılması, düzgün yuxu və qidalanma rejiminin tənzimlənməsi, həmçinin psixoloji dəstək üzərində qurulur”.