Qanunvericilikdə məhz bu sahə... Təqaüd yaşına çatmadan vəfat edən şəxsin fonda ödədiyi məbləğin aqibəti necə olur?

Məlumdur ki, Azərbaycanda hər  ay vətəndaşlar Dövlət Sosial Müdaifə Fonduna vergi, icbari tibbi sığortalar ödəyirlər. Bu sığortalar  onların gələcəkdə yaşa görə aldıqları sosial müavinata yəni təqaüdlərinə təsir edəcək. Belə ki, gələcəkdə vətəndaşın alacağı təqaüd ödədiyi icbari sığortaya ödədiyi faizdən asılı olacaq. 
Bəs, maraqlıdır əgər vətəndaş illərlə çalışıb, icbari sığorta ödəyib, lakin təqaüd yaşına çatmadan vəfat edərsə, onun məvacibinin aqibəti necə olur? Bu sosial müavinət kimə çatır?
Mövzu ilə bağlı Demokrat.az-a danışan hüquqşunas Ruslan Mustafayev bildirib ki, son dönəmlərdə bu məsələlərlə bağlı kifayət qədər çoxlu sahədə müzakirələr aparılıb:

“Məsələ ondan ibarətdir ki, rəsmi olaraq işləyən hər bir şəxs Sığorta fonduna fəaliyyət göstərdiyi hər ay üçün məbləğ ödəyir. Hətta vergi ödəyicisi olan fiziki şəxslər belə fəaliyyətləri olduqları  hər ay fonda müəyyən məbləğ ödəyirlər. Bu da təbii olaraq qanunvericilikdə göstərildiyi kimi, gələcəkdə pensiyaların hesablanması üçün əsaslardan biridir. Yəni, o fonda yığılan məbləğ pensiyanın məbləğini müəyyən etmək üçün əsasdır. Doğrudan da, bir çox bəzi hallarda şəxslər təqaüd yaşına çatmadan rəhmətə gedirlər. Belə olan təqdirdə fonda yığılmış məbləğlərin aqibəti hər kəsi maraqlandırır”. 
Hüquqşünas bildirib ki, qanunvericilikdə həmin məbləğlərin şəxs rəhmətə getdiyi  təqdirdə, necə istifadə olunması ilə bağlı bir göstəriş yoxdur:
“Bu da vətəndaşların illərlə işləyib, sığorta ödəyən vətəndaşların haqlı narazılığına səbəb olur. Təsəvvür edin ki, şəxs 30 il, 40 il işləyir və fonda pul ödəyir, təqaüd yaşına çatmadan rəhmətə gedir. Həmin pullar itib batır. Mən düşünürəm ki, o təkliflərdən ən önəmlilərindən biri şəxs rəhmətə getdiyi təqdirdə həmin fonda yığılan məbləğlərin onun vərəsələrinə ödənilməsi ilə bağlıdır. İndi o məbləğə tam şəkildə və yaxud müəyyən bir hissəsinə ödənilməsinin mümkünlüyü təbii olaraq bu qanunvericiliklə təzimlənməlidir. Burada iqtisadi ekspertlər bu məsələni araşdırmalıdırlar, ona uyğun rəylər verməlidir. Qanunvericilikdə məhz bu sahə ilə bağlı əlavə bir müddəalar yer almalıdır. Hətta son dönəmlərdə qanunvericilikdə edilən dəyişikliklərlə bağlı o fikirlərdə səslənir ki, şəxsin özü sağ olduğu təqdirdə belə həmin yığılmış məbləğin müəyyən hissəsini fonddan alıb, hər hansı  bir biznesin və ya digər bir fəaliyyətin yaradılmasına, həyata keçirilməsinə istifadə edə bilsin. Əgər qanunvericilikdə  şəxsin özü tərəfindən həmin məbləğin müəyyən hissəsinin geri alınması mümkünlüyü varsa, nəyə görə həmin şəxs rəhmətə getdiyi təqdirdə onun vərəsələri tərəfindən həmin məbləğ alına bilməsin? Mən düşünürəm ki, bu təkliflər, müzakirələr aparılsa bu istiqamətdə gələcəkdə təbii olaraq qanunvericilikdə də bu sahədə ciddi dəyişliklər olacaq”.
Leyla Turan
Demokrat.az