Icma.az
close
up
RU
Şəxsiyyətin qorxunc üzü Narsist insanların sayı niyə çoxalır?

Şəxsiyyətin qorxunc üzü Narsist insanların sayı niyə çoxalır?

Moderator.az portalından alınan məlumata görə, Icma.az xəbər verir.

Müasir dövrdə narsist insanların sayının artması getdikcə daha çox müzakirə olunan bir mövzuya çevrilib. Sosial medianın həyatımıza təsiri, fərdiyyətçiliyin ön plana çıxması və maddi dəyərlərin üstünlük təşkil etməsi narsizmin yayılmasına şərait yaradan amillər sırasındadır. Bəs narsizm nədir? Bu, sadəcə eqoizmin bir formasıdır, yoxsa daha dərin psixoloji problemlərin göstəricisidir? Narsist insanlar özlərini daim ideal obrazda görmək, tərif və diqqət qazanmaq istəyirlər. Onların eqoizmi isə sadəcə öz maraqlarını önə çəkməklə məhdudlaşmır, başqalarını manipulyasiya etməyi və üstünlük göstərməyi də əhatə edir. Bəs hər eqoist insan narsist sayıla bilərmi? Və ya narsist bir insan dəyişə bilərmi? Bu xüsusiyyət anadangəlmədir, yoxsa uşaqlıq travmaları və yanlış tərbiyə nəticəsində formalaşır?

Mövzu barədə Moderator.az-a danışan  Psixologiya Elmi Tədqiqat İnstitutunun sədri, psixoloq Elnur Rüstəmov  bildirib ki, son illərdə narsizmin artmasının bir neçə əsas səbəbi var ki, bunların arasında  sosial media və müasir həyat tərzi önəmli rol oynayır:

“Belə ki, sosial media platformaları (Instagram, TikTok, Facebook və s.) insanlarda “özünü ideal göstərmə” tendensiyasını artırır. Bəyənilmə (like), şərh və izləyici sayı özünə dəyər hissini süni şəkildə yüksəldir. Eləcə də, filtirlər və montajlar insanları qeyri-real bir özünə təqdimat tərzi yaratmağa təşviq edir. Nəzərə alaq ki, müasir cəmiyyətlər fərdiliyi və şəxsi uğuru ön plana çəkir, bu da eqoist və narsist davranışların təbii qarşılanmasına səbəb olur. Rəqabətli mühit insanları daim özlərini göstərməyə və başqalarını geridə qoymağa sövq edir”.

Psixoloq vurğulayıb ki,  uşaqlarla bağlı məsələlər bir qədər fərqlidir. Hədsiz tərif və uşağın hər istəyinin qarşılanması ona özünü “mərkəz” kimi hiss etdirməsinə səbəb ola bilər:

“Ailələrdə həddindən artıq avtoritar və ya əksinə, tam sərbəst tərbiyə narsist xüsusiyyətlərin yaranmasına gətirib çıxara bilər. Narsist insanların bir çoxunda uşaqlıq dövründə dəyərsizlik, tərk edilmə qorxusu, emosional istismar və ya diqqət əskikliyi müşahidə edilib. Ona görə də bu insanlar özlərini qorumaq üçün süni “mən” (yüksək eqo) yaradırlar və onu hər zaman möhkəmləndirməyə çalışırlar”.

 E.Rüstəmov əlavə edib ki, eqoizm – insanın öz maraqlarını ön planda tutmasıdır:

“Eqoist insanlar başqalarına zərər vermədən də yaşaya bilərlər. Narsizm isə eqoizmdən daha dərin psixoloji problemdir. Narsist insan tənqidə dözümsüzdür, başqalarının hisslərini nəzərə almır və daim təsdiq olunmaq istəyir. Hər eqoist insan narsist deyil, amma hər narsist eqoistdir. Eqoizm ancaq öz maraqlarını güdməkdirsə, narsizm həm də başqalarının duyğularına manipulyasiya edərək üstünlük qazanmağa yönəlir”.

Psixoloq narsist insan dəyişə bilərmi sualına cavab olaraq qeyd edib ki, narsist şəxsiyyət pozuntusu olan insanlar əsasən daxili problemlərini qəbul etmədikləri üçün dəyişməyə meyilli deyillər:

 “Əgər narsist insan öz davranışlarının problem yaratdığını qəbul edirsə, psixoterapiya və dərin psixoloji dəstək vasitəsilə onlarda bəzi dəyişikliklər mümkündür. Bəzi insanlarda yaş artdıqca və həyatda çətinliklərlə üzləşdikcə narsist xüsusiyyətləri zəifləyə bilər. Lakin ağır narsist pozuntusu olan insanların dəyişməsi çox çətindir, çünki onlar problemi özlərində deyil, başqalarında görməyə meyillidirlər. Narsizm əsasən sonradan yaranır. Genetik meyillilik ola bilər, amma əsasən uşaqlıq travmaları və yanlış tərbiyə nəticəsində formalaşır. Əgər bir uşaq daim alçaldılıb, tənqid edilibsə və ya əksinə, hədsiz dərəcədə ərköyünləşdirilibsə, onda narsist xüsusiyyətlər inkişaf edə bilər. Nəzər almaq lazımdır ki, narsist insan dəyişməyə meyilli olmaya bilər. Ona görə də onun sizə verdiyi emosional yükü minimuma endirməyə çalışmaq lazımdır. Onlarla münasibətdə sərhəd qoymaq lazımdır. Çünki narsist insanlar sərhədləri aşmağa meyillidirlər, ona görə şəxsi sərhədlərinizi möhkəm qormaq məsləhətdir. Onların manipulyasiya və emosional təzyiqlərə qarşı həssas olmamaq üçün emosiyalara nəzarət etmək daha yaxşı olar. Peşəkar olmaq, emosional bağlılıq yaratmadan, onlarla yalnız iş əlaqəsi qurmaq daha məqsədəuyğundur. Narsist insanlar diqqət çəkmək və üstünlük əldə etmək üçün müxtəlif taktikalardan istifadə edirlər. Onların tənqidə həssas olduqlarını unutmayın. Bir narsisti açıq şəkildə tənqid etmək əks nəticə verə bilər. Bəzən ən yaxşı strategiya belə insanlardan uzaq durmaqdır. Əgər mümkün deyilsə, sərhədləri qorumaq və emosional reaksiyalara qapılmamaq lazımdır”

Psixoloqun fikirincə, günümüzdə narsizmin artmasında sosial media, fərdiyyətçiliyin güclənməsi və uşaqlıq travmaları böyük  rol oynayır:

“Narsizm və eqoizm arasında fərq var; hər eqoist insan narsist deyil.

Narsist insan dəyişə bilər, amma bu, çox çətin prosesdir və nadir hallarda baş verir.

 Uşaq tərbiyəsi və keçmiş təcrübələr narsizmin yaranmasında əsas rol oynayır.

 Narsist insanlarla davranışda ən effektiv strategiyalar sərhədləri qorumaq və manipulyasiyalara uymamaqdır”.

Mehin Mehmanqızı

Ən son yeniliklər və məlumatlar üçün Icma.az saytını izləyin, biz hadisənin gedişatını izləyirik və ən aktual məlumatları təqdim edirik.
seeBaxış sayı:74
embedMənbə:https://moderator.az
archiveBu xəbər 15 Fevral 2025 14:21 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

19 Oktyabr 2025 04:03see237

Pezeşkian bu türk ölkəsinə səfər edəcək

19 Oktyabr 2025 02:00see226

Trampdan sonra Vens də İsrailə gedir

18 Oktyabr 2025 16:58see172

Gürcüstandan çıxarılan Azərbaycan vətəndaşlarının sayı açıqlanıb

18 Oktyabr 2025 20:59see160

Pəncərələri qış rejiminə necə keçirtmək olar?

18 Oktyabr 2025 04:47see157

“Xocalı Balı” ilk dəfə bal yarmarkasında alıcılara təqdim olunub REPORTAJ

18 Oktyabr 2025 14:09see150

İlham Əliyevdən Xəzəryanı ölkələrə ÇAĞIRIŞ

18 Oktyabr 2025 10:48see146

Bakı metrosunda mübahisəli durum: gediş haqqı yenə dəyişəcək?

18 Oktyabr 2025 07:33see139

Çin polisinin ağıllı köməkçiləri: Təhlükəsizliyi robot itlər qoruyacaqlar

18 Oktyabr 2025 06:32see137

Neftinin qiyməti 1 dollar ucuzlaşdı

18 Oktyabr 2025 10:51see135

Qızıl altı min dollara qədər bahalaşa bilər

18 Oktyabr 2025 15:58see135

Prezident ailəsi Vatikan bağlarında Fotolar Video

18 Oktyabr 2025 04:14see132

Abakar Abakarov İstanbulda ölü tapıldı

18 Oktyabr 2025 19:41see129

Almaniya XİN rəhbəri: “Eurofighter”lərin Türkiyəyə göndərilməsinə müsbət baxırıq

18 Oktyabr 2025 06:28see124

Yəmən sahillərində tanker partladı: 24 ekipaj üzvü...

19 Oktyabr 2025 01:17see124

Azərbaycanın “AI 92” markalı benzini idxal və ixrac etdiyi ölkələr SİYAHI

18 Oktyabr 2025 17:24see122

Netanyahudan Rəfah keçid məntəqəsinin açılması barədə məlumata REAKSİYA

19 Oktyabr 2025 00:16see121

Yer kürəsində oktyabr ayının üçüncü maqnit qasırğası başlayıb

19 Oktyabr 2025 04:50see120

Həkimlər soyuq mövsümdə immuniteti gücləndirməyin yollarını açıqlayıblar

19 Oktyabr 2025 07:43see120

Əməliyyat otaqlarında niyə yalnız yaşıl və mavi geyimlərə icazə verilir?

19 Oktyabr 2025 04:05see119
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri