Qida tullantısı zibil deyil, resursdur Mütəxəssis

Qida tullantılarından səmərəli istifadə bir çox ölkələrdə artıq uğurlu biznes sahəsinə çevrilsə də, Azərbaycanda bu istiqamətdə vəziyyət hələ də qənaətbəxş deyil. 

Bəs qida tullantılarından necə səmərəli istifadə etmək olar?

Mövzu ilə bağlı Redaktor.az-a danışan qida eksperti Fərid Səfərov bildirdi ki, mövzu həm qida təhlükəsizliyi, həm də davamlılıq baxımından çox aktualdır.

Onun sözlərinə görə, qida tullantılarından səmərəli istifadə bir neçə səviyyədə - məişət, istehsal və biznes səviyyəsində həyata keçirilə bilər:

"Evdə yaranan qida tullantıları əslində xeyli dəyərli resursdur. Qidanın təkrar istifadəsi - artıq qalan yeməklərdən yeni yeməklər hazırlamaq, məsələn, çörək qalıqlarından kreker, tərəvəz qalıqlarından bulyon hazırlamaq və s. Soyuducu idarəçiliyi - “Əvvəl alınanı əvvəl istifadə et” prinsipi (FIFO) tətbiq edilərsə, ərzaq zay olmadan istifadə olunur".

Müsahibimiz vurğuladı ki, istehsal və sənaye səviyyəsində artıq qida tullantıları xammal kimi dəyərləndirilir.

"Biogaz istehsalı - qida tullantılarından metan qazı əldə olunur, bu da enerji kimi istifadə edilə bilər. Heyvan yemi istehsalı - qida sənayesində yararsız, lakin təhlükəsiz tullantılar emal edilərək yemə çevrilir. Biotexnoloji məhsullar - qida tullantılarından fermentlər, probiotiklər, və ya bioetanol kimi məhsullar istehsal olunur. Kozmetika və dərman sənayesi - meyvə qabıqları və dənələrinin tərkibində olan antioksidant və yağlar kosmetik vasitələrdə istifadə edilir.

Qida tullantısı zibil deyil, resursdur. Əsas məsələ onun düzgün ayrılması, toplanması və yenidən istifadə yollarının yaradılmasıdır. Azərbaycanda bu istiqamətdə inkişaf üçün hüquqi baza (məsələn, “qida tullantılarının idarə olunması haqqında” qaydalar), təşviqedici vergi və subsidiyalar, innovativ startapların dəstəklənməsi tələb olunur", - deyə Fərid Səfərov bildirdi.

Aytəkin TOFİQQIZI