Icma.az
close
up
RU
Orkestrlə danışan dirijor

Orkestrlə danışan dirijor

Xalq qazeti portalından verilən məlumata əsasən, Icma.az bildirir.

Kazım Əliverdibəyov – 90

Qafqazın konservatoriyası” adlanan Şuşa çox sayda istedadlı musiqiçilər yetirib. Tanınmışlar sırasında Əliverdibəyovlar sülaləsinin, ilk növbədə, Üzeyir Hacıbəylinin dayısı və ilk musiqi müəllimi Ağalar Əliverdibəyovun adı çəkilir. O, bəstəkar Nazim, skripkaçı Rasim, pianoçu Nüşabə Əliverdibəyovlar kimi məşhur musiqiçilərin atası idi. Onun digər oğlu – bu gün 90 illik yubileyi olan dirijor Kazım Əliverdibəyov da sülalənin adına şərəf gətirənlərdən idi.

...Bu ilin bir yaz axşamı idi. Şəxsi minik maşınımda rayondan Bakıya qayıdırdım. Radioqəbuledicini açanda akademik Rafael Hüseynovun məşhur “Axşam görüşləri” verilişinin başlanması elan edildi. Maraqla qulaq asdım. Söhbət Kazım Əliverdibəyovdan gedirdi. Rafael müəllim ondan hələ 1974-cü ildə radio üçün 1 saatlıq müsahibə aldığını xatırladı, söhbətlərinin ən maraqlı nüanslarını misal gətirdi. Dedi ki, tamaşaçılar Üzeyir Hacıbəylinin və bir çox məşhurların əsərlərini Kazım Əliverdibəyovun təqdimatındə həmişə alqışlarla qarşılayıblar. O, xüsusi zövq sahibi olub, həmişə məlum və məşhur əsərlərə dirijorluq edib.

Doğrusu, həmin günə qədər Kazım Əliverdibəyov haqqında elə də geniş məlumatlı deyildim. Amma “Axşam görüşləri”ndən sonra bu baxımdan xeyli zənginləşdim. Onu da öyrəndim ki, əksər həmkarları kimi, Kazım Əliverdibəyov da çox danışmağı sevmirmiş. Haradansa bu barədə oxumuşam: “Axı, dirijor çox zaman susur. Danışan çubuğu, mimikaları, əlləri və gözləri olur. O, sadəcə, orkestrlə danışır ki, bunu da tamaşaçı görmür”.

Kazım Əliverdibəyov deyirdi ki, onların ailəlikcə musiqiçi olması atasının arzusu, Üzeyir bəyin təkidi ilə baş tutub. O, 1944-54-cü illərdə Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasının (indiki Üzeyir Hacibəyli adna Bakı Musiqi Akademiyası) nəzdində fəaliyyət göstərən onillik musiqi məktəbinin skripka sinfində oxuyub. Böyük qardaşı Nazimlə tez-tez Niyazinin, eləcə də məşhur rus, belorus, ukraynalı dirijorların Bakıdakı çıxışlarına baxmağa gedib və bu sənətə könül verib. Niyazinin daha çox vurğunu olub.

Orta təhsilini bitirdikdən sonra konservatoriyanın xor dirijorluğu fakültəsinə daxil olan gənc musiqiçi hələ tələbə ikən Süleyman Ələsgərovun təklifi ilə musiqili komediya teatrına (indiki Azərbaycan Dövlət Musiqili Teatrı) dirijor vəzifəsinə dəvət olunub. 1959-cu ildə ali təhsilini başa vurub. Bir il sonra dirijorluq fəaliyyətini Azərbaycan Dövlət Akademik Opera va Balet Teatrında davam etdirib. Teatr tariximizdə ilk dəfə Adanın “Jizel” baletini səhnəyə qoyub. Özü də o zaman baletin yalnız klavirləri varmış, partituranı gənc dirijor özü yaradıb. 1996-cı ildə Türkiyədən dəvət alan Kazım Əliverdibəyov 10 il İzmir Konservatoriyası Böyük Simfonik Orkestrinə rəhbərlik edib və eyni zamanda dirijorluqdan dərs deyib. Orada işləyərkən dəfələrlə Fransaya dəvət edilərək, konsertlər verib. Sonra Bakıya qayıdaraq, Musiqi Akademiyasında çalışıb, solo oxuma va opera hazırlığı kafedrasının professoru olub, Əməkdar incəsənət xadimi fəxri adına layiq görülüb.

Kazım Əliverdibəyov vaxtaşırı keçmiş ittifaqın şəhərlərində – Moskva, Leninqrad, Soçi, Daşkənd, Kiyev, Kislovodsk, Qorkidə qastrollarda olub, Azərbaycan musiqisini şöhrətləndirib.

On il əvvəl BMA-da onun 80 illik yubileyi təntənə ilə qeyd edilib. Fərhad Bədəlbəyli, Firəngiz Əlizadə, Rafael Hüseynov, Xuraman Qasımova, Rəfiqə Axundova, Sərdar Fərəcov və başqaları onun haqqında yüksək fikirlər söyləyiblər. Müslüm Maqomayev, Tamara Sinyavskaya, Yelena Obraztsova, Bella Rudenko kimi səs ustalarının ifalarına dirijorluq etdiyi bildirilib. Xatırlanıb ki, Kazım Əliverdibəyov Pyotr Çaykovskinin “Qu gölü” və “Şelkunçik” (“Fındıqqıran”), Fikrət Əmirovun “Şur”, Frederik Şopenin “Şopeniana”, Üzeyir Hacıbəylinin “Leyli və Məcnun”, Qaetano Donizettinin “Sevgi içkisi” və sair baletlərinə quruluş verib. Üzeyir bəyin “Əsli və Kərəm” operasının partiturası da ona məxsusdur. Bir qayda olaraq, bütün solistlərə xoş münasibət bəsləyib, özünü yetərli qədər sadə aparıb.

Özü danışırdı ki, dostu, SSRİ Xalq artisti Müslüm Maqomayevlə dəfələrlə birgə çıxış edib. “Ulu öndər Heydər Əliyev Müslümün bütün tamaşalarına gələrdi. İllər sonra görüşlərinin birində dahi şəxsiyyət üzünü Müslümə tutaraq dedi ki, yaxşı xatırlayıram, sən bizim opera teatrında “Seviliya bərbəri”ndə gözəl oxudun. Sonra məclis iştirkçılarından “Dirijor kim idi?” – deyə soruşdu. Kimsə “Rauf Abdullayev idi” deyə cavab verəndə Heydər Əliyev ona düzəliş verdi: “Yox, Rauf deyildi, onda dirijor Kazım idi”. Müslüm də təsdiqlədi”.

Kazım Əliverdibəyov dirijor kimi şux, gümrah görünməyində, heç vaxt pult arxasında, necə deyərlər, taqətdən düşməməyində idmanın da rolu böyük olub. Yeniyetmə vaxtlarından voleybol və şahmatla məşğul olub, yarışlarda mükafatlar qazana bilib. Hətta 3-cü kursda oxuyarkən Tbilisidə keçirilən şahmat yarışında sənət institutlarının tələbələri və gənc müəllimlər arasında 2-ci yeri tutub.

Kazım Əliverdibəyov Prezidentin fərdi təqaüdçüsü idi. 2022-ci il dekabrın 19-da dünyasını dəyişib. Amma ömrü xatirələrdə hələ də davam edir.

Əli NƏCƏFXANLI
XQ

Sonrakı hadisələr barədə daha çox məlumat almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:68
embedMənbə:https://xalqqazeti.az
archiveBu xəbər 27 Noyabr 2024 10:09 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

19 Oktyabr 2025 04:03see236

Pezeşkian bu türk ölkəsinə səfər edəcək

19 Oktyabr 2025 02:00see226

Stəndapçı: “Uill Smit bacarmasa, Yannik Sinner rolunu oynamağa hazıram” FOTO

18 Oktyabr 2025 03:13see212

ChatGPT yə verilməsi qadağan edilən 8 sual SİYAHI

18 Oktyabr 2025 02:52see173

Trampdan sonra Vens də İsrailə gedir

18 Oktyabr 2025 16:58see172

Gürcüstandan çıxarılan Azərbaycan vətəndaşlarının sayı açıqlanıb

18 Oktyabr 2025 20:59see160

Pəncərələri qış rejiminə necə keçirtmək olar?

18 Oktyabr 2025 04:47see157

“Xocalı Balı” ilk dəfə bal yarmarkasında alıcılara təqdim olunub REPORTAJ

18 Oktyabr 2025 14:09see145

İlham Əliyevdən Xəzəryanı ölkələrə ÇAĞIRIŞ

18 Oktyabr 2025 10:48see145

Bakı metrosunda mübahisəli durum: gediş haqqı yenə dəyişəcək?

18 Oktyabr 2025 07:33see139

Çin polisinin ağıllı köməkçiləri: Təhlükəsizliyi robot itlər qoruyacaqlar

18 Oktyabr 2025 06:32see137

“Borussiya” yenə uduzdu

18 Oktyabr 2025 03:34see135

Tanınmış logistika şirkəti iflas etdi

18 Oktyabr 2025 03:04see135

Neftinin qiyməti 1 dollar ucuzlaşdı

18 Oktyabr 2025 10:51see134

Qızıl altı min dollara qədər bahalaşa bilər

18 Oktyabr 2025 15:58see133

Prezident ailəsi Vatikan bağlarında Fotolar Video

18 Oktyabr 2025 04:14see132

Abakar Abakarov İstanbulda ölü tapıldı

18 Oktyabr 2025 19:41see128

Almaniya XİN rəhbəri: “Eurofighter”lərin Türkiyəyə göndərilməsinə müsbət baxırıq

18 Oktyabr 2025 06:28see123

Yəmən sahillərində tanker partladı: 24 ekipaj üzvü...

19 Oktyabr 2025 01:17see123

Netanyahudan Rəfah keçid məntəqəsinin açılması barədə məlumata REAKSİYA

19 Oktyabr 2025 00:16see120
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri